«Մեծավան»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
Պատմության բաժնում հեքյաթային տարրեր շատ կան |
չ →Մեծավանի պատմամշակութային հուշարձաններ: մանեթ թյուրքալեզու է |
||
Տող 65.
Ռուսական կայսրությունը Արցախի Մելիք Շահնազարյանին (Մելիք Ջումշուդ) իր կատարած սխրանքների համար նվիրել է այս տարածքը, որտեղ նա ապրել է շուրջ 10 տարի (1795-1805): Այս տարածքները եղել են Մելիք Շահնազարյանի ամառային արոտավայրերը:
Այն ժամանակ, երբ ալաշկերտցիները գաղթում են, գյուղի տարածքը վրաց Օրբելիների կալվածքն էր, սակայն այդ մասին գաղթականները անտեղյակ լինելով` հաստատվում են այստեղ: Նրանք կառուցել են գետնափոր տներ` բնակություն հաստատելու: Պատահաբար այդ մասին իմանալով` վրաց Օրբելի իշխանը նրանց վրա տուրք է նշանակել` 1 հա-ի համար 1
Շահնազարի առաջին տանուտերը դառնում է Սարգիս Յազիչյանի հայր Պետրոս Յազիչյանը: 1891 թ. Սարգիս Յազիչյանը Պողոս վարդապետի և Գաբրիել Նահապետյանի հետ գնում է Թիֆլիսի ազգային գործոց մաս, խնդրում Կովկասի կառավարիչներին, որ իրավունք տան Շահնազարում հոգևոր դպրոց բացել: Ստանալով թույլտվություն` վերադառնում են գյուղ, և Տեր-Պողոս Չոբանյանը իր տանը կից մի սենյակի մեջ 20-30 տղա է հավաքում և ձեռնամուխ լինում նրանց կրթելու գործին: 1892 թ. շահնազարցիները ջրաղաց են կառուցել: Ջրաղացից ստացած տարեկան եկամուտից 100 ռուբլի բաժին է ընկնում ծխական ուսումնարանին: Առաջին դպրոցը գյուղում բացվում է 1897 թ., տեղացի Արթեն Դումիկյանի տունը: 3 տարի գյուղում ուսուցչություն է արել Գյուլագարակ գյուղի բնակիչ Համազասպ Շահինյանը, 1 տարի` ուզունլարցի Տիգրան Տիտանյանը: Տեղացի առաջին ուսուցիչը եղել է Սրապիոն Թմոյանը: Սարգիս վարդապետ Յազիչյանը գյուղում կառուցում է մի մեծ տուն, որի տանիքը բերել էր իր հետ Պոլսից: Ասում են, որ այդ տանիքը երևացել է նույնիսկ գյուղից դուրս: Սարգիս Յազիչյանը իր հիշատակություններում նշում է, որ «կառուցել է այդ տունը, որ շահնազարցիները բարի նախանձով նախանձեն իրեն և գետնափոր տները փոխարինեն այդպիսի տներով»: Հետագայում այդ տունը ծառայեց որպես դրսից եկած ուսուցիչների տուն, ապա հիվանդանոց, ԽՍՀՄ տարիներին` մանկապարտեզ, այժմ այն չի գործում: 1820-1865 թթ. Շահանազարը գլխավորել են մեկ տանուտեր և մեկ դատավոր: 1865 թ. կարգը փոխվել է: Ղեկավար մարմիններ են եղել մեկ տանուտեր և երեք դատավոր: Իսկ 1890 թ. հինգ կաթոլիկ հայկական և 6 թուրքական գյուղեր միացան Շահնազարի շինական կառավարության ներքո, ապա այդ միավորումը բաժանվեց և վերածվեց երեք գյուղապետարանի, որոնցից մեկն էլ Շահնազարի գյուղապետարանն էր:
| |||