«Կախարդության գույնը»–ի խմբագրումների տարբերություն

'''ԿախարդությանԿախարդանքի գույնը''' ({{lang-en|The Colour of Magic}}), հայտնի անգլիացի գրող Թերի Պրատչետայի հումորիստական [[ֆենտեզի]]ն, տպագրվել է [[1983]] թվականին (գրվել է [[1960]]-ական թվականներին): Շարքի առաջին գիրքը «Հարթ աշխարհ»-ն է, որը ներառում է 41 ստեղծագործություն:

«Կախարդության գույնը» օկտարինն է (դեղնականաչավուն երանգը), «Հարթ աշխարհի» ծիածանի 7 գույններն է: Գրքում նաև հիշատակվում է օկտիրոնի` կախարդական մետաղի (ապացուցվածդրա է որ դրահետախուզված պաշարներ կան Ագաթի կայսրությունում) և օկտագենի` կախարդական գազի մասին: Այդ գրքում, որը համարվում է «Հարթ աշխարհ»-ի շարունակությունը, «շրջանի» կոնցեպցիան մի քանի տարրերով տարբերվում է ավելի ուշ գրված ստեղծագործություններից: Օրինակ, նկարներում տրոլները նման են հսկայական արարածների, որոնք արևի ճառագայթից քար են դառնում,. մինչևդա դրանցավելի նկարագրությանըէ «Հարթնման աշխարհ»տրոլների գրքումմասին ավանդական պատկերացումներին, քան գրքի հետագա նկարագրություններում: Հեղինակը խոստովանել է. «Ես ինքս վստահ չեիչէի նրանում, ինչ անում էի, ինձ ուղղակի դուր էր գալիս ֆենտեզիվատ, գրականությաներբեմն մանրակրկիտէլ` նկարագրությունըլավ, նաևֆենտեզի ինչ որ մի լավգրականությունը բանծաղրելը: Գրքում կային ամենահայտնի գրողների` Տոլկինի, Լավկրաֆտայի, Մակեֆրի և Ֆրիցա Լեյբերի ակնարկները (ոճաբանական): Գրքի առաջին դիմերեսը նկարել է նկարիչ Ջոսոմ Կիրբին, ով մինչև իր մահը պատկերազարդել էր «Հարթ աշխարհի» բոլոր վերջին գրքերը:

Երկծաղիկը, ով ծնվել էր Ագաթի կայսրությունում`, Հարթ աշխարհի առաջին այցելուն էր: Նա հայտնվում է Դիսկի շրջանի ամենամեծ քաղաքում` Անկ-Մորպոկում, որպեսզի ծանոթանար քաղաքի տեսարժան վայրերին և կենդանի տեսներ Պուպզեմելյաի հայտնի հերոս-բարբարոսներին: Քաղաքում ապրողնեին նա տեսավզարմացնում է իր աչքերով, արտահարտություններովզրուցարանով և պատկերագրություններով (տեսախցիկի կախարդական անալոգովնմանակը): Երկծաղիկն ուներ կենդանի կախարդական սնդուկ, որը լցված էր մաքուր ոսկե մետաղադրամներով, որոնց արժեքը Երկծաղիկը նույնիսկ մոտավոր չէր կարող պատկերացնել: Խելամիտ սնդուկն իրականում ավելի թանկ էր, քան իր պարունակությունն էր: Պանդոկում Երկծաղիկը հանդիպում է անահաջողականհաջողակ-հրաշագործ Րինսվինդոյին և նրան վերցնում է որպես էքսկուրսավար: Սկզբում նրանք դառնում են քաղաքի հսկայական հրդեհի անուղղակի պատճառ, հետո հայտնվում են Բել-Շամգարոտի չար աստվածության տաճարում, որտեղից մի կերպ փրկվոմ են: Արկածները նրանց տանում է գլխիվայր թեքված, տակնուվրա եղած Չերբերգ սարը, որտեղ ապրում էր երևակայական վիշապների միջոցով թռչող ազգը: Տարբեր և հանկարծակի փոփոխություններից հետո Դիսկ շրջանից հերոսները գահավիժում են անդուդը , բայց նրանց փրկում է վայրի տրոլ Տետիսը, և նրանք հայտնվում են Կրուլ առեղծվածային, կղզային պետությունում: Կրուլի կառավարիչները այս անգամ նույնպես ցանկանում էին Դիսկի տարածք ուղարկել տիեզերանավ, որպեսզի փորձի միջոցով պարզեին Մեծն Ա’Տուինի սեռը: Րինսվիդն ու Երկծաղիկը վարում են նավը և դուրս են գալիս տարածքից:

