«Արժանապատվություն»–ի խմբագրումների տարբերություն

Այսպիսով, մարդու արժանապատվության վերաբերյալ սահմանադրական դրույթները պարունակում են հիմնական իրավունք, նույնիսկ եթե դրանք նշվեն նաև որպես «''առաջատար սահմանադրական սկզբունք''»<ref>[http://www.servat.unibe.ch/dfr/bv006032.html BVerfGE 6, 32 (36, 41)], [http://www.servat.unibe.ch/dfr/bv045187.html BVerfGE 45, 187 (227)]</ref>, «''պետական լեգիտիմության նորմ''»<ref>Sachs (Hrsg.): Grundgesetz-Kommentar, München 2009, Art. 1 Rdnr. 43.</ref>, «''սահմանադրական պետության արքիմեդյան կետ''»<ref>Haverkate: Verfassungslehre, 1992, S. 142. Մեջբերումն ըստ Ipsen: Staatsrecht II, Grundrechte, Köln 2007, S. 59.</ref> կամ սահմանադրության բարձրագույն իրավական արժեք<ref>Dreier (Hrsg.): Grundgesetz-Kommentar, Bd. I, Art. 1 Rdnr. 40.</ref>։ Այս հասկացական տարբերակումներն ընդգծում են միայն մարդու արժանապատվության ակնառու նշանակությունը։ Հակառակ գրականության մեջ դեռևս արտահայտվող կասկածների՝<ref>Dreier (Hrsg.): Grundgesetz-Kommentar, Bd. I, Art. 1 Rdnr. 40. Rdnr. 124.</ref> պետք է ջանադրաբար պնդել, որ մարդու արժանապատվության վերաբերյալ սահմանադրական դրույթը ոչ միայն օբյեկտիվ իրավունք է, այլև, ինչպես մյուս բոլոր հիմնական իրավունքները, ունի սուբյեկտիվ հանրային իրավունքի որակ<ref>Այսպես են կարծում Sachs (Hrsg.): Grundgesetz-Kommentar, Art. 1 Rdnr. 3ff; Kunig, in: von Münch/ Kunig (Hrsg.): Grundgesetz-Kommentar, Art. 1 Rdnr. 3; Stern: Das Staatsrecht der Bundesrepublik Deutschland, Bd. III, 1994, S. 26 f.</ref>։ Պրոֆ. Շմիդտի կարծիքով՝մարդուկարծիքով՝ մարդու արժանապատվության՝ հիմնական իրավունքի բնույթի մասին հարցը կարող է նաև անպատասխան մնալ, քանի որ առանց այդ էլ մարդու արժանապատվության ապահովմամբ է տոգորված բոլոր հիմնական իրավունքների գործողությունը։ Եթե որևէ պետական մարմին խախտում է մի որևէ (հատուկ) հիմնական իրավունք, ապա դրա հետևանքով կարող է խախտվել նաև մարդու արժանապատվության վերաբերյալ սահմանադրական նորմը<ref>Schmidt: Grundrechte sowie Grundzüge der Verfassungsbeschwerde, Grasberg bei Bremen 2008, S. 96.</ref>։

Հղիության ընդհատման վերաբերյալ իր երկու որոշումներում<ref>[http://www.servat.unibe.ch/dfr/bv039001.html BVerfGE 39, 1 ff.], [http://www.servat.unibe.ch/dfr/bv088203.html BVerfGE 88, 203 ff.]</ref> էլ ԴՍԴ-ն անպատասխան է թողել այն հարցը, թե արդյոք ''nasciturus''-ն օժտված է իրավունակությամբ, թե հիմնական իրավունքներ կրելու հատկանիշի բացակայության պատճառով «միայն» պետության՝պաշտպանությանպետության՝ պաշտպանության օբյեկտիվ պարտականության միջոցով է պաշտպանվում նրա կյանքի իրավունքը, որովհետև հիմնական իրավունքների նորմերը բովանդակում են ոչ միայն ընդդեմ պետության անհատի ինքնապաշտպանության սուբյեկտիվ իրավունքներ, այլև նրանք միաժամանակ մարմնավորում են մի օբյեկտիվ արժեհամակարգ, որով կաշկանդված է ամբողջ պետական իշխանությունը։ Բոլոր դեպքերում ''nasciturus''-ը գտնվում է մարդու արժանապատվության վերաբերյալ սահմանադրական դրույթի օբյեկտիվ-իրավական պաշտպանության ներքո՝ բեղմնավորման 14-րդ օրվանից սկսած<ref>[http://www.servat.unibe.ch/dfr/bv039001.html BVerfGE 39, 1 (37)]</ref>։

[[ՀՀ]] Սահմանադրության [http://www.concourt.am/armenian/constitutions/index.htm#2 14-րդ հոդվածի] պաշտպանության ոլորտի նկատմամբ ցանկացած միջամտություն միաժամանակ դրա խախտում է։ Դա բխում է նրանից, որ մարդու արժանապատվությունը ազատախոհ [[ժողովրդավարություն]]ում պիտի լինի բարձրագույն արժեք և այդ պատճառով չի կարող խախտվել ո՛չ այլոց հիմնական իրավունքներով, ո՛չ սահմանադրորեն ամրագրված այլ արժեքներով<ref>[http://www.servat.unibe.ch/dfr/bv093266.html BVerfGE 93, 266 (293)]</ref>։ Այսպիսով, քանի որ մարդու արժանապատվությունն «անձեռնմխելի» է, ապա անթույլատրելի ու '''հակասահմանադրական''' են նրա նկատմամբ '''միջամտությունը''' և նրա '''սահմանափակման''' այլ ձևերը։ Այս հիմքով արգելվում է նաև կյանքի ու արժանապատվության հավասարեցումը, ինչպես որ դա անում է ԴՍԴ-ն<ref>[http://www.servat.unibe.ch/dfr/bv039001.html BVerfGE 39, 1 (49)], [http://www.servat.unibe.ch/dfr/bv088203.html BVerfGE 88, 203 (254)], Ipsen: Staatsrecht II, Grundrechte, S. 57.</ref>։ Կյանքի նկատմամբ ոտնձգությունը ծայրահեղ հանգամանքներում կարելի է արդարացնել, սակայն միշտ չէ, որ սպանությամբ պարտադիր ոտնահարվում է մարդու արժանապատվությունը<ref>Dreier (Hrsg.): Grundgesetz-Kommentar, Bd. I, Art. 1 Rdnr. 147.</ref>։ Անշուշտ հատկապես ծայրահեղ կոնֆլիկտային իրավիճակներում մարդու արժանապատվության դեմ ոտնձգության մասին պետք է խոսել միայն այն դեպքում, երբ մարդուն '''արհամարհական ձևով զրկում են իր մարդկային որակից և նրան ստորացնում են՝վարվելովեն՝ վարվելով նրա հետ իբրև օբյեկտի'''<ref>Schmidt: Grundrechte sowie Grundzüge der Verfassungsbeschwerde, S. 105.</ref>։