«Թրթնջակաթթու»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
No edit summary |
չ վերջակետների ուղղում, փոխարինվեց: ւ: → ւ։ (19) oգտվելով ԱՎԲ |
||
Տող 108.
}}
'''Թրթնջկաթթու''' (Էթանդիթթու կամ օքսալաթթու)՝ HOOC-COOH, հագեցած երկհիմն պարզ օրգանական
[[Կարբոնաթթուներ]]ի բոլոր դասի ներկայացուցիչները տեղակայված են կարբօքսիլային խմբով, իսկ թրթնջկաթթվի սահմանում այն չի
== Ստացում ==
Թրթնջկաթթվի աղերն ստացվում են մրջնաթթվի աղերը 400 °C ում տաքացնելիս, ազատ վիճակում՝ աղերը թթուներով
Թրթնջկաթթուն բյուրեղանում է երկու մոլեկուլ ջրի հետ C<sub>2</sub>H<sub>2</sub>O<sub>4</sub>•2H<sub>2</sub>O. այն կարելի է ստանալ նաև հիդրոսկոպիկ բյուրեղների
Թրթնջկաթթուն առաջանում է օրգանական շատ նյութերի օքսիդացման
Թրթնջկաթթվի ստացման առավել հայտնի եղանակներից է CO-ի և նատրիումի ֆորմիատի փոխազդեցությունը.
Տող 123.
== Ֆիզիկական հատկություններ ==
Ասեղնաձև բյուրեղներ են, հալման ջերմաստիճանը՝ 189,5 °C, խտությունը՝ 1653 կգ/մ<sup>3</sup> (18,5 °C-ում): Բյուրեղանում է երկու մոլեկուլ ջրի հետ՝ HOOC—COOH·H<sub>2</sub>O, անգույն բյուրեղներ են, հալման ջերմաստիճանը՝ 101,5 °C: 100 մ ջրում, 15 °C-ում լուծվում է 9,5 գրամ
== Քիմիական հատկություններ ==
Տող 132.
:: <math>\mathsf{HCOOH-COOH \rightarrow CO + CO_2 + H_2O\uparrow}</math>
Թրթնջկաթթվի բնորոշ հատկությունն այն է, որ նա հեշտությամբ օքսիդանում է, որի դեպքում առաջանում է [[ածխաթթու գազ]] և
Լաբորատորիայում թրթնջկաթթուն հաճախ օգտագործում են [[Քլորաջրածին|քլորաջրածնի]] և յոդաջրածնի ստացման
:: <math>\mathsf{H_2C_2O_4 + Cl_2 \rightarrow 2HCl\uparrow + 2CO_2\uparrow}</math>
Տող 141.
== Կիրառություն ==
Տարածված է բնության մեջ, նրա թթու կալիումական աղը՝ HCOO-COOK, գտնվում է [[թրթնջուկ]]ի և [[թթվառվույտ]]ի մեջ, թրթնջակաթթվական կալցիումը՝ (COO)<sub>2</sub>Ca շատ [[բույսեր]]
Թրթնջկաթթու տարածված է բույսերում, գլխավորապես կալցիումի աղի
Թրթնջկաթթուն և նրա աղերը կիրառվում են վերլուծական քիմիայում որպես վերականգնիչներ, ինչպես նաև արհեստական ներկերի արտադրության
== Թունավորություն ==
Թրթնջկաթթուն և նրա աղերը թունավոր են, [[ՍԹԿ]] ջրամբարի ջրերում 0,2 մգ/լ
== Գրականություն ==
| |||