«Կախարդության գույնը» դարձել է գրական քննադատության վերլուծության առարկա: Քրիստոֆեր Բրայնը {{lang-en| Christopher Bryant}} աշխատում էր ապացուցել այն փաստը, որ «Հարթ աշխարհ»-ը շարքի «Կախարդության գույնը» գիրքը պատկանում է պոստմոդեռն գրականությանը<ref>[http://www.lspace.org/books/analysis/christopher-bryant.html Postmodern Parody In The Discworld Novels of Terry Pratchett]</ref>: Այս աշխատանքը, ինչպես նաև Վոյսեկովսկիի թեզը {{lang-en| Mary Alice Wojciechowski}} ապացուցումմատնանշում են այն, որ «Կախարդության գույնը» ծաղրում է Տոլկիենի գիրքը, իսկ ստեղծագործությունը գրված է իր ազդեցությամբ<ref>[http://scholarworks.gsu.edu/english_theses/165/ Who’s Afraid Of The Wicked Wit?: A Comparison Of The Satirical Treatment Of The University System In Terry Pratchett’s Discworld And Evelyn Waugh’s Decline And Fall]</ref>: Վոյսեկովսկին ասում է, որ Թերի Պրատչետը հեգնանաքովհեգնանքով էր մոտենում գրքերի ֆենտեզֆենտեզի ժանրին, և նրա «Հարթ աշխարհը» շարքի առաջին գիրքը ծաղրում էր բոլոր ժանրերի ընդհանուր մեթոդները: Բրայնը ցուցցույց է տալիս միօրինակ կարծրատիպայինկարծրատիպերի ծաղրանք «Կախարդության գույն»-ում` կերպարների երկխոսության մեջմիջոցով: Վիլիամ Աբոտը {{lang-en|William Thomas Abbot}} նկատում է, որ «Կախարդության գույնը» գրքի ծաղրական ուղերձների միջոցով Պրատչետը ցուցադրում է ֆենթեզի ժանրի այլ գրողների ազդեցությունը, հիշատակելով այնպիսի անուններ, ինչպիսիք են Ֆրից Լեյբերը և Էնի Մակեֆրին<ref>[https://www.eyrie.org/~eagle/reviews/books/0-451-45112-0.html Review: The Colour of Magic by Terry Pratchett]</ref><ref> [http://www.au.lspace.org/books/apf/the-colour-of-magic.html Discworld Annotations: The Colour of Magic]</ref>: Աբոտը նկատում էր, որ «Կախարդության գույն»-ի ժամանակակից մշակույթի ակնարկները չեն սահմանափակվում ֆենթեզի ժանրով, բերելով օրինակ «Աստղային ճանապարհ» գիտաֆանտաստիկ սերիալը: Սեմ Ջորդսոնը {{lang-en|Sam Jordison}} The Guardian-ում հրապարակած իր հոդվածում դիտարկում է ալյ ստեղծագործություններին անդրադարձ կատարելը որպես գրքի հնարավոր թույլ կողմ` համեմատած շարքի մյուս ստեղծագործությունների հետ<ref> [https://www.theguardian.com/books/booksblog/2015/may/05/terry-pratchett-the-colour-of-magic-reading-group-discworld Is The Colour of Magic a good introduction to Terry Pratchett?]</ref><ref> [http://www.sfreviews.net/colorofmagic.html TERRY PRATCHETT. THE COLOR OF MAGIC. 1983]</ref>: Նա ցույց է տալիս, որ ի տարբերություն ավելի ուշ գրված ստեղծագործությունների, որոնք ծաղրում են մեզ շրջապատող իրականության ասպեկտները, «Կախարդության գույնը» գրքի երգիծանքը այդքան էլ սուր չէ: Ջորդսոնը այդ տարբերակով համեմատում էր «Կախարդության գույնը» գիրքը «Փայլող թամբեր» ֆիլմի հետ (արևմտյան ծաղրող ժանր): Ջորդսոնը և Թոմաս Վեգները {{lang-en| Thomas M. Wagner}} նկատել էին, որ «Կախարդության գույնը» գրքի մեջ են առաջին անգամ հիշատակվում այն վայրերն ու կերպարները, որոնք գրքի մյուս մասերի համար հետագայում կարևոր կդառնանա:

«Կախարդության գույնը» գիրքը հայտնվել է [[BBC]]-իիի 200 լավագույն գրքերի ցանկում և զբաղեցրել 93-րդ տեղը<ref> [http://www.bbc.co.uk/arts/bigread/top200.shtml BBC The Big Read]</ref><ref> [http://www.100bestbooks.ru/show_rating.php?id=2 200 лучших книг по версии BBC]</ref>:

[[2008]] թվականի մարտին Լոնդոնում կայացել է այս և մյուս` «Անմիտ աստղը» գրքի էկրանավորման պրեմիերան : «Կախարդության գույնը» հեռուստաֆիլմը ստեղծել է բրիտանական Sky One հեռուստաընկերությանըհեռուստաընկերություանը<ref> [http://www.skyoneonline.co.uk/tcom/index.html Sky one — The Colour of magic]</ref>: Այդ ֆիլմում նկարահանվել են այնպիսի դերասաններ, ինչպիսիք են Շոն Աստինը (Երկծաղիկ), Կրիստոֆեր Լին (մահվան ձայնը), Թիմ Կարրին (Թրայմոն), Ջերեմի Այիրոնս (Պատրիցիա), Թերի Պրատչետ: