|
[[Պատկեր:Distribution of Celts in Europe.png|thumb|right|250px|[[Եվրոպա]]յում կելտական ցեղերի տարածման մոտավորապես շրջանները:շրջանները։ Կապույտով առանձնացված են կելտերի տարածքները [[մ.թ.ա. 1500]]-[[մ.թ.ա. 1000|1000]], մանուշակագույնով՝ [[մ.թ.ա. 400]]: Կողմնորոշման համար բերված են ժամանակակից երկրների սահմանները:սահմանները։]]
'''Կելտեր''' ({{lang-la|Celtae}}, {{lang-br|Kelted}}, {{lang-cy|y Celtiaid}}, {{lang-ga|na Ceiltigh}}, {{lang-gd|Ceilteach}}, {{lang-gv|ny Celtiee}}, {{lang-kw|Kelt}}), լեզվով և նյութական մշակույթով իրար մոտիկ [[Հնդեվրոպացիներ|հնդեվրոպական]] ծագում ունեցող ցեղեր, որոնք հնում զբաղեցնում էին [[Արևմտյան Եվրոպա|Արևմտյան]] և [[Կենտրոնական Եվրոպա]]յի տարածքները։
==Անվան ծագումը==
«Կելտական» բառի առաջացումը [[անգլերեն]]ում տեղի է ունեցել 17-րդ դարում:դարում։ [[Օքսֆորդ]]ում բնակվող ուելսացի լեզվաբան [[Էդվարդ Լլույդ]]ը ուշադրություն դարձրեց նմանություններին, որոնք բնորոշ էին այն լեզուներին, որոնցով խոսում էին [[Շոտլանդիա]]յում, [[Իռլանդիա]]յում, [[Ուելս]]ում, [[Կոռնուոլ]]ում և [[Բրետան]]ում:ում։ Նա կոչեց այդ լեզուները «կելտական», և անունը ընդունվեց հասարակության կողմից:կողմից։ «Կելտական» բառը նաև օգտագործվում է պարուրաձև զարդեղենը բնութագրելու համար. վերջինս լայն տարածում է գտել [[Իռլանդիա]]յի շուկաներում:շուկաներում։ Սակայն ոչ մի ապացույց չկա, որ այդ կառուցվածքը ստեղծվել է մեկ էթնիկական մարդկանց խմբի կողմից:կողմից։
==Պատմությունը==
Քաղաքացիական և ավատատիրական պատերազմները թուլացնում էին կելտերին:կելտերին։ Այդ առիթից օգտվեցին [[գերմանացիներ]]ը, որոնք հարձակվեցին արևելքից, և [[հռոմեացիներ]]ը:ը։ Վերջիններս հարձակվեցին հարավից:հարավից։ Գերմանացիները մ.թ.ա. 1 դարում ստիպեցին կելտերին հեռանալ [[Ռեյն]]ի ափերից այն կողմ:կողմ։ [[Հուլիոս Կեսար]]ը իր հերթին մ.թ.ա. 58-51 թթ. գրավեց ամբողջ [[Գալլիա]]ն:ն։ [[Օկտավիանոս Օգոստոս]]ի օրոք գրավվեցին [[Դունայ]]ի վերին հոսանքի բոլոր շրջանները, հյուսիսային [[Իսպանիա]]ն, [[Գալաթիա]]ն. [[Կլավդիոս]]ի օրոք` մ.թ. 1 դարի սկզբին գրավվեց [[Բրիտանիա]]յի զգալի մասը:մասը։ Այն կելտերը, որոնք ցանկացան մնալ [[Հռոմեական կայսրության սահմաններում, զգալիորեն ենթարկվեցին հռոմեացմանը:հռոմեացմանը։
==Կելտերի համոզմունքները==
Հույն պատմիչ [[Դիոդորոս Սիկիլիացի]]ն գրում էր, որ կելտերը իրենց սպանված թշնամիների գլուխները անջատում էին մարմիններից և կախ գցում իրենց ձիերի վզներից:վզներից։ Տուն վերադառնալուց անմիջապես հետո մեխում էին արյունաքամ եղած գլուխը դռանը:դռանը։ Նաև պահպանում էին իրենց կողմից հաղթահարված թշնամիների մարմնի վերոհիշյալ մասերը մայրու ձեթի մեջ:մեջ։ Այսպիսի գործողությունները բացատրվում էին կելտերի այն համոզմունքով, որ գլուխը հոգու տունն է հանդիսանում:հանդիսանում։ Եվ տանելով իրենց հետ թշնամու գլուխը` նրանք համոզված էին, որ նա այլևս չի կենդանանա:կենդանանա։ Կա կարծիք, որ մարմնից անջատված գլուխը որևէ հին [[պաշտամունք]]ի մաս էր հանդիսանում:հանդիսանում։
== Տես նաև ==
|
