Ըստ [[Խորենացի|Խորենացու]], Ասորեստանի թագուհի [[Շամիրամ]]ը հրապուրվել Էէ Հայոց թագավորվորթագավոր Արայի գեղեցկությամբ, ձգտել տիրել նրան։ Խոստումներն ու ընծաները արդյունք չեն տվել։ Շամիրամը վճռել Էէ զենքի ուժով հասնել իր նպատակին։ Արայի դաշտում տեղի ունեցած Ճակատամարտում Արան զոհվել Է։է։ Շամիրամի հանձնարարությունըհանձնարարությունն Արա Գեղեցիկին պատերազմից հետո իր մոտ կենդանի հասցնելու մասին ձախողվել է։ Շամիրամը նրա մարմինը դրել Էէ ապարանքի վերնատանը՝ կենդանացնելու հույսով։ Դիակը նեխել Է։է։ Շամիրամը իր սիրեկաններից մեկին Էէ հագցրել Արայի զգեստները, հայտարարել, թե նա կենդանացել Է։
== Գրական և Պատմական արժեքը ==
Առասպելն արտացոլում Էէ հեթանոս հայերի հավատալիքները մեռնող ու հառնող աստծո, բնության զարթոնքի, իսկ հետագայում նաև ընտանեկան առաքինության և ողջախոհության մասին։ Առասպելում արտացոլվել Էէ նաև [[Ուրարտու (պետություն)|ուրարտացիների]] պայքարըպայքարն աշխարհակալ Ասորեստանի դեմ։
== Այլ ստեղծագործություններ՝ նվիրված «Արա Գեղեցիկ և Շամիրամ» ավանդազրույցին ==
Արա Գեղեցիկի և Շամիրամի մասին պատմող ասքը Մովսես Խորենացու գրի առած գեղեցիկ առասպելներից մեկն է։ Արա Գեղեցիկի և Շամիրամի կերպարներին իրենց բանաստեղծություններում, բալլադներում և պոեմերում անդրադարձել են [[Վահան Տերյան]]ը, [[Եղիշե Չարենց]]ը, [[Կոստան Զարյան]]ը, [[Հովհաննես Շիրազ]]ը։
