«Անգոլա»–ի խմբագրումների տարբերություն

'''Անգոլա''' (պաշտոնապես '''Անգոլայի Հանրապետություն'''<ref name="atlas mira">Атлас мира. Государства и территории мира. Справочные сведения. — Роскартография, 2010. — С. 14. — ISBN 978-5-85120-295 </ref> ({{lang-pt|República de Angola}} {{IPA|ʁɛˈpublikɐ dɨ ɐ̃ˈɡɔlɐ}}), երկիր [[Աֆրիկա]]յի հարսւվ-արևմուտքում, [[Պորտուգալիա]]ւյի գաղութը (1951 թվականից՝ անդրծովյան նահանգ)։ Արևմուտքում ողողվում է [[Ատլանտյան օվկիանոս]]ով։ Տարածությունը 1246,7 հզ. կմ² է, բնակչությունը՝ 5340 հզ. (1969) մարդ է։ [[ՄԱԿ]]-ի անդամ [[1976]] թվականի [[դեկտեմբերի 1]]-ից։

| ||Ընդամենը|| ||1 246 700||15 566 000||12,49||

Անգոլայի մեծ մասը սարահարթային է (1000 մ և ավելի բարձրությամբ), ծովափնյա նեղ (50—200 կմ) մասը՝ դաշտավայր։ Ամենաբարձր կետը [[Մոկո (լեռ)|Մոկո]] լեռն է (2610 մ)։ Երկրաբանական կառուցվածքով կազմում է [[Աֆրիկական պլատֆորմ]]ի մի մասը։ Անգոլան հարուստ է [[ալմաստ]]ի ցրոններով, [[նավթ]]ի, գորշ [[Ածուխ|ածխի]], [[երկաթ]]ի, [[մանգան]]ի, [[Պղինձ|պղնձի]], [[ուրան]]ի, [[Ոսկի|ոսկու]] և այլ հանածոներով։ Անգոլայի ներքին մասի կլիման հասարակած-մուսոնային Է, անձրևային ամառով և չոր ձմեռով, մերձծովյան մասում՝ արևադարձային-պասատային, չորային։ Տաք ամսվա (մերձծովյան մասում՝ մարտ կամ ապրիլ, ներքին մասում՝ հոկտեմբեր կամ նոյեմբեր) միջին ջերմաստիճանը 22&nbsp;°C–ից 28&nbsp;°C է, ցուրտ ամսվանը (հուլիս, օգոստոս)՝ 15&nbsp;°C–ից 22&nbsp;°C։ Տարեկան տեղումները՝ 1000—1500 մմ, ծայր հարավում՝ 500–1000 մմ, ծովափին՝ հարավում 50—100 մմ, հյուսիսում՝ 250—500 մմ։

Բաևտու լեզվաընտանիքին պատկանող կիմբունդու, բունդու, կիկոնգո, գանգելա և այլ լեզուներով հարուստ բանավոր գրականություն։ ժամանակակից գրավոր գրականությունը հիմնականում պորտուգալերեն է։ [[19-րդ դար]]ի վերջում Կորդեյրու դա Մատտան գրառել է Ժողովրդական բազմաթիվ ստեղծագործություններ և հրատարակել «ժողովրդական իմաստությունը անգոլական ասացվածքևերում» պորտուգալերեն ժողովածուն։ Գրող 0. Ռիբաշի «Միսոսո» (հ. 1—3, 1961) գրքում ամփոփված են 100 հեքիաթ ե 500 ասացվածք։ Սկզբնական շրջանի գրականության համար (1855—1930) հատ– րարներին Ա-ի ժողովրդի դեմ պայքարում կանշական են երկու հակադիր ոսլղոթյուններ՝ գաղութատիրական և հայրենասիրական գաղափարախոսությունևերով։ 1930–47-ը գրական կյանքի լճացման տարիներ էին։ Հաջորդ շրջանի (1948—60) գրականությանը հատուկ է գաղութատիրության մերկացումը։ Այդ տարիևերիև սկզբևավորվել է «Գևում ենք հայտնագործելու Անգոլաև» կուլտուր-լուսավորական հայրենասիրական շարժումը։ Լույս են տեսել առաջադեմ գրող Կ. Աորոմենյուի «Մեռյալ հող» (1949) և «Շրջադարձ» (1957) վեպերը։ Անգոլայի գրակաևության վերջին շրջանը հատկանշվում է ազատագրական պայքարի թեմատիկայի ընդլայնումով։ Առաջադիմակաև գրակաևությունը զարգանում է երկրի սահմաևևերից դուրս։ «Բանաստեղծություններ> (1961), «Տամաք աչքհրով> (1963) գրքերի հեղինակ, քնարերգության երեք անթոլոգիաների կազմող դի Անդրիադին Կորդեյրու դա Մատտան գրառել է Ժողովրդական բազմաթիվ ստեղծագործություններ և հրատարակել «ժողովրդական իմաստությունը անգոլական ասացվածքևերում» պորտուգալերեն ժողովածուն։։