«Էյրենե»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չ →‎Պատկերը եւ ատրիբուտները: clean up, փոխարինվեց: համայք → համայնք oգտվելով ԱՎԲ
No edit summary
Տող 1.
{{Տեղեկաքարտ Դիցաբանական կերպար
| գիցաբանություն = հին հունական
| Անուն =Էյրենե
| Կյանքիկյանքի ժամանակաշրջան = Անմահանմահ
| Բնօրինակ գրաձև =
| Հատկանիշներհատկանիշներ = խաղաղության աստվածուհի
| Անվան մեկնաբանում =
| Հունականհունական գրաձև = Εἰρήνη
| Տիպ =
| Բնօրինակլատինական գրաձև = Pax
| Դիցաբանություն = Հին հունական
| Սեռհայր = [[Զևս]]
| Մայրմայր = [[Թեմիս]]
| Կյանքի ժամանակաշրջան = Անմահ
| Քույրքույր = [[Եվնոմիա]], [[Դիկե]]
| Պատկեր = Eirene Ploutos Glyptothek Munich 219 n4.jpg
| Պատկերի չափ = 240px
| Պատկերի նկարագրում = Էյրենե
| Հատկանիշներ = խաղաղության աստվածուհի
| Անունը այլ լեզուներով =
| Հունական գրաձև = Εἰρήνη
| Լատինական գրաձև = Pax
| Այլ մշակույթներում =
| Վայր =
| Զբաղմունք =
| Ծագում =
| Հիշատակումներ =
| Դինաստիա =
| Հայր = [[Զևս]]
| Մայր = [[Թեմիս]]
| Եղբայր =
| Քույր = [[Եվնոմիա]], [[Դիկե]]
| Ամուսին =
| Զավակներ =
| Թաղման վայր =
| Կապված հասկացողություններ =
| Կապված իրադարձություններ =
| Կապված կերպարներ =
| Ատրիբուտներ =
| Բնորոշ գծեր =
| Վահանա =
| Մանտրա =
| Վիքիպահեստ = Eirene
}}
'' Էյրենե ''', ({{lang-grc| Εἰρήνη}}, [e ː rɛ ː nɛ ː], հունարենից «խաղաղություն», «խաղաղ կյանք», իսկ հռոմեական դիցաբանության մեջ հայտնի էր [[Պակս]] – Pax անվամբ ) հին հունական դիցաբանության մեջ<ref>Мифы народов мира. М., 1991-92. В 2 т. Т.2. С.659, Любкер Ф. Реальный словарь классических древностей. М., 2001. В 3 т. Т.1. С.509; Псевдо-Аполлодор. Мифологическая библиотека I 3, 1</ref> [[հորաներ]]ից մեկը, մարմնավորում է խաղաղությունը, և պատկերվում էր որպես գեղեցիկ երիտասարդ կին՝ առատության եղջյուրը, գավազանը, ջահը կամ ռիթոնը ձեռքին։ [[Զևս]]ի և [[Թեմիս]]ի<ref>Гесиод. Теогония 902; Орфические гимны XLIII 2; Гигин. Мифы 183</ref> դուստրն է, [[Դիկե]]ի և [[Եվնոմիա]]ի քույրն է։
 
== Պատկերը եւ ատրիբուտները ==
Աթենքի քաղակացիները մեծ սեր էին տածում նրա հանդեպ։ Ռազմածովային հաղթանակ տանելով Եվրիմեդոնթեի մոտ (465 մ.թ.ա) և Սպարտայի հետ հաշտություն կնքելով (375 մ.թ.ա), Աթենքում հիմնվում է Էյրենեի պաշտամունքը և նրա պատվին կանգնեցում են զոհասեղաններ։ Աթենացիները նրան պատկերում էին ծաղկամանների և մետաղադրամների վրա։ Էյրենեի երդմնագիր արձանի մոտ, Աթենքում, մատուցվում էր ամենամյա պետական անարյուն զոհեր ի հիշատակ '''Ընդհանուր Խաղաղության''' օրվա։
Էյրենեի բրոնզե արձանը քանդակել էր Կեփիսոդոտուս Ավագը, ում հայրը, կամ հորեղբայրը հավանականորեն եղել է հայտնի քանդակագործ Պրաքսիտելես։ Արձանը կանգնաց էր Աթենքի շուկայի հրապարակում <ref>Павсаний. Описание Эллады I 8, 3</ref>., իսկ նրա նկարը՝ Պրիտանեայում։ Թեև օրիգինալ արձանը այժմ համարվում է կորաց, գույություն ունի Հռոմեացիների կողմից պատրաստված մարմարյա պատճենը. լավագույն ողջ մնացած պատճեններից մեկը գտնվում է Մյունխենի Glyptothek թանգարանում։ Նրա վրա պատկերված է աստվածուհին և փոքրիկ [[Պլուտոս]]ը՝ առատության աստվածը, [[Դեմետրա]]յի՝ հողագործության և բերքատվության աստվածուհու որդի, իր ձախ թևի վրա։ Բացակայում է Էյրենեի աջ ձեռքը, որտեղ գտնվում էր նրա գավազանը։ Նա մայրական հայացկով է նայում [[Պլուտոս]]ին, նա էլ վստա հությամբ է լցված նրա հանդեպ։ <br>
Արձանը ալեգորիա (այլաբանություն) է իրենից ներկայացնում՝ [[Պլուտոս]]- Լիությունը բարգավաճում է Էյրենե- Խաղաղության ներկո։
 
[[Պատկեր:Horen Meyers.jpg|մինի|ձախ|300px|Չորս հորաները]]
Աթենքի քաղակացիները մեծ սեր էին տածում նրա հանդեպ։ Ռազմածովային հաղթանակ տանելով Եվրիմեդոնթեի մոտ (465 մ.թ.ա) և Սպարտայի հետ հաշտություն կնքելով (375 մ.թ.ա), Աթենքում հիմնվում է Էյրենեի պաշտամունքը և նրա պատվին կանգնեցում են զոհասեղաններ։
* Գլխավոր դերն է տանում Արիստոփանեսի «Աշխարհ» կոմեդիայում (անձայն)։
Աթենացիները նրան պատկերում էին ծաղկամանների և մետաղադրամների վրա։
* Հիշատակվոմ է Եվրիփիդի <ref>См. Еврипид. Орест 1684 (Тишина)</ref> կողմիգ։
Էյրենեի երդմնագիր արձանի մոտ, Աթենքում, մատուցվում էր ամենամյա պետական անարյուն զոհեր ի հիշատակ '''Ընդհանուր Խաղաղության''' օրվա։
* Ըստ առասպելի, հենց [[Թեսևս]]ն էր հիմնել նրա պաշտամունքը՝ Ատիկայի 12 համայնքի միավորման կապակցությամբ։
Էյրենեի բրոնզե արձանը քանդակել էր Կեփիսոդոտուս Ավագը, ում հայրը, կամ հորեղբայրը հավանականորեն եղել է հայտնի քանդակագործ Պրաքսիտելես։ Արձանը կանգնաց էր Աթենքի շուկայի հրապարակում <ref>Павсаний. Описание Эллады I 8, 3</ref>. , իսկ նրա նկարը՝ Պրիտանեայում։
Թեև օրիգինալ արձանը այժմ համարվում է կորաց, գույություն ունի Հռոմեացիների կողմից պատրաստված մարմարյա պատճենը. լավագույն ողջ մնացած պատճեններից մեկը գտնվում է Մյունխենի Glyptothek թանգարանում։
Նրա վրա պատկերված է աստվածուհին և փոքրիկ [[Պլուտոս]]ը՝ առատության աստվածը, [[Դեմետրա]]յի՝ հողագործության և բերքատվության աստվածուհու որդի, իր ձախ թևի վրա։ Բացակայում է Էյրենեի աջ ձեռքը, որտեղ գտնվում էր նրա գավազանը։ Նա մայրական հայացկով է նայում [[Պլուտոս]]ին, նա էլ վստա հությամբ է լցված նրա հանդեպ։ <br>
Արձանը ալեգորիա (այլաբանություն) է իրենից ներկայացնում՝ [[Պլուտոս]]- Լիությունը բարգավաճում է Էյրենե- Խաղաղության ներկո։
[[Պատկեր:Horen Meyers.jpg|մինի|ձախ|300px|Չորս հորաները]]
*Գլխավոր դերն է տանում Արիստոփանեսի «Աշխարհ» կոմեդիայում (անձայն)։
*Հիշատակվոմ է Եվրիփիդի <ref>См. Еврипид. Орест 1684 (Тишина)</ref> կողմիգ։
*Ըստ առասպելի, հենց [[Թեսևս]]ն էր հիմնել նրա պաշտամունքը՝ Ատիկայի 12 համայնքի միավորման կապակցությամբ։
 
== Աստղագիտության մեջ ==
Նրա պատվին անվանվել է աստերոիդ (14) Իռեն (1851թ)։
 
=== Ծանոթագրություններ ===
{{ծանցանկ}}
 
== Աղբյուրներ ==
* [http://www.theoi.com/Ouranios/HoraEirene.html theoi.com: Eirene]
 
{{Հին հունական դիցաբանություն}}
{{Արտաքին հղումներ}}
 
[[Կատեգորիա:Հին հունական դիցաբանություն]]
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Էյրենե» էջից