«Սվաստիկա»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
Տող 7.
== Պատմություն==
Շատ ազգերի մոտ այս նշանը կապված էր արևի պաշտամունքի հետ ու հանդիպում էր [[Հին քարի դար]]ում և ավելի հաճախ՝ [[Նոր քարի դար]]ում։ Մ.թ.ա. յոթից վեցերորդ դարերում այն մտնում է բուդդիստական նշանների մեջ, որտեղ այն նշանակում է Բուդդայի գաղտնի ուսմունք։ Համարվում է, որ այս նշանը Եվրոպայում է տարածվել [[Բրոնզի դար|Բրոնզի]] և [[Երկաթի դար]]աշրջաններում։ [[Հայկական բարձրավանդակ]]ում հանդիպում է հնագույն [[ժայռապատկեր]]ներում, այնուհետև, լինելով [[բրոնզե դար]]ի հիմնական զարդանախշերից, պատկերվել է զանազան առարկաների (կավամաններ, բրոնզե գոտիներ, գնդասեղներ և այլ) վրա, հաճախ պատրաստվել կախազարդի ձևով ([[բրոնզ]]ից, [[ծարիր]]ից)՝ որպես առանձին զարդ ([[Լոռի]] և այլուր)։ Կիրառվել է նաև միջնադարում, օրինակ ՝ [[Անի]]ի պարիսպների վրա։ Մինչ օրս կիրառվում է [[հավերժության հայկական նշան]]ի տեսքով։ Արարիչ Ար Աստծո, Արև-Աստծո, Արևի տարածված խորհրդանիշեր են սվաստիկան ու խաչը։ Սվաստիկան իր հիմքով նման է խաչի, սակայն թևերի չորս ծայրերը ուղիղ անկյունով թեքվում են աջ կամ ձախ՝ խորհրդանշելով աշխարհի չորս կողմերը տարածվող լույսը, արևը, անսահմանությունը ու հավերժությունը։ <ref>http://www.dasaran.am/apps/wiki/view/id/4871</ref>
Սվաստկա բառի ստուգաբանման համար դիմենք հնագույն գրավոր աղբյուրներին՝ հնդկական վեդաներին և իրանական «Ավեստային»: Հին հնդկական վեդայական գրականության մեջ (սանսկրիտ) հանդիպում է svar, suar (արև, լույս, փայլուն) և asti, hvar բառերը «արև, լույս» իմասն ունեն: Հնդեվրոպական «ազդ», «աստ» բառարմատները նշանակում են «ուժ, զորություն»[1],իսկ ուժ, զորություն ունենում աստվածները: Հետևաբար սվաստիկաբառը կազմված է svar,suar արև, լույս, փայլուն) և asti (աստված) բաղադրիչներից, որը արևի, լույսի, աստված իմաստն ունի(կա-ն մասնիկ է):Տարածված է այն տեսակետը, որ աջ թեքվող սվաստիկան կյանքի ու հավերժության խորհրդանիշն է, իսկ ձախ թեքվողը՝ մահվան: Այլ տեսակետի համաձայն՝ աջ թեքվող սվաստիկան արական իմաստ ունի, իսկ ձախ թեքվողը՝ իգական: Այս տեսակետը համապատասխանում է տիեզերքում և բնության մեջ գործող դրական–բացասական, արական-իգական (ին, յան) և այլ նմանատիպ հակադրությունների պայքարի ու միասնության հասկացողությանը: Սվաստիկայի ուսումնասիրման համար շատ կարևոր են Գեղամա և Սյունաց ժայռապատկերները: Սվաստիկայի բազմաթիվ պատկերներ կան հատկապես Գեղամա լեռներին:Արև-Աստվածն ու իր խորհրդանիշները մեծ քանակությամբ ու բազմապիսի ձևերով պատկերված են նաև հնագույն խեցեղենին, զարդերին, զենքերին և այլն:
Տող 16.
Խաչի, սվաստիկայի և Արև-Աստծո այլ խորհրդանշաններով պատկերներ մեծ քանակությամբ հանդիպում են նաև պեղումների ժամանակ հայտնաբերված մետաղե իրերին:Դրանք զենքեր են, զարդեր, կենցաղային իրեր և այլն:
Jump up ↑ Հ.Աճառյան,1971, էջ 85▼
Jump up ↑ Հ.Մարտիրոսյան, Գիտությունը սկսվում է նախնադարում ,Երևան, 1978, էջ 132▼
== Ծանոթագրություններ ==
Jump up ↑ Ղ.Ալիշան, 1910, էջ 88▼
{{ծանցանկ}}
== Արտաքին հղումներ ==
;Հիմնական
Տող 36 ⟶ 38՝
**[http://flagspot.net/flags/de%7Dns_or.html Origins of the Swastika Flag (Third Reich, Germany)] (collection of links and comments)
**[http://flagspot.net/flags/qt-z.html Neo-Nazi flags] (links to other ''FOTW'' pages)
== Աղբյուրներ ==
▲Jump up ↑ Հ.Աճառյան,1971, էջ 85
▲Jump up ↑ Հ.Մարտիրոսյան, Գիտությունը սկսվում է նախնադարում ,Երևան, 1978, էջ 132
▲Jump up ↑ Ղ.Ալիշան, 1910, էջ 88
== Ծանոթագրություններ ==
| |||