«Թյուրինգի մեքենա»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չ clean up, փոխարինվեց: )- → ), (2) oգտվելով ԱՎԲ
No edit summary
Տող 1.
{{Տեղեկաքարտ Ալգորիթմ}}
[[Պատկեր:Maquina.png|մինի|Թյուրինգի մեքենայի գեղարվեստական տեսքը]]
'''Թյուրինգի մեքենա''', վերացական մեքենա է, որը յուրաքանչյուր քայլի ժամանակ վերցնում է սլաքի ցույց տված նշանը, այնուհետև կարող է ցուցումներին համապատասխան դրանք փոխել՝ մեկ քայլ աջ կամ ձախ գնալով։ Ավելի ճշգրիտ՝ այն հաշվարկման մաթեմատիկական մեթոդ է<ref>[https://en.wikipedia.org/wiki/Turing_machine#cite_note-2 Այս մեքենան վերացական մաթեմատիկական մոդել է]</ref>։է։ Բացի մոդելի պարզությունից, Թյուրինգի մեքենան ստանալով ցանկացած համակարգչային [[ալգորիթմ]], կարող է մոդելավորել այդ ալգորիթմի տրամաբանությունը<ref>[https://en.wikipedia.org/wiki/Turing_machine#cite_note-3տրամաբանությունը։ ԹյուրինգիՄեքենան մեքենանգործում կարողէ անվերջ հիշողության ժապավենի վրա, որը բաժանված է կատարելբջիջների։ ցանկացածԱյն բանտեղադրում է իր գլխավոր մասը բջջի վերևում և «կարդում է» (սքանավորում է) նշանն այնտեղ։ Այնուհետեև յուրաքանչյուր նշանն ու այդ նշանի ներկայիս վերջավոր աղյուսակում գտնվող տեղը օգտագործողի նշած ցուցումներով աշխատող (i) մեքենան կարդում է նշանը բջիջում, որհետո իրական(ii)-ն համակարգիչնտեղափոխվում է կատարում]</ref>։ժապավենը մի բջիջ ձախ կամ աջ։ Այնուհետև (iii)-ին փոխանցվում է հաջորդ ցուցումը կամ հաշվարկը դադարեցվում է։
 
Մեքենան գործում է անվերջ հիշողության ժապավենի վրա, որը բաժանված է բջիջների։ Այն տեղադրում է իր գլխավոր մասը բջջի վերևում և «կարդում է» (սքանավորում է) նշանն այնտեղ։ Այնուհետեև յուրաքանչյուր նշանն ու այդ նշանի ներկայիս վերջավոր աղյուսակում գտնվող տեղը օգտագործողի նշած ցուցումներով աշխատող (i) մեքենան կարդում է նշանը բջիջում, հետո (ii)-ն տեղափոխվում է ժապավենը մի բջիջ ձախ կամ աջ։ Այնուհետև (iii)-ին փոխանցվում է հաջորդ ցուցումը կամ հաշվարկը դադարեցվում է<ref>[https://en.wikipedia.org/wiki/Turing_machine#cite_note-10 Դադարեցման խնդիրը]</ref>։
== Պատմություն ==
Թյուրինգի մեքենան ստեղծվել է [[1936]] թվականին [[Ալան Թյուրինգ]]ի կողմից<ref>[https://en.wikipedia.org/wiki/Turing_machine#cite_note-Hodges-2012-11 Ալան Թյուրինգ։ Էնիգմա]</ref><ref>[https://en.wikipedia.org/wiki/Turing_machine#cite_note-12 Գաղափարի ծագումը]</ref>, ով կոչեց այն ա-մեքենա (ավտոմատ մեքենա)։ Այս մեքենայով Թյուրինգը ցույց տվեց, որ հետևյալ երկու հարցերն ունեն բացասական պատասխան․պատասխան.
# Գոյություն ունի՞ որևէ մեքենա, որը կարող է որոշել կամայական մեքենան իր ժապավենի վրա «շրջանաձև է» գործում, թե ոչ։
# Գոյություն ունի՞ որևէ մեքենա, որը կարող է որոշել կամայական մեքենան իր ժապավենի վրա երբևէ տպու՞մ է տրված նշանը, թե ոչ<ref>[https://en.wikipedia.org/wiki/Turing_machine#cite_note-14 Թյուրինգի «շրջանաձև»-ի սահմանումը]</ref>
 
Այսպիսով, կատարելով կամայական հաշվարկներ կատարող պարզ սարքերի մաթեմատիկական ուսումնասիրություն, նա հանգեց հաշվարկների մասին հետևյալ եզրակացությանը․եզրակացությանը. մասնավորապես, թույլտվության (որոշման) խնդրի անհաշվելիությանը<ref>[[:en:Turing machine#cite note-15|Անորոշելին]]</ref>։
Հետազոտությունների հիման վրա Թյուրինգը ձևակերպեց [[ալգորիթմ]]ների հիմնական [[հիպոթեզ]]ը։ Որևէ [[ֆունկցիա]]յի արժեքներ գտնելու համար նախատեսված ալգորիթմ գոյություն ունի այն դեպքում, երբ կարելի է հաշվարկել Թյուրինգի մեթոդով՝ Թյուրինգի մեքենայի վրա։ Այս թեզը համարվում է [[աքսիոմ]], և չի կարող խիստ ապացուցվել մաթեմատիկորեն, քանի որ ալգորիթմը հստակ մաթեմատիկական հասկացություն չէ։
Հետազոտությունների հիման վրա Թյուրինգը ձևակերպեց [[ալգորիթմ]]ների հիմնական [[հիպոթեզ]]ը։ Որևէ [[ֆունկցիա]]յի արժեքներ գտնելու համար նախատեսված ալգորիթմ գոյություն ունի այն դեպքում, երբ կարելի է հաշվարկել Թյուրինգի մեթոդով՝ Թյուրինգի մեքենայի վրա։ Այս թեզը համարվում է [[աքսիոմ]], և չի կարող խիստ ապացուցվել մաթեմատիկորեն, քանի որ ալգորիթմը հստակ մաթեմատիկական հասկացություն չէ։ Ժամանակակից համակարգիչը, որը մինչև ավելի արագ հիշողության սարքերի հնարումը օգտագործում էր տարբերության [[շարժիչ]]ներ, պատկանում է [[հաշվիչ մեքենաների թվային դաս]]ին, հետևաբար Թյուրինգի մեքենայի կատարելագործված տարբերակն է։
 
== Տես նաև ==