«Աֆղանական պատերազմ (1979-1989)»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չ ամսաթվերի ձևաչափի ուղղում, փոխարինվեց: accessdate=2008-07-08 → accessdate=2008 թ․ հուլիսի 8 oգտվելով ԱՎԲ
չ վերջակետների ուղղում, փոխարինվեց: ն: → ն։ (18) oգտվելով ԱՎԲ
Տող 9.
|territory=
|combatant1= {{դրոշ|ԽՍՀՄ}} Սովետական զինված ուժերի սահմանափակ կոնտինգենտ<br /> [[Պատկեր:Flag of Afghanistan (1980-1987).svg|22px]]Աֆղանստանի դեմոկրատական հանրապետություն
|combatant2= [[File:Flag of Jihad.svg|22px]] Աֆղան մոջահեդներ <br />''աջակցություն:աջակցություն։''<br />{{դրոշավորում|ԱՄՆ}}<br /> {{դրոշավորում|Մեծ Բրիտանիա}}<br /> {{դրոշավորում|Պակիստան}}<br /> {{դրոշավորում|Իրան}}<br /> {{դրոշավորում|Չինաստան}}
|commander1= {{դրոշ|ԽՍՀՄ}} [[Սերգեյ Սոկոլով]]<br />{{դրոշ|ԽՍՀՄ}} [[Վոլենտին Վարեննիկով]]<br />{{դրոշ|ԽՍՀՄ}} [[Յուրի Տուխարինով]]<br />{{դրոշ|ԽՍՀՄ}} [[Վիկտոր Երմակով]]<br />{{դրոշ|ԽՍՀՄ}} [[Իգոր Ռոդիոնով]]<br />
|commander2= [[File:Flag of Jihad.svg|22px]] [[Գուլբեդին Խեկմատիյար]]<br />[[File:Flag of Jihad.svg|22px]] [[Ահմադ շահ Մասուդ]]<br />[[File:Flag of Jihad.svg|22px]] [[Յունուս Խալես]]
Տող 17.
|casualties2= անհայտ
}}
'''Աֆղանական պատերազմ''', ռազմական կոնֆլիկտ մի կողմից [[ԽՍՀՄ Զինված ուժեր|սովետական զինված ուժերի]] սահմանափակ կոնտինգենտի և աֆղանական ուժերի, մյուս կողմից մոջահեդների կազմավորումների միջև, որը հիմնականում կազմված էր Պեշավարյան յոթնյակից և Թեհրանյան ութնյակից:ութնյակից։ Պեշավարյան յոթնյակը աջակցություն էր ստանում Պակսիտանի և Չինաստանի կողմից,<ref name="shichor" /> ինչպես նաև ռազմական և ֆինանսկաան օգնություն ԱՄՆ, Մեծ Բրիտանիայի, Սաուդյան Արաբիայի կողմից:կողմից։<ref name="Oily">{{cite news|title=The Oily Americans|date=May 13, 2003|url=http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,450997-92,00.html|work=[[Time (magazine)]]|accessdate=2008 թ․ հուլիսի 8|first1=Donald L.|last1=Barlett|first2=James B.|last2=Steele}}</ref><ref name="Brzezinski">{{cite web|url=http://www.gwu.edu/~nsarchiv/coldwar/interviews/episode-17/brzezinski1.html|title=Interview with Dr. Zbigniew Brzezinski-(13/6/97).|publisher=|accessdate=October 2, 2014}}</ref><ref name="Wilson">{{cite web|url=http://www.independent.co.uk/news/obituaries/charlie-wilson-congressman-whose-support-for-the-mujahideen-helped-force-the-soviet-union-out-of-afghanistan-1898180.html|title=Charlie Wilson: Congressman whose support for the mujahideen helped force the Soviet Union out of Afghanistan|work=The Independent|accessdate=October 2, 2014}}</ref>Թեհրանյան ությակը աջակցություն էր ստանում Իրանի կողմից:կողմից։
 
