|
'''Ապոնևրոզը'''(ջլոն) հունարեն բառ է, որը կազմաված է ἀπօ՝ հեռացնել կամ առանձնացնել նախդիրից և νεῦρον՝ ջիլ,աճառ, նյարդ բառից։ Այն կազմված է ամուր [[կոլագեն]]ային և էլաստիկ թելերից։ Ջլոնն ունի փայլուն, արցաթագույն տեսք։ [[Հիստոլոգիա]]կան կառուցվածքով այն նման է ջլի կառուցվածքին, սակայն գրեթե զուրկ է [[անոթ]]ներից և [[նյարդ]]երից։ Կլինիկական տեսանկյունից առավել աչքի են ընկնում որովայնի առաջային պատի, գոտկային հատվածի ջլոնը<ref>{{DorlandsDict|one/000006884|aponeurosis}}</ref><ref>{{cite book|last=McCracken|first=Thomas|title=New Atlas of Human Anatomy|year=1999|publisher=Metro Books|location=China|isbn=1-5866-3097-0|pages=78–79}}</ref>։
'''Հիպոկալցեմիկ կրիզ''' (''սուր պարաթիրեոզ'', ''հարվահանաձև գեղձերի սուր անբավարարություն'', ''տետանիա'') — հարվահանաձև գեղձերի անբավարարության արդյունքում առաջացող պարատ հորմորի քանակի քչացման արդյունքում առաջացող սուր զարգացող ախտաբանական վիճակ, որը հանգեցնում է արյան շիճուկում կալցիումի մակարդակի կտրուկ անկման։ <ref name="Efimov_3">{{книга
[[Պատկեր:Gray399.png|250px|մինի|Որավայնի սպիտակ գիծ կամ ոռովայնի առաջային պատի ջլոն]]
|автор = Ефимов А. С.
== Որովայնի առաջային պատի ապոնևրոզ ==
|часть =
Որովայնի ապոնևրոզը [[բունոց]] է հանդիսանում [[ուղիղ մկան]]ի համար։ Այն ունի առաջային և հետին թիթեղներ։ Բունոցի հետին պատի ստորին 1/3-ը բացակայում է և ուղիղ մկանի հետին հատվածը հպվում է [[լայնական փակեղ]]ին։
|заглавие = Малая энциклопедия врача-эндокринолога
|оригинал =
|ссылка =
|ответственный =
|издание = 1-е изд
|место = К․
|издательство = Медкнига, ДСГ Лтд, Киев
|год = 2007
|том =
|страницы = 106-109
|страниц = 360
|серия = «Библиотечка практикующего врача»
|isbn = 966-7013-23-5
|тираж = 5000
}}</ref>.
== Բնորոշում ==
[[Ուղիղ մկան]]ի բունոցի վերին 2/3-ի արտաքին պատը կազմվում է արտաքին թեք մկանի ջլոնով և ներքին թեքի ջլոնի արտաքին թիթեղով, իսկ հետին պատը կազմվում է ներքին թեք մկանի ջլոնի հետին թիթեղով և որովայնի լայնական մկանի ջլոնով։ Ստորին երրորդականում բոլոր երեք մկանների ջոլոնները անցնում են ուղիղ մկանից առաջ և կազմում բունոցի առաջային պատը։
Իրականում, տետանիա եզրույթը ամբողջովին համարժեք չէ հիպոպարաթիրեոզ հասկացությանը։ Տետանիան ընդամենը դրա ախտանիշն է․ [[տետանիա|տետան]]իկ անխտանիշներ կարող են զարգանալ նաև այլ ախտաբանական վիճակներում, որոնք անուղղակիորեն են կապված հարվահանաձև գեղձերի աշխատանքի հետ։
== Գոտկային շրջանի ջլոն ==
Գոտկային շրջանի ջլոնը ծածկում է գոտկային երկայնաձիգ մկանները՝ [[իրան]]ն ուղղող և բազմաթել։
== Ափային ջլոն ==
== Պատճառագիտություն ==
Ափային ջլոնը ծածկում է ափի ու [[Դաստակ (այլ կիրառումներ)|դաստա]]կի մկանները։
Հիպոկալցիեմիկ կրիզը մեծ մասամբ զարգանում է [[Վահանաձև գեզձ|վահանաձև գեզձ]]ի վիրահատական միջամտության ժամանակ՝ [[հարվահանաձև գեղձ|հարվահանաձև գեղձեր]]ի պատահական հեռացման կամ վնասման արդյունքում։ Պարաթիրեոիդային տետանիայի նախանշաները կարող են ի հայտ գալ մի քանի ժամվա ընթացքում, հազվադեպ վիրահատությունից 1-2 օր անց։ Տետանիան կարող է առաջանալ նաև մի քանի շաբաթ անց։ <ref name="Efimov_3"/>.
