«Ռոզետայի քար»–ի խմբագրումների տարբերություն

▲'''Ռոզեթյան արձանագրություն''', ռոզեթյան քար, [[Ալեքսանդրիա]]յից ոչ հեռու գտնվող Ռոզետա քաղաքում (այժմ՝ Ռաշիդ) հայտնաբերված գրանոդիորիտե արձանագրություն` հին [[եգիպտերեն]] ([[հիերոգլիֆ]] կամ մեհենադրոշմ և հանրամատչելի դեմոտիկյան գրերով) և հին [[հունարեն]] նույնիմաստ [[արձանագրություն]]ներով բազալտե սալաքար։ Հայտնաբերել է նապոլեոնյան բանակի սպա Բուշարը՝ [[Եգիպտոս]]ում, ռազմական ամրաշինության ժամանակ ([[1799]] թ.), Ռոզեթ (այժմ՝ Ռաշիդ) քաղաքի (Նեղոսի դելտայի բազկին) մոտ։ Պահպանվում է Բրիտանական թանգարանում ([[Լոնդոն]])։ Արձանագրությունը երեք նույնիմաստ տեքստերով է, այդ թվում՝ երկու հին եգիպտական [[հիերոգլիֆ]]ներով և մեկ [[հին հունարեն]]ով։ Հին հունարենը բավականին հասկանալի էր լեզբավաններին, այդ իսկ պատճառով վերջինս ելակետ դարձավ մյուս երկու հիերոգլիֆները վերծանելու համար։ Բնագրերը (փորագրվել են մ․ թ․ ա․ 196-ին) եգիպտական քրմերի երախտագիտական մաղթանքներ են Պտղոմեոս V Եպիփանեսին (իշխել է մ․ թ․ ա․ 204— 180 թթ.)։ Եգիպտական բնագրերը փորձել են վերծանել ֆրանսիացի արևելագետ Սիլվեստր դը Սասին, շվեդ դիվանագետ Դ․ Օկերբլատը և անգլիացի ֆիզիկոս Տ․ Յունգը։ [[1882]] թ.-ին մեհենադրոշմ բնագիրը վերծանել է [[Ժան Ֆրանսուա Շամպոլյոն|Ֆ․ Շամպոլյոնը]]՝ սկիզբ դնելով եգիպտական մեհենադրոշմ գրությունների ուսումնասիրմանը։