«Ուլտրամանուշակագույն ճառագայթներ»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
Տող 2.
'''Ուլտրամանուշակագույն ճառագայթում''', 400-ից մինչև 10 նմ երկարության անտեսանելի ''էլեկտրամագնիսական ալիքներ'', որոնք զբաղեցնում են ռենտգենյան և տեսանելի ճառագայթների միջև ընկած սպեկտրային տիրույթը:
== Ենթատիպեր ==
200-10 նմ ալիքի երկարության ուլտրամանուշակագույն ճառագայթները ուժող կլանվում են բոլոր նյութերում, նույնիսկ օդի բարակ շերտում, ուստի այդ տիրույթը հետազոտվում է [[վակուում]]ային պայմաններում և կոչվում է վաուուկումային կամ հեռավոր տիրույթ, իսկ 400-200 նմ երկարության տիրույթը կոչվում է մերձավոր տիրույթ:
{|class="wikitable"
! Наименование !! Длина волны в нанометрах !! Количество энергии на фотон !! Аббревиатура
|-
|'''Մոտակա'''
|400-300 նմ
|3,10-4,13 [[Էվ]]
|NUV
|-
|А ուլտրամանուշակագույն ճառագայթում, երկարալիք դիապազոն
|400-315 նմ
|3,10—3,94 էՎ
|UVA
|-
|'''Средний'''
|300-200 բմ
|4,13-6,20 էՎ
|MUV
|-
|B ուլտրամանուշակագույն ճառագայթում, Միջին ալիք
|315-280 նմ
|3,94-4,43 էՎ
|UVB
|-
|'''Հեռու'''
|200-122 նմ
|6,20-10,2 էՎ
|FUV
|-
| С ուլտրամանուշակագույն ճառագայթում, կարճալիք
|280-100 նմ
|4,43-12,4 էՎ
|UVC
|-
|'''Էկստրեմալ'''
|121-10 նմ
|10,2-124 էՎ
|EUV, XUV
|-
|}
Ուլտրամանուշակագույն ճառագայթի սպեկտրը լինում է գծային, անընդհատ կամ շերտավոր: Նյութերի օպտիկական հանկությունները սպեկտրի ուլտրամանուշակագույն և տեսանելի տիրույթներում զգալիորեն տարբերվում են միմյանցից: Բնորոշ է այն, որ տեսանելի տիրույթում թափանցիկ մարմինների մեծ մասի թափանցիկությունը ուլտրամանուշակագույն տիրույթում նվազում է:
Անընդհատ սպեկտրի ուլտրամանուշակագույն ճառագայթ է պարունակում մինչև ~3000 K [[ջերմաստիճան]]ը շիկացած պինդ մարմինների ճառագայթումը: Ընդ որում որքան բարձր է ջերմաստիճանը, այնքան մեծ է ուլտրամանուշակագույն ճառագայթների ինտենսիվությունը: Ուլտրամանուշակագույն ճառագայթների բնական աղբյուրներ են [[Արեգակ]]ը, աստղերը, միգամածությունները և տիեզերական այլ օբյեկտներ. սակայն դրանց ճառագայթման միայն երկալիքային մասն է հասնում Երկրի մակերևույթ: Ավելի կարճալիք ճառագայթումը կլանվում է [[մթնոլորտ]]ում, 30-200 կմ բարձրության վրա:
[[Պատկեր:Sonne Strahlungsintensitaet.svg|մինի]]
Ուլտրամանուշակագույն ճառագայթների ուսումնասիրման համար էական նշանակություն ունեն գրանցման մեթոդները: Մերձավոր տիրույթի ուլտրամանուշակագույն ճառագայթները գրանցվում են սովորական լուսանկարչական եղանակով: Նույն եղանակով ավելի կարճ տիրույթներ գրանցելու համար օգտագործվում են ժելատինազուրկ թիթեղներ:
Երկար ժամանակ բարձր տեղերում, օրինակ՝ Սևանա լճի ափին, առանց հագուստի մնալու դեպքում մարդու մաշկը վնասվում է ոլտրամանուշակագույն ճառագայթների ազդեցությամբ: Սական փոքր քանակով ուլտրամանուշակագույն ճառագայթները բուժիչ է ոսկրային հյուսվածքի ամրացման համար: Ուլտրամանուշակագույն ճառագայթները օգտագործվում են նաև բժշկության մեջ մանրէների ոչնչացնելու համար, կանխարգելում և բուժում է ռախիտ հիվանդությունը:
== Գրականություն ==
* {{Cite journal
| last = Hu
| first = S
| last2 = Ma
| first2 = F
| last3 = Collado-Mesa
| first3 = F
| last4 = Kirsner
| first4 = R. S.
| title = UV radiation, latitude, and melanoma in US Hispanics and blacks
| journal = Arch. Dermatol.
| volume = 140
| issue = 7
| pages = 819–824
|date=July 2004
| url = http://archderm.jamanetwork.com/article.aspx?articleid=480678
| doi = 10.1001/archderm.140.7.819
| id =
| pmid = 15262692 }}
* {{Cite journal
| last = Hockberger
| first = Philip E.
| title = A History of Ultraviolet Photobiology for Humans, Animals and Microorganisms
| journal =Photochemisty and Photobiology
| volume =76
| issue =6
| pages =561–569
| year =2002
| url =http://www.bioone.org/doi/abs/10.1562/0031-8655(2002)076%3C0561%3AAHOUPF%3E2.0.CO%3B2
| doi = 10.1562/0031-8655(2002)0760561AHOUPF2.0.CO2
| format = – <sup>[http://scholar.google.co.uk/scholar?hl=en&lr=&q=author%3AHockberger+intitle%3AA+History+of+Ultraviolet+Photobiology+for+Humans%2C+Animals+and+Microorganisms&as_publication=Photochemisty+and+Photobiology&as_ylo=2002&as_yhi=2002&btnG=Search Scholar search]</sup>
| pmid=12511035}}
* {{Cite book
| last = Allen
| first = Jeannie
| title = Ultraviolet Radiation: How it Affects Life on Earth
| url = http://earthobservatory.nasa.gov/Features/UVB/
|date=6 September 2001
| series = Earth Observatory
| publisher = NASA, USA
}}
{{ՀՍՀ}}
| |||