«Անուբիս»–ի խմբագրումների տարբերություն

{{Հիերոգլիֆ|Անուբիս|<hiero>i-n:p-w-E16</hiero>|align=left|դարաշրջան=egypt}}

{{Տեղեկաքարտ Դիցաբանական կերպար

}}

'''Անուբիս''' ({{lang-grc|Άνουβις}}), '''Ինպու''' (հին.եգիպտ)՝ [[Հին Եգիպտոս]]ի աստվածություն շնագայլի գլխով և մարդու մարմնով, մահացածներին հանդերձյալ կյանք ուղեկցողը: Հին թագավորությունում համարվում էր մեծ գերեզմանատների և գերեզմանների բարեխոս, մեռյալների թագավորության դատավորներից մեկը, թույների և դեղերի պահապան: Հին եգիպտական դիցաբանությունում՝ [[Օսիրիս]]ի որդին<ref name="autogenerated1">[http://dic.academic.ru/dic.nsf/enc_myphology/171/Анубис «Мифы народов мира»]</ref><ref name="autogenerated3">[http://dic.academic.ru/dic.nsf/enc_myphology/171/Анубис «Древнеегипетский словарь-справочник»]</ref><ref name="autogenerated4">[http://dic.academic.ru/dic.nsf/enc_myphology/171/Анубис «Словарь духов и богов германо-скандинавской, египетской, греческой, ирландской, японской мифологии, мифологий индейцев майя и ацтеков»]</ref><ref name="autogenerated2">[http://dic.academic.ru/dic.nsf/enc_myphology/171/Анубис «Краткий словарь мифологии и древностей»]. М. Корш. Санкт-Петербург, издание А. С. Суворина, 1894.</ref><ref>[http://dic.academic.ru/dic.nsf/enc_myphology/171/Анубис «Словарь иностранных слов русского языка»]</ref>: Անուբիսի պաշտամունքի կենտրոնը համարվում էր [[XVII վերին եգիպտական նոմ]]ի մայրաքաղաք [[Կինոպոլ]] քաղաքը: Պատկերվում էր շնագայլի և [[Սաբ (վայրի շուն)|Սաբ]] վայրի շան տեսքով, երբեմն շնագայլի կամ շան գլխով մարդու տեսքով<ref>Мифы народов мира / Ред. С. А. Токарев. — М.: Советская энциклопедия, 1991. — Т. 1, с. 89.</ref>: Օսիրիսի շրջափուլում օգնում էր [[Իսիդա]]յին Օսիրիսի մասերի որոնման գործում: Սրբազան կենդանիներն են՝ շնագայլը<ref name="Мифы Древнего Египта">Иван Рак. Мифы Древнего Египта.</ref>, շունը:

== Պատմություն ==

[[Անիմիզմ]]ի դարաշրջանում Անուբիսը ներկայանում էր շնագայլի կերպարով<ref name="Египетская Мифология">Макс Мюллер. Египетская Мифология.</ref>: Հին Եգիպտոսի կրոնի զարգացման որոշակի ժամանակաշրջանից Անուբիսին սկսեցին պատկերել շան գլխով մարդու տեսքով, ընդ որում աստվածության գործառույթները փոփոխվել են: XVII վերին եգիպտական նոմի մայրաքաղաք Կինոպոլը Հին Եգիպտոսի ամբողջ պատմության ընթացքում համարվում էր Անուբիսի պաշտամունքի կենտրոն<ref name="Мифы Древнего Египта" />: Եգիպտագետները նշում են այդ պաշտամունքի արագ և համատարած տարածումը վաղ ժամանակաշրջանում: [[Հին թագավորություն|Հին թագավորության]] ժամակաշրջանում Անուբիսը [[հանդերձյալ աշխարհ]]ի տիրակալ էր և կրում էր [[Խենտիամենտի]] մականունը: Բացի այդ, Օսիրիսի պաշտամունքի ի հայտ գալուց առաջ նա համարվում էր Արևմուտքի գլխավոր աստվածությունը: Որոշ աղբյուրների տվյալներով «Խենտիամենտիու»-ն համարվում է տաճարի գտնվելու վայր, որտեղ երկրպագում էին այդ աստվածությունը<ref name="Египетская Мифология" />:

 

[[Մեռյալների գիրք|Մեռյալների գրքի]] տեքստերից մեկում ներկայացվում է եգիպտացիների մանրամասն պատկերացումները հանդերձյալ աշխարհի մասին: Տվյալ տեքստը ենթադրաբար գրված էր XVIII դինաստիայի ժամանակներում: Դրա գլուխներից մեկում ներկայացվում է Օսիրիսի դատաստանի նկարագրությունը, որի ժամանակ Անուբիսը Ճշմարտության կշեռքի վրա կշռում էր սիրտը: Կշեռքի ձախ նժարին դրվում էր մահացածի սիրտը, իսկ աջին՝ [[Մաատ]] թագուհու փետուրը, որը խորհրդանշում էր ճշմարտությունը: