«Գոթֆրիդ Լայբնից»–ի խմբագրումների տարբերություն

[[Շոշափող|Շոշափողների]] տարման, [[Ֆունկցիայի էքստրեմում|ֆունկցիայի էքստրեմումի]] որոնման և [[Մակերես|քառակուսի մակերեսի]] հաշվման խնդրի լուծման մի շարք մոտեցումներ հայտնագործվել են մինչ Լայբնիցը, սակայն նրա նախորդների աշխատանքներում բացակայում էր ընդհանուր մեթոդը, որը թույլատրում էր տարածել, առաավելապես ամբողջ թվաբանական ֆունկցիաներով սահմանափված հետազոտություննեը ցանկացած կոտորակային և իռացիոնալ և հատկապես [[Տրանսցենդենտ ֆունկցիաներ|տրանսցենդենտ ֆունկցիաների]] վրա: Այս աշխատանքներում ինչ-որ չափով հստակ չկային արտահայտված վերլուծության հիմնական հասկացությունները, ինչպես նաև հաստատված չէին նրանց փոխադարձ կապերը, չկար զրագացած և միասնական նշանների համակարգ<ref name="Математический" />: Գոթֆրիդ Լայբնիցը տանում էր մասնավոր և անջատ-անջատ մեթոդներ վերլուծության միասնական համակարգի փոխադարձ հասկացությունների, արտահայտված նշանակումների մեջ, որոնք թույլատրում էին կատարել գործողություններ որոշված ալգորիթմի օրենքներին համապատասխան անվերջ փոքրերի հետ<ref name="Математический" />:

* 1675 թվական՝ Լայբնիցը ստեղծել է դիֆերենցիալ և ինտեգրալ հաշիվը և հետագայում հրատարակել է իր հայտնագործության գլխավոր արդյունքները, առաջ անցնելով Նյուտոնից, ով Լայբնիցից առաջ էր եկել ելքային արդյունքների դուրս բերմանը, բայց այդ ժամանակ դեռ չէր հրատարակել դրանք, չնայած Լայբնիցին դրանցից մի քանիսը մասնավորապես հայտնի էին{{sfn |В. Лейбниц // Большая энциклопедия Кирилла и Мефодия|2004|с= }}:

նկարագրված: Այդ ժամանակ Նյուտոնը նշանակություն չտվեց դրան: Նրա վերլուծության վերաբերյալ աշխատանքները հրատարակվեցին միայն 1704 թվականին<ref name=K340>{{книга |автор=Карцев В. П. |заглавие=Ньютон |страницы=340—348}}</ref>: Հետագայում, Նյուտոնի և Լայբնիցի միջև, այս թեմայի շուրջ ծագեց վիճաբանություն դիֆերենցիալ հաշվի հայտնագործման առաջնահերթության համար{{sfn |В. Лейбниц // Большая энциклопедия Кирилла и Мефодия|2004|с= }}:

Լայբնիցի աշխատանքում շարադրվում են դիֆերենցիալ հաշվի հմունքները, [[Ածանցյալ գործիքներ|դիֆերենցման]] արտահայտությունների օրենքները<ref name="Математический" />: Օգտագործելով ''dy/dx'' հարաբերության երկրաչափական բացատրությունները, նա համառոտ բացատրում է աճման և նվազման նշանները, [[Ֆունկցիայի էքստրեմում|մաքսիմումի և մինիմումի]], [[ուռուցիկության և գոգավորություն|ուռուցիկության և գոգավորության]] (հետևաբար, և պարզ դեպքի [[էքստրեմում|էքստրեմումի]] բավարար պայմանները), ինչպես նաև [[ֆունկցիայի կորության կետեր|ֆունկցիայի կորության կետերի]]<ref name="Математический" />: Դրան զուգահեռ առանց որևիցե պարզաբանումներ դուրս է բերվում «տարբերությունների տարբերությունը» (բազմապատիկ [[Դիֆերենցիալ հաշիվ|դիֆերենցիալները]]), ''ddv'' նշանակումները: Լայբնիցը գրում էր<ref>{{книга|автор=[[Гиндикин, Семён Григорьевич|Гиндикин С. Г.]] |заглавие=Рассказы о физиках и математиках. Издание третье, расширенное|ref= |место= |издательство=МЦНМО, НМУ |год=2001 |страниц= |ссылка=}}</ref>՝