Վիքիպեդիա

«Կովկասյան հովվաշուն»–ի խմբագրումների տարբերություն

Դիտել պատմությունը
← Նախորդ տարբՀաջորդ տարբ →
Content deleted Content added
ՎիզուալԵլատեքստ
No edit summary
չ վերջակետների ուղղում, փոխարինվեց: կ: → կ։ (20)
Տող 1.
'''Կովկասյան հովվաշուն''', ընտանի [[շուն|շան]] ցեղատեսակ:ցեղատեսակ։
 
== Ցեղատեսակի պատմությունը ==
Կովկասյան հովվաշունը շների հինավուրց ցեղատեսակ է, որը գոյություն ունի արդեն 2000 տարուց ավելի:ավելի։ Ծագել է կովկասյան հինավուրց շներից:շներից։ Հիմնականում տարածված է եղել [[Կովկաս]]ի լեռնային և նախալեռնային շրջաններում:շրջաններում։
 
Ցեղատեսակը կազմավորվել է ոչ միայն բնական ընտրությամբ, այլ նաև կովկասյան ազգերի ավանդույթների ազդեցությամբ:ազդեցությամբ։ Սկզբնապես գործածվել են որպես հովվաշուն և տան պահապան:պահապան։
 
Խոշոր չափի շների օգտագործման մասին առաջին հիշատակությունները վերաբերում են [[մթա]] [[I դար]]ին, երբ հայոց արքա [[Տիգրան Բ Մեծ]]-ի զորաբանակում մասսայական բնույթ էր կրում դրանց կիրառումը:կիրառումը։
 
Կովկասյան հովվաշան ծագման վերաբերյալ կա երկու վարկած:վարկած։ Դրանցից մեկն այն է, որ այս շները առաջացել են [[Տիբեթ]]յան շներից և նրանց մասին հիշատակվում է մթա [[1121]]թ-ին:ին։ Ըստ երկրորդ վարկածի, այս ցեղատեսակի հայրենիքը [[Ուրարտու]]ն է:է։ Կան շան պատկերներ, որոնք շատ նման են Կովկասյան հովվաշանը և որոնք ըստ երևույթին պահպանել են Ուրարտուի [[քաղաք]]ներն ու [[ամրոց]]ները: Մթա [[VII դար]]ում Ուրարտուի ծաղկման շրջանն էր և կարելի է ենթադրել, որ Կովկասյան հովվաշները արդեն իսկ գոյություն են ունեցել Կովկասում:Կովկասում։
 
[[1765]]թ-ին Կովկասյան հովվաշները որպես պարեկային շներ, գործածվել են թուրքական բանակում:բանակում։ [[Ռուսաստան]]ի կողմից Կովկասի գրավման ժամանակ, հրամանատարության կողմից հատուկ հրամանով Կովկասյան հովվաշները ընդգրկվեցին պարեկային ծառայության` բոլոր ամրոցներում, որոնք գտնվում էին մարտական գործողությունների թատերաբեմում:թատերաբեմում։
 
Ցեղատեսակի վրա աշխատանքները սկսվել են դեռևս [[1920]]-ական թվականներին` [[ԽՍՀՄ]]-ում:ում։
 
== Ընդհանուր բնութագիրը ==
Այս ցեղատեսակի շներին հատուկ է ֆիզիկական ուժը, որի պատճառով հաճախ նրանց անվանում են [[գայլխեղդ]] կամ [[գելխեղդ]] (ռուս.` волкодав): Ինքնավստահ են և անվախ: Ունեն զարգացած լսողություն և տեսողություն: Համառ են, խիզախ ու վճռական: Անծանոթներին չեն վստահում և հաճախ նրանց տեսնելիս դառնում են ագրեսիվ և չենթարկվող: Երկարակյաց են, սակայն հակված են ճարպակալելուն և սրտի հետ կապված խնդիրներ ունենալուն: Դիմացկունությունը թույլ է տալիս, որպեսզի ապրեն և աշխատեն համարյա բոլոր կլիմայական գոտիներում: Մազածածկը խիտ է, կան երկարամազ, միջանկյալ և կարճամազ ենթատեսակներ: Համարվում է խոշոր ցեղատեսակներից մեկը:
 
Ստանդարտների համաձայն, այս ցեղատեսակի ականջները կտրում են, քանի որ բնույթով լինելով ոչխարապահ, նրանք կարող են պաշտպանել հոտը [[գայլ]]երից և այլ [[գիշատիչ]]ներից, ուստի կռվի ժամանակ բնազդաբար պաշտպանում են ականջները, որոնք նրա ամենացավոտ կողմն են: Շան փոքրիկ ձագի ականջները կտրելու սովորույթը տարածված էր հին հովիվների մոտ` նկատի ունենալով հետագայում նրանց ընդհարումը գիշատիչների հետ:հետ։ Սակայն այժմ այդ սովորույթը հազվադեպ է կիրառվում:կիրառվում։
 
Կովկասյան հովվաշան մնդավի բարձրությունը լինում է 68-75 սմ (արու) և 64 սմ (էգ), քաշը` 50-70 կգ (արու) և 45 կգ (էգ): Գույնը հիմնականում գորշ (գայլային), կան նաև շիկագույն, սպիտակ և այլ գույների:գույների։
 
Մեծ մասսայականություն է վայելում [[Վրաստան]]ում, [[Հայաստան]]ում, [[Ադրբեջան]]ում, [[Դաղստան]]ում, ինչպես նաև կովկասյան այլ ժողովուրդների շրջանում:շրջանում։ Ունի մի քանի ենթատեսակներ` վրացական, հայկական և այլն:այլն։ Ցեղատեսակի հայկական ենթատեսակներից է [[Կարս]]ի հովվաշունը, որն արդեն իսկ դիտվում է որպես առանձին ցեղատեսակ` [[Հայկական գամփռ]] կամ պարզապես [[Գամփռ]] անվանումով:անվանումով։
 
[[Կատեգորիա:Շան ցեղատեսակներ]]
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Կովկասյան_հովվաշուն» էջից