«Տնտեսագիտության տեսություն»–ի խմբագրումների տարբերություն

 

=== Այլ հավասար պայմանների մեթոդ ===

=== Մաթեմատիկական մեթոդ ===

Տնտեսական երևույթները գտնվում են սերտ փոխհարաբերության մեջ։ Օրինակ՝ գնի բարձրացումը հանգեցնում է [[պահանջարկ]]ի նվազման։ [[Աշխատավարձ]]ի նվազումը փոքրացնում է աշխատողների նյութական շահագրգռվածությունը։ Այսինքն՝ տնտեսական երևույթների միջև առկա է ֆունկցիոնալ կախվածություն։ Տվյալ դեպքում պահանջարկի փոփոխությունը կախված է [[գին|գնի]] փոփոխությունից։ Պահանջարկի փոփոխությունը կախված է նաև այլ գործոններից՝ մարդկանց եկամտից, ճաշակից և այլն։ Եթե այս կամ այն արդյունքի նկատմամբ պահանջարկը նշանակենք Qով, իսկ դրա վրա ազդող գործոնները, համապատասխանաբար՝ X1 (գին), X2 (եկամուտ), X3 (ճաշակ) և այլն, ապա կունենանք հետևյալ ֆունկցիոնալ կախվածությունը՝ Q=ƒ(X1, X2, X3 … Xn)։ Մաթեմատիկական մեթոդի կիրառման մյուս կարևոր եղանակը [[վիճակագրություն]]ն է, որը ուսումնասիրում է երևույթների՝ գների, աշխատավարձի, տարբեր տեսակի արդյունքների, զբաղվածության քանակական փոփոխությունը, ինչը հնարավորություն է տալիս բացահայտելու դրա բուն պատճառները։ Մաթեմատիկական մեթոդի կիրառման եղանակներից են տնտեսամաթեմատիկական մոդելները։ Մաթեմատիկական ապարատի միջոցով ներկայացվում է տնտեսական երևույթների փոխկապվածությունը առկա ռեսուրսների սահմանափակության պայմաններում և, ըստ առաջադրված նպատակի, փորձ է արվում գտնելու դրան հասնելու ռացիոնալ տարբերակը, ինչը հիմնականում կապված է ծախսերի նվազագույն մակարդակի ապահովման հետ։ Oրինակ՝ եթե շուկայում առկա է այս կամ այն արդյունքի նկատմամբ պահանջարկ, ապա արտադրողները փորձում են ապահովել առավելագույն արդյունք՝ նվազագույն ծախսերով։ Դրա համար կարելի է կազմել հետևյալ մոդելը. նվազագույն ծախսի ապահովումը համարել արտադրողների հիմնական նպատակը։ Այդ ծախսերի ֆունկցիան կարելի է ներկայացնել հետևյալ ձևով՝ y=ƒ(x), որտեղ y-ը ծախսերի մակարդակն է՝ կախված արտադրանքի քանակությունից՝ x-ից։ Իսկ ինչպես հայտնի է, ռեսուրսները սահմանափակ են։ Երբ սահմանափակ ռեսուրսի քանակությունը B է, իսկ դրա ծախսը արտադրանքից կախված՝ F(x), ապա, F(x)≤B։ Միևնույն ժամանակ՝ y=ƒ(x)→min։ Սրանից կազմվում է տնտեսամաթեմատիկական մոդել. y=ƒ(x)→min F(x) ≤ B X ≥ O Այս մոդելի տնտեսագիտական բովանդակությունը հետևյալն է. գտնել X-ի (արտադրանքի) այն քանակությունը (B սահմանափակ ռեսուրսների պայմաններում), որը կարտադրվի նվազագույն ծախսերով։ Նպատակին հասնելու տարբեր ճանապարհներ կան։ Տնտեսամաթեմատիկական մեթոդը, փաստորեն, օգնում է դրանցից ընտրելու լավագույնը՝ օպտիմալը։