|
'''Շիզոիդ անձնային խանգարում''', անձնային խանգարում, որին բնորոշ է հուզականորեն հագեցած հարաբերություններից խուսափումը՝ ներամփոփման, ֆանտազիաներին տրվելու ճանապարհով:ճանապարհով։ Բացի դրանից, շիզոիդ անձնային խանգարմամբ մարդիկ հաճախ հակված են նշանակություն չտալ սոցիալական նորմերին:նորմերին։ Զսպվածություն, ոչ սոցիաբիլություն, [[հումոր]]ի զգացման բացակայություն, գերզգայունություն, հեշտությամբ [[տագնապ]]այնության առաջացում:առաջացում։ Հաճախ ֆիքսված են որոշկի նեղ ոլորտի [[հետաքրքրություն]]ների վրա:վրա։ Այսպիսի ֆիքսացիան կրում է կպչուն կամ դոմինանտող բնույթ, ինչը կարող է իր դրական կողմն ունենալ:ունենալ։ Այսպիսի մարդիկ հակված են իրենց դոմինանտող գաղափարի հետ կապ չունեցող փաստերը, խնդիրները դիտարկել վերջինիս պրիզմայով:պրիզմայով։ Այս առանձնահատկությունը անսպասելի, անկանխատեսելի, փոխազդեցությունների հաստատման պոտենցիալ հնարավորություն է ներառում:ներառում։ Արդյունքում, նրանք [[հանճար]]եղություն են դրսևորում [[գիտելիք]]ների իրենց ոլորտում:ոլորտում։ Շիզոիդ [[անձ]]անց կողմից օգտագործվող առաջին պաշտպանությունը «շիզոիդ ֆանտազիաներն են», որոնք արտահայտվում են իրականությունից կտրվելու և [[Երևակայություն|երևակայության]] աշխարհ մտնելու մտնելով:մտնելով։ Երկրորդային տարբերակը ինտելեկտուալիզացիայի օգտագործումն է, ինչը թույլ է տալիս խուսափելու անցանկալի հուզական ապրումներից:ապրումներից։
== Ախտորոշում ==
* Մեկուսացված [[գործունեություն|գործունեության]] գրեթե անփոփոխ նախընտրություն,
* Նկատելի անուշադրություն սոցիալական նորմերի և պայմանների նկատմամբ,
* Մոտ ընկերների կամ վստահելի կապերի բացակայություն, ինչպես նաև այդպիսի կապեր ունենալու ցանկության բացակայություն:բացակայություն։
=== DSM-4 ===
DSM-4-ում շիզոիդ անձնային խանգարումը բնութագրվում է սոցիալական հարաբերությունների նկատմամբ անտարբերությամբ (ինդիֆերենտություն) և հուզական ապրումների և արտահայտումների դիապազոնի նեղացմամբ:նեղացմամբ։ Բնորոշ ախտանշաններն են.
* Որևէ սերտ միջանձնային հարաբերություն հաստատելու ցանկության, ձգտման բացակայություն:բացակայություն։ Այսպիսի խանգարմամբ մարդը հաճույք չի ստանում ոչ միայն հեռու մարդկանց, այլրև [[ընտանիք]]ի անդամների փոխազդեցությունից:փոխազդեցությունից։ Նա, կարծես թե, ընտանիքի անդամ չէ:չէ։
* Միայնակ [[աշխատանք]]ի հետ կապված ակտիվությունների նախընտրում:նախընտրում։ Ընտրվում են գործունեության այնպիսի տեսակներ, որոնք բացառում են սոցիալական կոնտակտները և հնարավորություն են տալիս աշխատելու մեուսացման մեջ:մեջ։ Դա հետք է թողնում ուսման, և առաջին հերթին, մասնագիտության ընտրության վրա:վրա։ Եթե աշխատանքի ընթացքում մարդիկ են հայտնվում անհարմարավետություն են զգում:զգում։
* Ուժեղ [[հույզ]]երի հազվադեպ ապրում և արտահայտում:արտահայտում։ Նրանց դժվար է ուրախ կամ զայրացած տեսնել:տեսնել։ Նրանք միշտ դիստանտ են, հուզականորեն չներգրավված՝ նույնիսկ դրամատիկ իրավիճակներում:իրավիճակներում։ Հուզական սառնությունը նրանց նկատմամբ բացասական [[վերաբերմունք]] է առաջացնում:առաջացնում։
* Ինտիմ հարաբերությունների մեջ մտնելու և սեռական ակտիվություն իրականացնելու ցանկության բացակայություն:բացակայություն։
