«Կոպենհագենյան մեկնաբանություն»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
ավելացվեց Կատեգորիա:Քվանտային մեխանիկա ՀոթՔաթ գործիքով |
No edit summary |
||
Տող 8.
|страницы = 4—8
|isbn = 978-0684863153
}}</ref><ref>Гейзенберг В. Развитие интерпретации квантовой теории // Нильс Бор и развитие физики / сб. под ред.Паули В. — М: ИЛ, 1958. — С. 23—45.</ref><ref>Гейзенберг В. Воспоминания об эпохе развития квантовой механики // Теоретическая физика 20 века / сб. под ред.Смородинского Я. А. — М: ИЛ, 1962. — С. 53—59.</ref>{{sfn|Гейзенберг В. Физика и философия|1989|с=19}}։ Բորը
Մինչ կոպենհագենյան մեկնաբանությունը մնում է քվանտային մեխանիկայի ամենալայն ուսումնասիրված մեկնաբանություններից մեկը<ref name="Wimmel1992">{{cite book|author=Hermann Wimmel|title=Quantum physics & observed reality: a critical interpretation of quantum mechanics|url=http://books.google.com/books?id=-4sJ_fgyZJEC&pg=PA2|accessdate=9 May 2011|year=1992|publisher=World Scientific|isbn=978-981-02-1010-6|page=2}}</ref>։
Համաձայն կոպենհագենյան մեկնաբանության՝ ֆիզիկական համակարգերը սովորաբար չունեն որոշակի հատկությունների մինչև դրանք չափելը, իսկ քվանտային մեխանիկան կարող է միայն կանխատեսել հավանականությունները, որ չափումները որոշակի արդյունք կտան։ Չափման գործողությունը ազդում է համակարգի վրա՝ պատճառ դառնալով, որ հավանականությունների համակարգը չափումից անմիջապես հետո նվազի մինչև մեկ հնարավոր արժեքը։ Այս երևույթը կոչվում է [[ալիքային ֆունկցիայի կոլապս]]։
Տարիների ընթացքում կոպենհագենյան մեկնաբանությանն ուղղված բազմաթիվ առարկություններ են եղել։ Կոպենհագենյան մեկնաբանության այլընտրանքներ են [[բազմաթիվ աշխարհների մեկնաբանություն]]ը, the [[դը Բրոյլ-Բոմի տեսություն|դը Բրոյլ-Բոմի մեկնաբանությունը]], [[քվանտային դեկոհերենտություն]]ը։
==Սկզբունքներ==
Քանի որ կոպենհագենյան մեկնաբանությունը մշակել են բազմաթիվ փիլիսոփաներ և ֆիզիկոսներ, այն ձևակերպված չէ եզակի սահմանող դրույթով։ Ավելին, տարբեր մեկնաբանողներ և հետազոտողներ տարբեր գաղափարներ են առաջ քաշել․ [[Էշեր Պերես]]ը նշում է, որ շատ տարբեր, երբեմն հակադիր տեսակետներ են ներկայացվում կոպենհագենյան մեկնաբանության տարբեր հեղինակների կողմից<ref>"There seems to be at least as many different Copenhagen interpretations as people who use that term, probably there are more. For example, in two classic articles on the foundations of quantum mechanics, Ballentine (1970) and Stapp (1972) give diametrically opposite definitions of 'Copenhagen.'", {{cite journal|author1=Asher Peres|title=Popper's experiment and the Copenhagen interpretation|year=2002|volume=33|issue=23|journal=Stud. History Philos. Modern Physics|arxiv=quant-ph/9910078|bibcode = 1999quant.ph.10078P|pages=10078 }}</ref>։ Սակայն կան մի շարք հիմնական սկզբունքներ կան, որոնք համարվում են մեկնաբանության մաս․
# [[Schrödinger equation|<math>\Psi</math> ալիքային ֆունկցիան]] ներկայացնում է համակարգի [[քվանտային վիճակ|վիճակը]]։ of the system. Այն ընդգրկում է ամեն ինչ, որ հնարավոր է իմանալ համակարգի մասին մինչև դիտարկումը․ չկան հավելյալ «թաքնված պարամետրեր»<ref>"... for the ″hidden parameters″ of Bohm's interpretation are of such a kind that they can ''never'' occur in the description of real processes, if the quantum theory remains unchanged." [[Werner Heisenberg|Heisenberg, W.]] (1955). The development of the quantum theory, pp. 12–29 in ''[[Niels Bohr]] and the Development of Physics'', ed. [[Wolfgang Pauli|W. Pauli]] with the assistance of [[Leon Rosenfeld|L. Rosenfeld]] and [[Victor Weisskopf|V. Weisskopf]], Pergamon, London, at p. 18.