== Նախապատմություն ==
Տող 28.
{{հիմնական|Ամինի պալատի գրոհ}}
[[File:Evstafiev-40th army HQ-Amin-palace-Kabul.jpg|thumb|200px|left|Ամինի նստավայրը, «Թաջ-Բեկ» պալատը]]
Դեկտեմբերի 27-ին, ԽՍՀՄ հատուկ նշանակության ուժերը ներխուժեցին Ամինի պալատ, օպերացիան տևեց 40 րոպե, որի ընթացքում Ամինը սպանվել է:է։ Ըստ «Պրավդա» հրապարակած թերթի պաշտոնական վարկածի` «բարձրացած ժողովրդական զայրույթի արդյունքում Ամինը իր համախոհների հետ կանգնեց արդար ժողովրդական դատի առջև ժողովրդական դատարանի արդար էր մահապատժի ենթարկվեց»: <ref>[http://news.bbc.co.uk/hi/russian/russia/newsid_4093000/4093515.stm Андрей Остальский. Афганский симптом] {{V|19|10|2012}}</ref>.
 
Բացի հիմնական օբյեկտիվ փակվեցին վերահսկողությանտակ առնվեցին Քաբուլում ռազմական կայազորի զինվորական բաժինները, ռադիո-հեռուստատեսային կենտրոնը, անվտանգության և ներքին գործերի նախարարությունը, դրանով իսկ հատուկ ուժերը ապահովեցին իրենց առջեւ դրված խնդիրները կատարումը:կատարումը։ Պետք է նշել, որ երկրորդ ամենակարեւոր վայրը, աֆղանական բանակի գլխավոր շտաբի համալիր շենքը գրավվել է 7-րդ պարաշուտո-դեսանտային վաշտը:վաշտը։ Աֆղանական բանակի Գլխավոր շտաբ ղեկավարում էր [[Մուհամեդ Յակուբ]]ը, Ամինի հավատարիմ բարեկամը, որը ավարտել է Ռյազանի օդադեսանտային հրամանատարության դպրոց:դպրոց։
 
Օպերացիայի հաջողության համար անհրաժեշտ էր չեզոքացնել նրան, քանի որ նա կարող էր հրաման տալ աֆղանական բանակին` զինված դիմադրության:դիմադրության։ Չեզոքացնել Հակուբին հանձնարարվել է 103-րդ գվարդիայի հրամանատար, գեներալ Իվան Ռևբչենկոյին:Ռևբչենկոյին։ ընդ որում, խնդիրը դրված էր պաշտպանության նախարար մարշալ ուստինովի և ԿԳԲ նախագահ Անդրոպովի կողմից:կողմից։ Անմիջապես «Շտորմ-333» օպերացիայից առաջ Ռևբչենկոն հակուտ ընրված սպաների` Լագովսկի եղբայրների հետ, գնացին ընդունելության Յակուբի մոտ, խորհրդային բանակի տեղակայման վայրերը հստակեցնելու պատրվակով:պատրվակով։ Սպաների խումբը Ռևբչենկոյի գլխավորությամբ չեզոքացրեցին Յակուբին հնարավորություն չտալով նրան կապվել աֆղանական բանակի ստորաբաժանումների հետ:հետ։
 
Նրա կաբինետում կար ռադիոկայան բանակի հետ անմիջական կապի համար:համար։ Ռևբչենկոյի խումբը մնաց Յակուբի գրասենյակում 40 րոպե, քանի որ 7-րդ պարաշուտո-դեսանտային վաշտը ժամանեց ուշացումով:ուշացումով։ Նրանցից առաջ հատուկկ ջոկատը ոչնչացրել էր պահակներին, և նրանց շարքում կային 2 վիրավոր:վիրավոր։ Մեկ ժամվա ընթացքում դեսանտայինները գրավեցին ամբողջ շենքը:շենքը։
 
27 դեկտեմբերի գիշերը [[Բաբրակ Կարմալ]]ը ժամանեց Բագրամից Քաբուլ:Քաբուլ։ Քաբուլի ռադիոն հաղորդեց նրա կոչը աֆղան ժողովրդին, որը հռչակում է «հեղափոխության երկրորդ փուլը»:
 
== Աղբյուրներ ==