«Սնելիուսի օրենք»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
Նոր էջ «thumb| '''Սնելլիուսի օրենքը''', բնութագրում է լույսի բեկումը երկու թափանցիկ միջավայ...»:
 
Տող 1.
[[Պատկեր:Snells law2.svg|thumb|]]
[[Պատկեր:Snells law2.svg|thumb|]] '''Սնելլիուսի օրենքը''', բնութագրում է լույսի բեկումը երկու թափանցիկ միջավայրերի սահմանին: Նաև կիրառում ենք այլ բնույթի ալիքների բեկման համար՝ օրինակ ձայնային: Օրենքը հայտնաբերվել է [[17]]-րդ դարի սկզբում հոլանդացի մաթեմատիկոս՝ [[Վիլլեբրորդ Սնելլիուս]]ի կողմից: Ավելի ուշ հրատարակվեց (և հնարավոր է ինքնուրույն վերաբացահայտվեց)՝ [[Ռենե Դեկարտ]]ի կողմից:
'''Սնելլիուսի օրենքը''', բնութագրում է լույսի բեկումը երկու թափանցիկ միջավայրերի սահմանին: Նաև կիրառում ենք այլ բնույթի ալիքների բեկման համար՝ օրինակ ձայնային: Օրենքը հայտնաբերվել է XVII-րդ դարի սկզբում հոլանդացի մաթեմատիկոս՝ [[Վիլլեբրորդ Սնելլիուս]]ի կողմից: Ավելի ուշ հրատարակվեց (և հնարավոր է ինքնուրույն վերաբացահայտվեց)՝ [[Ռենե Դեկարտ]]ի կողմից: Ընկնող լույսի անկյունը մակերևույթի վրա կապված է բեկման անկյան հետ հետևյալ հարաբերակցությամբ՝
 
<math>n_1 \sin \theta_1 = n_2 \sin \theta_2</math>
 
որտեղ՝
 
* <math>n_1</math>-միջավայրի [[բեկման ցուցիչ]], որտեղից լույսն ընկնում է բաժանման սահմանին
* <math>\theta_1</math>-ընկնող լույսի անկյուն
* <math>n_2</math>- միջավայրի բեկման ցուցիչ, որտեղ լույսն ընկնում է անցնելով բաժանման սահմանը
* <math>\theta_2</math>-բեկվող լույսի անկյուն
 
[[Պատկեր:Fénytörés.jpg|thumb|Լույսի բեկում]]
== Օրենքի հետևանք ==
Եթե <math>\sin \theta_1 > n_2</math>, ապա բեկման ճառագայթը բացակայում է, իսկ ընկնող ճառագայթը ամբողջությամբ արտացոլում է բաժանման սահմանի մակերևույթին: Անհրաժեշտ է նկատել, որ [[անիզոտրոպ]] միջավայրի դեպքում բեկումը ենթարկվում է ավելի դժվար օրենքի: Այդ դեպքում հնարավոր է կախվածությունը ընկնող լույսի ուղղությունից և ոչ միայն ընկնող ուղղությունից, այլ նաև նրա բևեռացումից:
Նաև պետք է նկատել, որ [[Սնելլիուս]]ի օրենքը չի բնութագրում ուժգնութնության և անկման բևեռացման հարաբերակցությունը, ընկնող և անդրադարձող ճառագայթի, դրանց համար գոյություն ունեն ավելի մանրամասն [[Ֆրենել]]ի բանաձևեր: Սնելիուսի օրենքը լավ սահմանված է երկրաչափական օպտիկայի համար, կան դեպքեր, երբ ալիքի երկարությունը բավականաչափ փոքր է համեմատած բեկման մակերևույթի չափերի հետ:
 
Եթե <math>\sin \theta_1 > n_2</math>, ապա բեկման ճառագայթը բացակայում է, իսկ ընկնող ճառագայթը ամբողջությամբ արտացոլում է բաժանման սահմանի մակերևույթին:
Անհրաժեշտ է նկատել, որ [[անիզոտրոպ]] միջավայրի դեպքում բեկումը ենթարկվում է ավելի դժվար օրենքի: Այդ դեպքում հնարավոր է կախվածությունը ընկնող լույսի ուղղությունից և ոչ միայն ընկնող ուղղությունից, այլ նաև նրա բևեռացումից:
Նաև պետք է նկատել, որ [[Սնելլիուս]]ի օրենքը չի բնութագրում ուժգնութնության և անկման բևեռացման հարաբերակցությունը, ընկնող և անդրադարձող ճառագայթի, դրանց համար գոյություն ունեն ավելի մանրամասն [[Ֆրենել]]ի բանաձևեր:
Սնելիուսի օրենքը լավ սահմանված է երկրաչափական օպտիկայի համար, կան դեպքեր, երբ ալիքի երկարությունը բավականաչափ փոքր է համեմատած բեկման մակերևույթի չափերի հետ:
==Վեկտորական բանաձև==
Դիցուք՝ <math>\scriptstyle \vec v_1</math> և <math>\scriptstyle \vec v_2</math> ճառագայթային վեկտորները ընկնող և բեկվող լուսային ճառագայթներ են, ապա կան վեկտորներ՝ ճառագայթի ուղղությունը ցույց տվող և երկարություն ունեցող <math>\scriptstyle |\vec v_1| = n_1</math> և <math>\scriptstyle |\vec v_2| = n_2</math>, իսկ <math>\scriptstyle \vec n</math> նորմալի վեկտորն է բեկման մակերեսի բեկման կետում, ապա`
 
 
 
<math>\vec v_2 = \vec v_1 + \left(\sqrt{\frac{n_2^2-n_1^2}{(\vec v_1 \cdot \vec n)^2} +1} - 1 \right)(\vec v_1 \cdot \vec n)\vec n</math>
 
[[Կատեգորիա:Երկրաչափական օպտիկա]]