</ref>։ Եթե ալիքային ֆունկցիան մեկուսացված է այլ համակարգերից, այն հարթ ծավալվում է ժամանակի մեջ։
# Համակարգի հատկությունները անհամատեղելիության սկզբունքի առարկա են։ Համակարգի որոշ հատկություններ չեն կարող միաժամանակ և միասին սահմանվել։ Անհամատեղելիությունը քանակապես արտահայտվում է [[Հայզենբերգի անորոշությունների սկզբունք]]ով։ Օրինակ՝ եթե մասնիկը որոշակի պահի ունի որոշակի դիրք, ապա անիմաստ է խոսել այդ պահին նրա ունեցած իմպուլսի մասին։
# [[Չափումները քվանտային մեխանիկայում|Դիտարկման]] ընթացքում համակարգը պետք է փոխազդի չափիչ սարքի հետ։ Երբ սարքը չափում է կատարում, ասում են, որ համակարգի ալիքային ֆունկցիան կոլապսի է ենթարկվում՝ սեփական վիճակի անցնելով դիտորդի համար<ref name="Heisenberg reduction">"It is well known that the 'reduction of the wave packets' always appears in the Copenhagen interpretation when the transition is completed from the possible to the actual. The probability function, which covered a wide range of possibilities, is suddenly reduced to a much narrower range by the fact that the experiment has led to a definite result, that actually a certain event has happened. In the formalism this reduction requires that the so-called interference of probabilities, which is the most characteristic phenomena [''sic''] of quantum theory, is destroyed by the partly undefinable and irreversible interactions of the system with the measuring apparatus and the rest of the world." [[Werner Heisenberg|Heisenberg, W.]] (1959/1971). Criticism and counterproposals to the Copenhagen interpretation of quantum theory, Chapter 8, pp. 114–128, in ''Physics and Philosophy: the Revolution in Modern Science'', third impression 1971, George Allen & Unwin, London, at p. 125.</ref>։
#Չափիչ սարքիս ստացված արդյունքները հիմնականում դասական են և պետք է նկարագրվեն սովորական լեզվով։ Սա մասնավորապես շեշտել է Բորը, և ընդունել է Հայզենբերգը<ref>"Every description of phenomena, of experiments and their results, rests upon language as the only means of communication. The words of this language represent the concepts of ordinary life, which in the scientific language of physics may be refined to the concepts of classical physics. These concepts are the only tools for an unambiguous communication about events, about the setting up of experiments and about their results." [[Werner Heisenberg|Heisenberg, W.]] (1959/1971). Criticism and counterproposals to the Copenhagen interpretation of quantum theory, Chapter 8, pp. 114–128, in ''Physics and Philosophy: the Revolution in Modern Science'', third impression 1971, George Allen & Unwin, London, at p. 127.</ref>։
#Ալիքային ֆունկցիայով տրվող նկարագրությունը հավանակային է։ Այս սկզբունքը կոչվում է [[Բոռնի կանոն]]՝ [[Մաքս Բոռն]]ը։
#Ալիքային ֆունկցիան արտահայտում է անհրաժեշտ և հիմնարար [[մասնիկա-ալիքային երկվություն]]ը։ Սա սովորական լեզվում պետք է արտահայտվի փորձի արդյունքներով։ Փորձը կարող է ցույց տալ մասնիկանման հատկություններ կամ ալիքանման հատկություններ՝ համաձայն [[Նիլս Բոր]]ի [[լրացման սկզբունք]]ի<ref>"... there is no reason to consider these matter waves as less real than particles." [[Werner Heisenberg|Heisenberg, W.]] (1959/1971). Criticism and counterproposals to the Copenhagen interpretation of quantum theory, Chapter 8, pp. 114–128, in ''Physics and Philosophy: the Revolution in Modern Science'', third impression 1971, George Allen & Unwin, London, at p. 118.</ref>։
== Ծանոթագրություններ ==
| |||