«Իվան Պավլով»–ի խմբագրումների տարբերություն

| բնագիր անուն = ԻվանИван ՊավլովПавлов

'''Իվան Պետրովիչ Պավլով''' ({{lang-ru|Павлов, Иван Петрович Павлов}}, [[սեպտեմբերի 14]] (26), [[1849]], [[Ռյազան]] - [[փետրվարի 27]], [[1936]] [[Լենինգրադ]]), ռուս ֆիզիոլոգ, հոգեբան, [[Բարձրագույն նյարդային գործունեություն|բարձրագույն նյարդային գործունեության]] և [[Մարսողություն|մարսողության]] շարժընթացների մասին գիտական տեսությունների հեղինակ, ռուսական խոշորագույն ֆիզիոլոգիական դպրոցի հիմնադիր։ Բժշկագիտության և ֆիզիոլոգիայի բնագավառում [[Նոբելյան մրցանակ]]ի դափնեկիր ([[1904]]) «''ֆիզիոլոգիական մարսողության աշխատանքի համար''»<ref name=autogenerated1>[http://www.rsias.ru/rus/downloads/Pavlov.doc ''Новиков Ю. Ю.'' Первый российский Нобелевский лауреат Иван Петрович Павлов (посвящается 100-летию присуждения И. П. Павлову Нобелевской премии). — Москва: Компания Спутник+, 2005. — 92 с.]</ref>։

Իվան Պետրովիչը ծնվել է [[1849]] թվականիթ. [[սեպտեմբերի 14]]-ին Ռյազան քաղաքում։ Պավլովի նախահայրերը հորական և մորական կողմից եղել են քահանաներ ռուսաստանի ուղղափառ եկեղեցում։ Հայրը՝ Պյոտր Դմիտրի Պավլովը (1823-1899), Մայրը՝ Վարվարա Իվանովնա (1826-1890)։

1864 թվականիթ. ավարտել է Ռյազանի հոգևոր դպրոցը, 1870 թվականինթ. ընդունվել է իրավաբանական ֆակուլտետը, բայց ընդունվելուց 17 օր անց փոխվում է Պետերբուրգի համալսարանի ֆիզիկա-մաթեմատիկական ֆակուլտետ։ 1875 թվականինթ. ավարտել է [[Սանկտ Պետերբուրգի համալսարան]]ը, 1879 թվականին՝թ.՝ Բժշկավիրաբուժական ակադեմիան։ Նույն թվականից եղել է Ս. Բոտկինի անվան կլինիկայի ֆիզիոլոգիայի լաբորատորիայի վարիչ։

1884-1886 թվականներինթթ. կատարելագործվել է Բրեսլաուում և [[Լայպցիգ]]ում, [[1890]] թվականինթ. ընտրվել Բժշկավիրաբուժական ակադեմիայի պրոֆեսոր, միաժամանակ ղեկավարել մի շարք ինստիտուտների ֆիզիոլոգիայի լաբորատորիաները, [[1925]] թվականից` [[ԽՍՀՄ]] գիտությունների ակադեմիայի ֆիզիոլոգիայի ինստիտուտը։

Ազդանշանային համակարգի մասին ուսմունքում Պավլովը ցույց է տվել մարդուն բնորոշ առանձնահատկությունը՝ առաջին ազդանշանային համակարգի հետ երկրորդ ազդանշանային համակարգի՝ խոսելու գործառույթի առկայությունը։ [[1935]] թվականինթ. ֆիզիոլոգների 15-րդ միջազգային գիտաժողովում Պավլովը ճանաչվել է աշխարհի ֆիզիոլոգների ավագ՝ ոչ միայն տարիքի, այլև բարձր հեղինակության համար։

Պավլովի հիմնական հետազոտությունները վերաբերում են [[Արյան շրջանառություն|արյան շրջանառության]]ը, [[Մարսողություն|մարսողությանմարսողությանը]]ը և [[Բարձրագույն նյարդային գործունեություն|բարձրագույն նյարդային գործունեության]]ը։ Նրա գիտական գործունեությունը հեղաշրջող ազդեցություն է ունեցել արյան շրջանառության ու մարսողության վերաբերյալ եղած պատկերացումների վրա, իսկ [[պայմանական ռեֆլեքսներ]]ի տեսությունը դարձել է մարդու և կենդանիների [[գլխուղեղ]]ի բարձրագույն գործառույթների ուսումնասիրության մատերիալիստական հիմքը։ Նա առաջինն է ([[1883]]) ցույց տվել սրտի աշխատանքն ուժեղացնող ու թուլացնող նյարդաթելերի գոյությունը, ինչը դարձավ [[նյարդային համակարգ]]ի սնուցողական գործառույթի վերաբերյալ ուսմունքի մշակման հիմքը։

[[1897]] թվականինթ. ապացուցել է, որ մարսողության համակարգը գտնվում է գլխուղեղի կեղևի կարգավորող ազդեցության ներքո, ինչի համար [[1904]] թվականինթ. արժանացել է [[Նոբելյան մրցանակ]]ի։ Մեկուսացված (պավլովյան) [[ստամոքս]]ի վրա կատարած փորձերով Պավլովը պարզել է ստամոքսի հյութազատության 2 փուլերը։ [[Լեղապարկ]]ի քրոնիկական խուղակի միջոցով ուսումնասիրել է [[լյարդ]]ի ֆիզիոլոգիան։ Պավլովն զբաղվել է նաև բարձրագույն նյարդային գործունեության տիպերի, նյարդային հիմնական շարժընթացների՝ դրդման և արգելակման, քնի, հիպնոսի, նևրոզների ու գլխուղեղի կեղևում գործառույթների տեղակայման և այլ հարցերի ուսումնասիրմամբ։

== Ասույթներ ==

* «Ըստ էության կյանքում մեզ հետաքրքրում է միայն մի բան՝ մեր հոգեկան բովանդակությունը»։<ref>Գրիգորյան Վ.Հ.: Հոգեֆիզիոլոգիա.-Եր.: Երևանի համալսարանի հրատ., 2007թ2007 թ.-էջ 9:</ref>