* Քննադատության և խրախուսանքի նկատմամբ ինդիֆերենտ վերաբերմունք, ինչը նրանց խիստ տարբերակում է [[սահմանային անձնային խանգարում|սահմանային]] և [[նարցիստիկ անձնային խանգարում]]ներից:ներից։
* Մոտիկ ընկերների և մարդկանց բացակայություն, որոնց նրանք վստահում են՝ բացի առավել մոտ բարեկամներից:բարեկամներից։
* Նեղացած աֆեկտ:աֆեկտ։ Հուզական ռեակցիաների սահմանափակ դիապազոնի դրսևորում:դրսևորում։ Նրանցից դժվար է ժպիտի կամ հանաձայնության-անհամաձայնության որոշակի հատկանիշներ սպասել:սպասել։ Նրանք չեն դրսևորում համապատասխան ժեստեր, ոչինչ, որը կհաստատի ապրումակցում ([[էմպատիա]]):
Շիզոիդ անձնային խանգարումն առաջանում է սրացած ինտրովերտության ֆոնին՝ կապված միջավայրային գործոնների ազդեցության հետ:հետ։ Հիպեռեակտիվություն և զգայունություն ուժեղ խթանման նկատմամբ (մարդաշատություն, ուժեղ աղմուկ և այլն): Երբ գրգռիչները բավական շատ են, ծագում է սպառնալիքի զգացում և թաքնվելու ցանկություն:ցանկություն։ Այսպիսի «թաքնվելու» միջոց է երևակայությունների ոլորտ մտնելը:մտնելը։ Շիզոիդ անձինք, կարծես թե, կողմնակի դիտորդներ են, հանդիսատեսներ, աութսայդերներ, որոնք դիտում են ուրիշներկ [[վարք]]ը:ը։ Առաջանում է կյանքից, սեփական ցանկություններից, իրենք իրենցից օտարում:օտարում։ Առավել արտահայտված ադապտիվ գործընթաց է նրանց համաև [[կրեատիվություն]]ը, ստեղծագործականությունը:ստեղծագործականությունը։ Շիզոիդների հիմնական հոգեբանական [[կոնֆլիկտ]]ը կարող է սահմանվել որպես մոտիկության-դիստանցիայի հավասարակշռության խախտում:խախտում։ Նրանք կարող են ձգտել մոտիկության, բայց միաժամանակ անընդհատ կործանման սպառնալիք ունենալ:ունենալ։ Այստեղից էլ՝ հեռավորություն պահպանելու ձգտումը սեփական անվտանգության համար:համար։ Շիզոիդ խանգարման համար ամենաբնորոշ հատկանիշներից է [[ասեքսուալություն]]ը՝ չնայած [[սեքս]]ի ընդունակությանը:ընդունակությանը։ Շիզոիդներին բնորոշ է ակնհայտ արհամարանքը սոցիալական սպասումներին. նրանց համար միևնույն է, թե ինչ տպավորություն են թողնում ոիրիշների վրա:վրա։ Այսպիսի մարդկանց համար մեծ նշանակություն ունի ինքնագնահատկանը՝ կապված իրենց անհանտական ստեղծագործական ակտիվության հետ, որը մեծապես պայմանավորում է նրանց անձնական ինտեգրացիան, ինքնաարտահայտումը:ինքնաարտահայտումը։ Նրանց համար ամենանշանակալին իրենց բնական որակները, նշանակալիությունը դրսևորելն է և սեփական խրախուսանքը ստանալը:ստանալը։ Նրանց ներքին ուղղվածությունն արդյունքի վրա առավել կարևոր է արտաքին գնահատկանից:գնահատկանից։ Ինքն իրեն գնահատման սեփական ստանդարտները բավական բարձր են:են։
== Թերապիա ==
=== Հոգեվերլուծական թերապիա ===
Շիզոիդ անձանց հետ թերապիան ամբողջությամբ ընթանում է հոգեվերլուծական [[հոգեթերապևտիկ ուղղություններ|հոգեթերապևտ]]ի համար հարաբերական հարմարավետության պայմաններում:պայմաններում։ Հնարավոր դժվարություններից է այցելուի հետ վերացական-տեսական մակարդակից երկխոսության անցումը:անցումը։ Դրան հակված են շիզոիդ անձինք, բայց թերապևտը նույնպես կարող է տարվել նման մաներային [[Շփում|շփմամ]]բ:բ։ Դրա հետ մեկտեղ, պահանջել շիզոիդ խանգարում ունեցող մարդուն՝ «հասկանալի, պարզ խոսել», անթույլատրելի է. յուրօրինակ մտածելու անընդունակ թերապևտը կընկալվի շիզոիդ անձի կողմից որպես ոչ էմպատիկ, չհետաքրքրված:չհետաքրքրված։
== Աղբյուրներ ==
| 