«Գետնասկյուռներ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չ կետադրական, ձևաչափ
No edit summary
Տող 1.
{{taxobox
{{Տաքսոտուփ
| name =Գետնասկյուռներ
| image file = Spermophilus suslicus-small.JPG
| regnum = Կենդանիներ
| image title =
|phylum= [[Քորդավորներ]]
| image descr =
| superregnum =
| regnum = Կենդանիներ
| subregnum =
|phylum= [[Քորդավորներ]]
|classis = [[Կաթնասուններ]]
|ordo = [[Կրծողներ]]
|familia = [[ՍկյուռներՍկյուռանմաններ]]
|genus = '''Գետնասկյուռներ'''
| ref species =
| latin = ''Spermophilus''
| comment =
| author = (''Cuvier'', [[1825]])
| latin = Spermophilus
| syn =
| author = (Cuvier, [[1825]])
| arm_syn =
| syn =
| typus =
| childrensection name =
| children section text =
| eol =15104
| range map =
| itis = 180145
| range map caption =
| ncbi = 9996
| range map width =
| wikispecies = Spermophilus
| range legend =
| commons = Category:Spermophilus
| Появился =
| iucnstatus range map =
| iucn range legend =
{{լեգենդ2|գույն|Տարածվածություն}}
| wikispecies = Spermophilus
| commons = Category:Spermophilus
}}
 
'''Գետնասկյուռներ''' ({{lang-la|''Spermophilus''}} կամ ''Citellus''), [[սկյուռներ]]ի ընտանիքի [[կրծողներ]]ի ցեղ։ Ետին վերջավորությունները առջևի վերջավորություններից կարճ են։ [[Աչք]]երը մեծ են, արտացցված։ Ականջի խեցին թերզարգացած է։ Տարածված են [[Եվրոպա]]յում, [[Ասիա]]յում, [[Հյուսիսային Ամերիկա]]յում։ Հայտնի է 20 տեսակ։ Մեկ տեսակը [[եվրոպական գետնասկյուռ]]ը ({{lang-lat|Citellus citellus}})։ Բնակվում են [[տափաստան]]ներում և [[կիսաանապատ]]ներում։ Վարում են ցերեկային կյանք, փորում են խորը բներ (մինչև 2 մ), որտեղ ձմեռը քուն են մտնում։ Ամառվա ընթացքում մեկ անգամից ունենում է 6-8 ձագ։ Սնվում են [[խոտաբույսեր]]ով, [[հացահատիկ]]ներով, [[պալար]]ներով։ Մեծ վնաս են հասցնում գյուղատնտեսությանը, որոշ տեսակները մարդու և ընտանի կենդանիների վարակիչ հիվանդությունների տարածողներ են։ Մորթին արժեքավոր է։
'''Գետնասկյուռներ''' ({{lang-la|''Spermophilus''}} կամ ''Citellus''), ոչ խոշոր [[կրծողներ]]ի [[կարգ]]ի [[Ցեղ (կատեգորիա)|ցեղ]] [[սկյուռանմաններ]]ի [[Ընտանիք (կենսաբանություն)|ընտանիք]]ից (''Sciuridae'')։ Վարում են ցերեկային կյանք, փորում են խորը բներ (մինչև 2 մ), որտեղ ձմեռը քուն են մտնում։ Ամառվա ընթացքում մեկ անգամից ունենում է 6-8 ձագ։
 
Սնվում են խոտաբույսերով, [[հացահատիկ]]ներով, [[պալար]]ներով։ Մեծ վնաս են հասցնում գյուղատնտեսությանը, որոշ տեսակները մարդու և ընտանի կենդանիների վարակիչ հիվանդությունների տարածողներ են։ Մորթին արժեքավոր է։ Բնակվում են [[տափաստան]]ներում և [[կիսաանապատ]]ներում։ Տարածված են [[Եվրոպա]]յում, [[Ասիա]]յում, [[Հյուսիսային Ամերիկա]]յում։ Հանդիպում են [[Ղազախստան]]ի տափաստաններում, [[Ուկրաինա]]յում, [[Հյուսիսային Կովկաս]]ում<ref>[http://hipermir.ru/topic/zveri/suslik/ Գետնասկյուռների բնակա արեալ, կենսաբանական նկարագիր]</ref>։ Գետնասկուռների ցեղը ներառում է 35-38 տեսակ<ref name="sbio"/>։ Տեսակներից մեկը [[եվրոպական գետնասկյուռ]]ն է ({{lang-lat|''Spermophilus citellus''}})։
 
== Կենսաբանական նկարագիր ==
Մարմնի երկարությունը կազմում է 14-40 սմ<ref name="sbio"/>, պոչը՝ 3-25 սմ (սովորաբար մարմնի երկարության կեսից կարճ)։ Քաշը 85-1000 գրամ է<ref name="sbio">[http://sbio.info/page.php?id=12353 Գետնասկյուռների ընդհանուր նկարագիր]</ref>։ Հետևի վերջույթները մի փոքր երկար են առջևինից։ Ականջները կարճ են։ [[Աչք]]երը մեծ են, արտացցված։ Ականջի խեցին թերզարգացած է։ Ունեն այտապարկեր։ Մեջքի գունավորումը շատ տարբեր է՝ կանաչից մինչև մանուշակագույն։ Հաճախ մեջքի վրա ունենում են մուգ մազածածկույթ, երկարավուն մուգ գծեր։ Որովայնը սովորաբար գորշ դեղին կամ սպիտակավուն է։ Ձմռան ամիսներին կենդանիների մորթին դառնում է փափուկ և խիտ։ Ամռանը այն նոսր է, ավելի կարճ ու կոպիտ։ Եղանակային պայմաններից կախված մշտապես փոփոխում են իրենց գույնը<ref>[http://www.zoodrug.ru/topic1388.html Նկարագիր]</ref>։ Ունեն 4-6 զույգ պտուկներ։
 
{{Ֆոտոշարք|Spermophilus parryii.jpg|Otospermophilus variegatus Grand Canyon 3.jpg|CA Ground Squirrel on hind legs.jpg|տեքստ=|color=#DD1}}
 
== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}
{{ՀՍՀ}}
 
[[Կատեգորիա:ՍկյուռներՍկյուռանմաններ]]