«Ռիո դե Ժանեյրո»–ի խմբագրումների տարբերություն

| հիմնադրման թվական = 1565թ1565 թ.

1555թ1555 թ. նոյեմբերի 1-ին ֆրանսիացիները՝ Նիկոլյա Դյուրան դե Վիլագանյոնի գլխավորությամբ գրավեցին Գուանարաբա ծոցը և հիմնադրեցին Անտարկտիկական Ֆրանսիա գաղութը, սակայն պորտուգալացիները 1560թ1560 թ, կարողացան բնիկների օգնությամբ կործանել այդ գաղութը, սակայն վերջնականապես ֆրանսիացիներին կարողացան վտարել միայն 1567թ1567 թ-ին։

Ռիո դե Ժանեյրո քաղաքը հիմնադրվեց Էշտասիու դե Սայի և Ժոզե դե Անշիետայի կողմից, [[1565]]թ. [[մարտի 1]]-ին և սկզբնապես կոչվեց ''Սան Սեբաստյան դու Ռիո դե Ժանեյրո'' ({{lang-pt|São Sebastião de Rio de Janeiro}}) ի պատիվ Պորտուգալիայի թագավոր Սեբաստյանի։ 17-րդ դարում քաղաքը շատ դանդաղ էր զարգանում։ Մի քանի նեղ փողոցներ միավորում էին քաղաքի եկեզեցիները, կայսրական պալատը և նավահանգիստը։ [[17-րդ դար]]ում Ռիո դե Ժանեյրոն ուներ մոտ 30 հազար բնակչություն և համարվում էր Բրազիլիայի ամենախիտ բանկեցված քաղաքը։ 1763թ1763 թ. Մարկես դե Պոմբալը գաղութային ադմինիստրացիայի կենտրոնը [[Սալվադոր]]ից տեղափոխեց Ռիո դե Ժանեյրո։<ref>{{cite web|url=http://www.paralumun.com/citrio.htm |title=History of Rio |publisher=Paralumun.com |accessdate=April 17, 2010}}</ref>

Քաղաքը շարունակում էր մնալ գաղությանի կենտրոն մինչև [[1808]]թ., երբ պորտուգալիական թագավորական ընտանիքը և ազնվականությունը, փրկվելով [[Նապոլեոն Բոնապարտ]]ի ներխուժումից, [[Լիսաբոն]]ից տեղափոխվեց Ռիո դե Ժանեյրո։ Կայսրության մայրաքաղաքը տեղափոխվռց մի քաղաք, որը այդպիսով դարձավ միակ եվրոպական մայրաքաղաքը, որը գտնվում էր [[Եվրոպա]]յից դուրս։ Քանի որ քաղաքում չկային բավարար բնակավայրեր հարյուրավոր ազնվականների համար, բազմաթիվ քաղաքացիներ ուղղակի վտարվեցին իրենց տներից։ Առկա էր աֆրիկացի ստրուկների հսկայական ներհոսք, եթե 1819թ1819 թ. կար 145 հազար ստրուկ, ապա 1840թ1840 թ. նրանց թիվը հասավ 220 հազարի։<ref>{{cite web|url=http://www.multirio.rj.gov.br/historia/modulo02/africa_civiliza.html |title=A África civiliza |publisher=Multirio.rj.gov.br |accessdate=April 17, 2010}}</ref> Պորտուգալիայի թագավորը Լիսաբոն վերադարձավ [[1821]]թ., իսկ մեկ տարի անց [[Բրազիլիա]]ն անկախացավ։

Երբ արքայազն Պեդրո I-ը Բրազիլիան անկախ հռչակեց 1822թ1822 թ., նա որոշեց Ռիո դե Ժանեյրոն թողնել մայրաքաղաքի կարգավիճակում։ Ռիոն շարունակում էր մնալ Բրազիլիայի մայրաքաղաքը նաև 1829թ1829 թ. հետո, երբ միապետությանը փոխարինեց հանրապետությունը։ [[20-րդ դար]]ի առաջին տարիներին քաղաքը սահմանափակվում էր միայն ներկայիս պատմական կենտրոնով։ Քաղաքի կենտրոնը սկսեց տեղափոխվել ավելի հարավ (''Zona-Sul'') 20-րդ դարի սկզբին, երբ առաջին թունելը կառուցվեց Բոտաֆոգոյի և Կոպակաբանայի լեռների տակով։

Բոտաֆոգոյի բնական գեղեցկությունը և ''Copacabana Palace'' հյուրանոցի հեղինակությունը 1930-ականներին, օգնեցին Ռիոյին ձեռք բերել ժամանցային քաղաքի հեղինակություն։ Ժամանակ առ ժամանակ քննարկվում էր երկրի մայրաքաղաքը դեպի կենտրոնական շրջաններ տեղափոխելու հարցը, և երբ Ժուսելինու Կուբիչեկը ընտրվեց նախագահ 1955թ1955 թ., նա խոստացավ կառուցել նոր մայրաքաղաք։<ref>[http://www.cpdoc.fgv.br/nav_jk/htm/biografias/juscelino_kubitschek.asp Juscelino Kubitschek and the city of Rio de Janeiro]</ref> 1960թ1960 թ. մեծ ջանքերի գնով կառուցվեց Բրազիլիա քաղաքը և նույն թվականին մայրաքաղաքը պաշտոնապես Ռիո դե Ժանեյրոյից տեղախոխվեց [[Բրազիլիա (քաղաք)|Բրազիլիա]]։

1960-1975թթ1975 թթ. Ռիոն ուներ ֆեդերալ կարգավիճակ, սակայն քաղաքական և ադմինիստրատիվ պատճառներով 1975թ1975 թ. քաղաքը զրկվեց իր կարգավիճակից և միավորվեց

Ռիո դե Ժանեյրոյում անց է կացվել [[Ֆուտբոլի աշխարհի առաջնություն 2014|2014 Ֆուտբոլի աշխարհի առաջնության]] եզրափակիչը։ 2009թ2009 թ. հայտարարվեց, որ Ռիոն ընդունելու է նաև 2016 ամառային օլիմպիական խաղերը, որով այն դարձավ առաջին հարավամերիկյան և երկրորդ լատինաամերիկյան քաղաքը, որում անց է կացվել այդ մրցաշարը։

Սան Սեբատյան դու Ռիո դե Ժանեյրո (''Catedral de São Sebastião do Rio de Janeiro'' կամ ''Catedral Metropolitana'') տաճարը բացվել է 1979թ1979 թ-ին։ Այն Ռիո դե Ժանեյրոյի արքեպիսկոպոսի նստավայրն է։ Ներկայիս տաճարը կառուցվել է 1964-1979 թթ. միջև և փոխարինել է մի շարք հին եկեղեցիների, որոնք ծառայում էին սկսած 1676թ1676 թ-ից։