== Գանգի ջլոն ==
Երբեմն ախտահարվում են հարվահանաձև գեղձերը, ինչն էլ դառնում է տետանիայի պատճառ․ թերապևտիկ միջոցառումների ընթացքում կիրառվող յոդի, ինչպես նաև մետաստազավորման ընթացքում դիտվող ինֆեկցիոն-տոքսիկ ախտահարումների պատճառով։ Հայտնի են տետանիայի դեպքեր հարվահանաձև գեղձի տուբերկուլոզի, ամիլոիդոզի ինչպես նաև կարմրուկի և գրիպի ժամանակ։ Ավելի հազվադեպ տետանիան իդիոպատիկ հիպոպարաթիրեոզի դրսևորում է լինում։<ref name="Efimov_3"/>.
[[Գանգ]]ի ջլոնը տեղակայված է [[մաշկ]]ի և [[վերնոսկր]]ի միջև, և անցնելով գանգոսկրի կարանների վրայով, հանդիսանում է ճակատածոծրակային մկանի բաղկացուցիչ մասը՝ միացնելով դրա [[ծոծրակ]]ային և [[ճակատ]]ային հատվածները։
== Տես ==
Երեխաների մոտ նկարագրվում է նորածնային տետանիան, որն առաջանում է [[պարատ հորմոն]]ի անբավարարությունից։ Համարվում է, որ նորածինների շրջանում հարվահանաձև գեղձի ֆունկցիայի ճնշման պատճառը հղիության ընթացքում մոր մոտ հիպերկալցիեմիայի կամ պարատ հորմոնի հիպերսինթեզի արդյունքն է։ Վիճակը կարող է ավելի վատթարանալ կովի կաթով կերակրման ժամանակ, քանի որ վերջինս պարունակում է մեծ քանակությամբ ֆոսֆոր, ինչպես նաև նորածինների մետ երիկամների թերֆունկցիայի դեպքում։ Ոչ ճիշտ բուժումը , էմոցիոնալ և ֆիզիկական ծանրաբեռնվածությունը, վնասվածքները, թունավորումը, բորբոքումը և [[ինֆեկցիոն]] պրոցեսները խթանում են հիվանդների մոտ տետանիայի սուր նոպա։ <ref name="Efimov_3"/>.
* Փակեղ
* Ջիլ
== Կլինիկական պատկեր ==
* Մկան
Հիպոկալցեմիկ կրիզը առաջանում է [[արյան պլազմա]]յի մեջ [[կալցիում]]ի քանակի նվազման հետևանքով մինչև 1,25—1,175 մոլ/լ։<ref name="Efimov_3"/>
Հիպոկալցեմիկ նոպան հստակ տարբերակվող է։ Ախտանիշներն են ցավոտ տոնիկ [-կծկում]]ները, շնչառության վատացում, ջղաձգումները։ Հաճախ տետանիային նախորդում են վերջույթների թմրածությունը, պարեսթեզիան։ Տետանիայի արտաքին դրսևորմումներն են ՝ վերջույթների ծալիչ մկաններում սպազմի զգացողութունը, սարդոնիկ ժպիտը, «ձկան բերան», ինչը մկանների սպազմի արդյունքն է , «մանկաբարձի մատներ»։ Շնչառական մկանների կրճատումը կարող է բերել շնչառության խանգարման։ Միաժամանակ վեգետատիվ [[նյարդային համակարգ]]ի ախտահարման հետևանքով նկատվում են բրոնխոսպազմ, խիթ, արտերիալ ճնշման փոփողություն, լուծ, շատամիզություն։ [[Կրիզ|Կրիզը]] կարող է ուղեկցվել սուր հոգեկան խանգարումներով, առավել հաճախ հալյուցինացիաների, դեպրեսիաների զարգացման ձևով, իսկ գիտակցությունը սովորաբար պահպանված է։ Ներքին խոռոճավոր օրգանների սպազմը կարող են չդիֆերենցել կույր աղիքի բորբոքումից, խոլեցիստիտից և որավայնամզի այլ օրգանների սուր հիվանդություններից։ Առանձնահատուկ վտանգավոր է ըմպանի մկանների սպազմը, ինչը կարող է հանգեցնել ասֆիքսիայի։ Մնացյալ դեպքերում կրիզի ժամանակ հիվանդի կյանքին անուղղակի վտանգ չի սպառնում, չնայած [[դիպլօպիա]]ն, [[գլխացավ]]երն ու կրծոսկրի հետևում առկա ճնշող ցավերը պատճառում են խիստ անհանգստություն ու տառապանք։
== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}
| 