Վիքիպեդիա

«Լեպանտոյի ծովամարտ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Դիտել պատմությունը
← Նախորդ տարբՀաջորդ տարբ →
Content deleted Content added
ՎիզուալԵլատեքստ
No edit summary
Տող 10.
{{դրոշ|Իսպանիա|1506}} [[Հաբսբուրգյան Իսպանիա]]<br>
:*{{դրոշ|Իսպանիա|1506}} [[Նեապոլի թագավորություն]]<br>
:*{{Դրոշավորում|Սիցիլիայի թագավորություն}}
{{Դրոշավորում|Վենետիկի հանրապետություն}}<br>[[Պատկեր:Flag of Genoa.svg|border|22px]] [[Ջենովայի հանրապետություն|Ջենովա]]<br>[[Պատկեր:Flag of the Grand Duchy of Tuscany (1562-1737).svg|border|22px]] [[Տոսկանայի Մեծ դքսություն|Տոսկանա]]<br>[[Պատկեր:Flag of the Duchy of Parma.svg|border|22px]] [[Պարմայի դքսություն|Պարմա]]<br>{{Դրոշավորում|Սավոյան դքսություն}}<br>{{Դրոշավորում|Մալթայի Ինքնիշխան Մարտական Ուխտ}}<br>{{Դրոշավորում|Սրբազան Հռոմեական կայսրություն}}
|Հակառակորդ2 = {{դրոշ|Օսմանյան կայսրություն|1453}} [[Օսմանյան կայսրություն]]
|Հրամանատար1 = {{դրոշ|Իսպանիա|1506}} [[Հաբսբուրգյան Իսպանիա]] Դոն Խուան Ավստրիացի <br>
|Հրամանատար1 =
:*[[Պատկեր:C o a Pio V.svg|border|20px]] [[Հռոմի պապ]] Մարկանտոնիո Կոլոննա<br>
|Հրամանատար2 =
:*{{Դրոշավորում|Վենետիկի հանրապետություն}} Անդրեա Դորիա
|Հրամանատար2 = {{դրոշ|Օսմանյան կայսրություն|1453}} [[Օսմանյան կայսրություն]] Մյուեզզինզադե Ալի փաշա
|Ուժեր1 =
|Ուժեր2 =
Տող 22 ⟶ 24՝
 
'''Լեպանտոյի ծովամարտ''' ({{lang-es|Batalla de Lepanto}}, {{lang-it|Battaglia di Lepanto}}, {{lang-tr|İnebahtı Deniz Muharebesi}}), ռազմական բախում Իսպանական կայսրության և Վենետիկյան հանրապետության գլխավորած Սրբազան դաշինքի` մի կողմից և մյուս կողմից` օսմանյան նավատորմի միջև, որը տեղի ունեցավ 1571 թվականի հոկտեմբերի 7-ին Պատրասի ծովածոցում գտնվող Լեպանտոյի (հին Naupactus Ναύπακτος վայրի վենետիկյան տարբերակը, օսմանյան տարբերակով` İnebahtı) ռազմածովային բազայի մոտ։ Սրբազան դաշինքը կազմված էր եվրոպական մերձծովյա կաթոլիկ երկրներից` Հռոմի պապ Պիոս V-ի ջանքերով, և որի ռազմական ուժերի հրամանատարն էր Հռոմեական սրբազան կայսրության կայսր Կառլոս V-ի ապօրինածին որդի Խուան Ավստրիացին<ref>Paul K. Davis, 100 Decisive Battles: From Ancient Times to the Present"</ref>։
Լեպանտոյի ծովամարտը Արևուտքի պատմությունում թիանավերի մասնակցությամբ մեծագույն ծովային ճակատամարտն էր` հին աշխարհից ի վեր<ref>William Stevens, History of Sea Power (1920), [https://books.google.am/books?id=bN11UKPTew0C&pg=PA83&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false]</ref>, որին մասնակցում էր ավելի քան 400 ռազմանավ։ Սրբազան դաշինքը ճակատամարտում վճռական հաղթանակ տարավ, ինրըինչը ազդարարեց միջերկրածովյան տարածաշրջանում օսմանյան ռազմական ծավալման փուլի ավարտը։ <ref>William Stevens, History of Sea Power (1920), p. 83 [https://books.google.am/books?id=bN11UKPTew0C&pg=PA83&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false] Frederick A. de Armas, Cervantes, Raphael and the Classics (1998), [https://books.google.am/books?id=hVUCz-BNWHUC&pg=PA87&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false]</ref>
 
== Ճակատամարտի ընթացքը ==
 
Օսմանյան նավատորմն ուներ 59 թիանավ (գալիոտներ և գալերաներ) աջ թևում, կենտրոնը բաղկացած էր 93 թիանավից (գալիոտներ և գալերաներ) կենտրոնում` ողջ նավատորմի հրամանատար գերագուն ծովակալ Մյուեզզինզադե Ալի փաշայի ենթակայության տակ, մոտավորապես նույնքան էլ կար հարավային` ձախ թևում։ Օսմանյան նավատորմն ուներ նաև 22 գալիոտից և թեթև ֆուստաներից բաղկացած պահեստազոր։ Ալի փաշան, ըստ վկայությունների, նավերի քրիստոնյա թիավար ստրուկներին խոստացել է ազատություն` օսմանցիների հաղթանակի դեպքում<ref>Stevens, William Oliver and Allan Westcott (1942). A History of Sea Power. Doubleday, p 64</ref>։
Օսմանյան նավատորմում կայինկար մոտ 37,000 թիավար ստրուկներստրուկ<ref>Konstam, Angus, Lepanto 1571: The Greatest Naval Battle of the Renaissance. Osprey Publishing, Oxford. 2003. pp 20-21</ref>, հիմնականում գերեվարված քրիստոնյաներ, որոնցից շատերը ճակատամարտի վճռորոշ պահին ապստամբեցին և նպաստեցին Սրբազան դաշինիքի հաղթանակին<ref>Guilmartin, John F. (2003). Galleons and Galleys: Gunpowder and the Changing Face of Warfare at Sea, 1300–1650. Cassell. pp. 222-25</ref>։
[[Պատկեր:Plan of the Battle of Lepanto.png|մինի|աջից|Լեպանտոյի ծովամարտի պլան]]
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Լեպանտոյի_ծովամարտ» էջից