«Մասնակից:Արմեն Ապարան/Ավազարկղ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Տող 1.
{{Տեղեկաքարտ ավիավթարԱհաբեկչական գործողություն
| Անվանում = Ահաբեկչական ակտեր <br /> 2001 թվականի սեպտեմբերի 11-ին
|անվանում = Չվերթ 175 United Airlines
| Տեղագրություն =
|պատկեր = Boeing 767-222, United Airlines JP6601178.jpg
| Պատկեր = September 11 Photo Montage.jpg
|նկարագրում = Ինքնաթիռը 2009 թվականին
| Պատկերի չափ = 250px
|թվական = [[2001]] թվականի [[սեպտեմբերի 11]]-ին
| Նկարագրում =
|ժամանակ = 09:03 [[EST]]
| Գրոհի միջոց = ինքնաթիռի առևանգում
|բնութագրում =
| Գրոհի վայր = {{դրոշ|ԱՄՆ}} [[Նյու Յորք]], [[ԱՄՆ]]
|պատճառ = ահաբեկչական հարձակում
| Կոորդինատներ =
|վայր = {{դրոշ|ԱՄՆ}} [[Նյու Յորք]], [[ԱՄՆ]]
| Գրոհի նպատակ = Համաշխարհային առևտրի կենտրոն, Պենտագոն
|կոորդինատներ =
| Թվական = 2001 թվականի սեպտեմբերի 11-ին
|ռեյս = UAL175
| Ժամանակ = 8:46 — 10:28
|թռիչքի վայր = {{դրոշ|ԱՄՆ}} [[Լոգան շրջան (Կանզաս)|Լոգան ]]
| Պատանդների թիվ =
|վերջնական կետ = {{դրոշ|ԱՄՆ}} [[Լոս Անջելես]]
| Պատանդներ =
|զոհվածներ = 65 <small>(+ 612)</small>
| Զոհվածներ = 2977
|վիրավորներ =
| Վիրավորներ = 6300
|մոդել = [[Boeing 767#767-200|Boeing 767-222]]
| Տեռոսրիստների թիվ = 19
|ավիաընկերություն = {{դրոշ|ԱՄՆ}} [[United Airlines]]
| Տեռորիստներ =
|կողային համար = [[:commons:Category:N612UA (aircraft)|N612UA]]
| Կազմակերպիչներ =
|արտադրման թվական = [[1983]] թվականի [[հունվարի 27]]-ին
| Կազմակերպության տեսակ =
|ուղևորներ = 56 <small>(այդ թվում 5 ահաբեկիչները)</small>
| Կասկածյալներ =
|անձնակազմ = 9
| Զենք
|կենդանի մնացած =
|nocat =
}}
'''Ահաբեկչական ակտեր 2001 թվականի սեպտեմբերի 11''' մի շարք համաձայնեցված ինքնասպանության հարձակումներ, որը տեղի է ունեցել Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներում: Ըստ պաշտոնական վարկածների, այդ հարձակումների պատասխանատուն եղել է Ալ-Կաիդա ահաբեկչական կազմակերպությունը:
'''Չվերթ 175 United Airlines''' ուղևորատար չվերթ, որը թռիչքի ընթացքում առևանգել են ահաբեկիչների կողմից [[2001]] թվականի [[սեպտեմբերի 11]]-ին: Նա դարձավ երկրորդ ինքնաթիռը, որը առևանգվել է ահաբեկիչների կողմից: [[Boeing 767-222]] ինքնաթիռը, որը պատկանում էր [[United Airlines]] ավիաընկերությանը, իրականացնում էր չվերթ [[Լոգան շրջան (Կանզաս)|Լոգան ]] դեպի [[Լոս Անջելես]]: Ինքնաթիռը վթարի է ենթարկվել [[Համաշխարհային առևտրի կենտրոն]]ում, որը գտնվում է [[Նյու Յորք]]ում: Աղետի հետևանքով ինքնաթիռում գտնվող բոլոր 65 մարդիկ զոհվել են, նաև զոհվել են անհայտ թվով մարդիկ, ովքեր գտնվում էին այդ աշտարակեւմ:
 
2001 թվականի սեպտեմբերի 11-ին ահաբեկիչները կապնվում են Ալ-Կաիդա կազմակերպության հետ, այնուհետև բաժանվում են չորս խմբերի, և առևանգում են չորս մարդատար ինքնաթիռները: Յուրաքանչյուր խմբում կար առնվազն մեկ անդամ, որը օդաչու է: Ահաբեկիչները երկու ինքնաթիռ ոչնչացնում են Համաշխարհային առևտրի կենտրոնի աշտարակում, որը տեղակայված է Նյու Յորքում: Աղետի հետևանքով, աշտարակը փլուզվում է և հրդեհի է բռնկվում: Երրորդ ինքնաթիռը (չվերթ 77 American Airlines) ոչնչացվել է Պենտագոնի շենքը, որը տեղակայված է Վաշինգտոնում: Չորրորդ օդանավի ուղևորները և անձնակազմի անդամները փորձել են կանխել ահաբեկիչներին, ինչի հետևանքով ինքնաթիռը ընկնում է [[Փենսիլվանիա]]յում:
Թռիչքից անցավ մոտ երեսուն րոպե երբ ահաբեկիչները մտան օդաչուների խցիկ և սպանեցին ինքնաթիռի երկրորդ հրամանատարին, ահաբեկիչներից Մարվան Ալ Շեխին վերցնում է ինքնաթիռի վերահսկողությունը իր վրա: Ահաբեկիչները մի քանի անհաջող փորձեր են կատարել խցիկում: Որոշ ուղևորներ կարողացել են բջջային հեռախոսներով զանգահարել իրենց հարազատներին և հայտնել ինքնաթիռի առևանգման մասին: Ինքնաթիռը բախվել է աշտարակին ժամը '''09:03''' (EST): Ինքնաթիռի հարվածը աշտարակին մեծ հետևանք է ունեցել, որը ի վերջո հանգեցրել է աշտարակի փլուզման:
 
19 ահաբեկիչների հարձակումների հետևանքով մահացել են ավելի քան 2977 մարդ, ևս 24 մարդ անհայտ կորել են: Մահացածների մեծ մասը եղել են քաղաքացիական անձինք: Պաշտոնական կայքը հայտնում է, որ այս ողբերգությունը քննադատվել է մի շարք լրագրողների և գիտնականների կողմից:
== Ահաբեկիչներ ==
Ինքնաթիռում կար հինգ ահաբեկիչ`
[[Պատկեր:MAlshehhi.JPG|մինի|աջից|Մարվան Ալ Շեխի]]
* Մարվան Ալ Շեխի ({{lang-en|Marwan Al-Shehhi}}) ([[Արաբական Միացյալ Էմիրություններ]]) - ահաբեկիչ և օդաչու:
* Ֆայեզ Բանիհամադ ({{lang-en|Fayez Banihammad}}) (Արաբական Միացյալ Էմիրություններ)
* Համզա Ալ Գամդի ({{lang-en|Hamza Al-Ghamdi}}) ([[Սաուդյան Արաբիա]])
* Ահմեդ Ալ Գամդի ({{lang-en|Ahmed Al-Ghamdi}}) (Սաուդյան Արաբիա)
* Մոհանդ Ալ Շեխրի ({{lang-en|Mohand Al-Shehri}}) (Սաուդյան Արաբիա)<ref name="timeline-218">{{cite web|url=http://www.nefafoundation.org/miscellaneous/FeaturedDocs/FBI911Timeline.pdf|title=Hijackers' Timeline|author=Federal Bureau of Investigation|publisher=[[NEFA Foundation]]|date=2008-02-04|accessdate=2008-10-06|page=218|format=PDF|archiveurl=http://www.webcitation.org/6ACvgtp5Z|archivedate=2012-08-26}}</ref><ref name="four">{{cite web|url=http://www.archives.gov/legislative/research/9-11/staff-report-sept2005.pdf|title=Staff Monograph on the "Four Flights and Civil Aviation Security"|month=September|year=2005|publisher=National Commission on Terrorist Attacks Upon the United States|pages=17–26|format=PDF|accessdate=2008-08-14|deadlink=404|archiveurl=http://web.archive.org/20060422090747/www.archives.gov/legislative/research/9-11/staff-report-sept2005.pdf|archivedate=2006-04-22}}</ref>
 
== Տեղեկություններ ==
 
=== Ինքնաթիռ ===
Չվերթ '''UAL175''', իրականացնում էր Boeing 767-222 օդանավը (գրանցման համրը N612UA, կողային համար 21873): Առաջին չվերթը իրականացվել է [[1983]] թվականի [[հունվարի 27]]-ին, նույն թվականի [[փետրվարի 23]]-ին ինքնաթիռը հանձնվում է United Airlines ավիաընկերությանը: Ինքնաթիռը ուներ երկու շարժիչ` [[Pratt & Whitney JT9D-7R4D]] արտադրության: Մինչ վթարի տեղի ունենալը ինքնաթիռը իրականացրել է ավելի քան 17569 չվերթ «մեկնում-ժամանում», և օդում է գտնվել ավելի քան 66 647 ժամ<ref>{{cite web|url=http://www.ntsb.gov/ntsb/GenPDF.asp?id=DCA01MA063&rpt=fi|title=Brief of Accident|publisher=[[National Transportation Safety Board]]|date=2006-03-07|format=PDF|accessdate=2008-06-17|deadlink=404|archiveurl=http://web.archive.org/20060621152620/www.ntsb.gov/ntsb/GenPDF.asp?id=DCA01MA063&rpt=fi|archivedate=2006-06-21}}</ref>:
 
Ինքնաթիռը ուներ 168 նստատեղ<ref name="chronology">{{cite web|url=http://www.archives.gov/legislative/research/9-11/staff-report-sept2005.pdf|title=Staff Report&nbsp;– «We Have Some Planes»: The Four Flights&nbsp;— a Chronology|format=PDF|publisher=[[9/11 Commission|National Commission on Terrorist Attacks Upon the United States]]|accessdate=2008-06-17|deadlink=404|archiveurl=http://web.archive.org/20060422090747/www.archives.gov/legislative/research/9-11/staff-report-sept2005.pdf|archivedate=2006-04-22}}</ref>:
 
=== Անձնակազմի անդամներ ===
* Ինքնաթիռի առաջին հրամանատար - 51 ամյա Վիկտոր Սարաչին ({{lang-en|Victor Saracini}}):
 
* Ինքնաթիռի երկրորդ հրամանատար - 38 ամյա Մայքլ Հոռոկս ({{lang-en|Michael Horrocks}}):
 
Ինքնաթիռում աշխատում էր 7 սպասուհի
 
* 33 ամյա Ռոբերտ Ֆանգման ({{lang-en|Robert Fangman}})
* 28 ամյա Էմի Ջարետ ({{lang-en|Amy Jarret}})
* 44 ամյա Կատրին Լաբորե ({{lang-en|Kathryn LaBorie}})
* 44 ամյա Ալֆրեդ Մարշանդ ({{lang-en|Alfred Marchand}})
* 29 ամյա Էմի Կինգ ({{lang-en|Amy King}})
* 38 ամյա Մայքլ Տէրրորի ({{lang-en|Michael Tarrow}})
* 28 ամյ Ալիսա Տիտուս ({{lang-en|Alicia Titus}})<ref>{{cite news |title=United Airlines Flight 175 |url=http://www.cnn.com/SPECIALS/2001/trade.center/victims/ua175.victims.html |year=2001 |publisher=CNN |accessdate=2008-06-17 |archiveurl = http://web.archive.org/web/20080517212755/http://www.cnn.com/SPECIALS/2001/trade.center/victims/ua175.victims.html |archivedate = May 17, 2008}}</ref>
 
=== Չվերթ 175-ի վայրէջք ===
Համզա Ալ Գամդին և Ահմեդ Ալ Գամդին հյուրանոցից դուրս են գալիս և զանգահարում են տաքսի, որպեսզի գնան [[Լոգանի միջազգային օդանավակայան]]<ref name="timeline-288">{{cite web|url=http://www.nefafoundation.org/miscellaneous/FeaturedDocs/FBI911Timeline.pdf|title=Hijackers' Timeline|author=Federal Bureau of Investigation|publisher=NEFA Foundation|date=2008-02-04|accessdate=2008-10-06|page=288|format=PDF|archiveurl=http://www.webcitation.org/6ACvgtp5Z|archivedate=2012-08-26}}</ref>: Նրանք գալիս են օդանավակայան ժամը 06:20-ին, Ահմեդ Ալ Գամդին իր հետ վերցրել էր երկու պայուսակ: Ահաբեկիչները նշում են, որ իրենք ցանկանում են գնել տոմս: Այսպիսով, անվտանգության աշխատակիցը նրանց հարցեր է տվել անվտանգության կանոններից, և նրանք ճիշտ պատասխան են տվել<ref name="four"/><ref>{{cite web|url=http://intelfiles.egoplex.com/2001-09-21-FBI-FD302-gail-jawahir.pdf|title=Interview with Gail Jawahir|date=2001-09-21|publisher=Intelfiles|author=Federal Bureau of Investigation|format=PDF|accessdate=2008-10-23|archiveurl=http://www.webcitation.org/6ACviWcKC|archivedate=2012-08-26}}</ref>: Մարվան Ալ Շեխին իր պայուսակը հաձնել է ստուգման ժամը 06:45-ին, իսկ Ֆայեզ Բանիհամադը և Մոհանդ Ալ Շեխրին իրենց պայուսակները հանձնել են ստուգման ծամը 06:53-ին: Ֆայեզ Բանիհամադը հանձնում է ստուգման երկու պայուսակ<ref name="Chap1-p2">{{cite web|url=http://www.9-11commission.gov/report/911Report_Ch1.htm|title=We Have Some Planes|month=July|year=2004|publisher=National Commission on Terrorist Attacks Upon the United States|page=2|accessdate=2008-06-17|accessdate=2011-07-01|archiveurl=http://www.webcitation.org/6ACvj9ttF|archivedate=2012-08-26}}</ref>:
 
Ինքնաթիռը պետք է թռչի [[Լոս Անջելես]]ից ժամը 08:00-ին<ref name="four"/><ref name="chap1-p7">{{cite web|url=http://www.9-11commission.gov/report/911Report_Ch1.htm|title=We Have Some Planes|month=July|year=2004|publisher=National Commission on Terrorist Attacks Upon the United States|page=7|accessdate=2008-06-17|accessdate=2011-07-01|archiveurl=http://www.webcitation.org/6ACvj9ttF|archivedate=2012-08-26}}</ref>: Ինքնաթիռը մեկնում է տերմինալից ժամը 07:58-ին, և 08:14-ին ինքնաթիռը դուրս է գալիս թռիչքուղուց: Ժամը 08:33-ին ինքնաթիռը գտնվում էր 10300 մետր բարձրության վրա: Ժամը 08:37-ին ավիադիսպետչերը կապնվում է օդաչուների հետ, և ասում է, որ ևս մի քանի մետր բարձրանա, քանի որ չվերթ 175-ը և չվերթ 011-ը կարող են իրար բախվել<ref>{{cite news |last=Ellison |first=Michael |url=http://www.guardian.co.uk/wtccrash/story/0,1300,575518,00.html |title='We have planes. Stay quiet'&nbsp;– Then silence |work=[[The Guardian]] |date=2001-10-17 |accessdate=2007-04-18 | location=London}}</ref>: Անձնակազմի անդամները պատասխանում են, որ չվերթ 011-ը գտնվում է 9600 մետր բարձրության վրա: Օդաչուները նաև հաղորդում են դիսպետչերին, որ լսել են տարօրինակ արտահայտություն Լոս Անջելեսի դիսպետչերներից. ''«Կարծես թե, ինչ որ մեկը միացրել է միկրաֆոնը և հրամայել բոլորին մնալ իրենց տեղերում»'': Սա եղել է վերջին կապը չվերթ 175-ից<ref>{{cite news |last=Wald |first=Matthew L. |coauthors=Kevin Sack |title=A Nation Challenged: The Tapes; 'We Have Some Planes,' Hijacker Said on Sept. 11 |url=http://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9801E3DF163EF935A25753C1A9679C8B63 |date=2001-10-16 |work=The New York Times |accessdate=2008-06-17}}</ref>:
 
=== Առևանգում ===
[[Պատկեր:North face south tower after plane strike 9-11.jpg|thumb|220px|Չվերթ 175-ի բախումը]]
Չվերթ 175-ի առևանգումը տեղի է ունեցել ժամը 08:46-ին: Ֆայեզ Բանիհամադը և Մոհանդ Ալ Շեխրին մտնում են օդաչուների խցիկ և նրանց սպանում են: Ժամը 08:47-ին ինքնաթիռը ընկնելու ազդանշան տվեց, և ինքնաթիռը սկսեց շեղվել նախատեսված թռիչքուղուց<ref name="chap1-p7"/><ref name="ntsb">{{cite web|url=http://www.ntsb.gov/info/Flight_%20Path%20_Study_UA175.pdf|title=Flight Path Study&nbsp;– United Airlines Flight 175|date=2002-02-19|accessdate=2007-04-18|work=National Transportation Safety Board|format=PDF|deadlink=404|archiveurl=http://web.archive.org/20061007025936/www.ntsb.gov/info/Flight_%20Path%20_Study_UA175.pdf|archivedate=2006-10-07}}</ref>: Սակայն դիսպետչերը հայտնում է, որ այդ ամենը նկատել է ժամը 08:51-ին: Դիսպետչերը հինգ անգամ փորձել է կապնվել չվերթ 175-ի հետ, սակայն չի կարողացել:
 
=== Աղետ ===
Չվերթ UAL175-ը բախվել է [[Նյու Յորք]]ի [[Համաշխարհային առևտրի կենտրոն]]ի շենքին ժամը 09:03:02-ին 950 կմ/ժ արագությամբ: Ինքնաթիռում գտնվող 65 մարդիկ, վթարի հետևանքով զոհվում են: Հարյուրավոր մարդիկ մահանում են աշտարակի պայթյունի հետևանքով: Ավելի քան 637 մարդ մահանում են ակնթարթորեն<ref name="NIST">{{cite web|url=http://wtc.nist.gov/NISTNCSTAR1-5.pdf|title=NIST NCSTAR 1–5: Reconstruction of the Fires in the World Trade Center Towers|publisher=National Institute of Standards and Technology|month=October|year=2005|format=PDF|archiveurl=http://www.webcitation.org/6ACvmTlTN|archivedate=2012-08-26}}</ref>:
 
== Տես նաև ==
* [[Չվերթ 11 American Airlines]]
* [[Չվերթ 77 American Airlines]]
* [[Չվերթ 93 United Airlines]]
 
== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}
 
== Արտաքին հղումներ ==
* [http://aviation-safety.net/database/record.php?id=20010911-1 Описание теракта на Aviation Safety Network]
* [http://www.gpoaccess.gov/911/index.html The Final 9/11 Commission Report]
* [http://www.cnn.com/SPECIALS/2001/memorial CNN September 11 Memorial page, with passenger and crew lists]
* [http://www.gwu.edu/~nsarchiv/NSAEBB/NSAEBB196/index.htm 9-11 NTSB Report]
* [http://www.airliners.net/open.file?id=0188174 Picture of aircraft Pre 9/11]
* [http://web.archive.org/web/20010911230658/http://www.ual.com/ September 11, 2001 archive of United Airlines site with condolences for deceased]
** [http://web.archive.org/web/20010913051614/http://www.ual.com/ Page with additional information, from September 12, 2001]
 
[[Կատեգորիա:Ավիավթարներ]]