«Մանկավարժ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
No edit summary
չ կետադրական, ձևաչափ, փոխարինվեց: : → ։ (115)
Տող 1.
'''Մանկավարժ''', հանրակրթական դպրոցի [[ուսուցիչ]], պրոֆտեխնիկական, հատուկ միջնակարգ կամ բարձրագույն ուսումնական հաստատության դասատու, նախադպրոցական հիմնարկի, գիշերօթիկ դպրոցի, մանկատան, դաստիարակչական գաղութի դաստիարակ, արտադպրոցական հիմնարկի և այլ աշխատող, ինչպես նաև մանկավարժության, որպես գիտության, պրոբլեմներ մշակող գիտական աշխատող:աշխատող։
== Մանկավարժը որպես «մարդ-մարդ» համակարգի մասնագետ ==
=== Մանկավարժություն մասնագիտությունը ===
[[Մանկավարժական հոգեբանություն]]ը ավանդաբար ներառում է հատուկ բաժին՝ «ուսուցչի [[հոգեբանություն]]», որում ընդգծվում են ուսուցչի մասնագիտական դերի կարևորությունը դիտարկվում նրա ֆունկցիաները, [[ընդունակություն]]ները, կարողությունները, վերլուծվում նրան ներկայացվող պահանջները և [[հասարակություն|հասարակության]] կողմից նրան ներկայացված սոցիալական սպասելիքները:սպասելիքները։ Ինչպես նշում է Աէլիտա Մարկովան, «մասնագիտությունները [[Գործունեություն|գործունեության՝]] պատմականորեն հաստատված ձևեր են, որոնք անհրաժեշտ են հասարակությանը, որոնց իրացման համար [[մարդ]]ը պետք է օժտված լինի [[գիտելիք]]ների և [[հմտություն]]ների համագումարով, ունենա համապատասխան [[ընդունակություններ]] և մասնագիտական կարևոր որակներ»:։
Ուսուցչի, Մանկավարժի մասնագիտությունը, ինչպես և [[Բժիշկ|բժշկին]]ը հնագույներից է:է։ Նրանում կուտակված են սերունդների հազարամյա փորձը, ըստ էության՝ մանկավարժը սերունդներին կապող օղակն է, հասարակական-պատմական փորձի կրողը:կրողը։ [[Ժողովուրդ|Ժողովրդ]]ի հասարակական-մշակութային ամբողջականությունը մեծապես պայմանավորված է [[Դպրոց]]-Ուսուցիչ դերով:դերով։ Հազարամյակների ընթացքում ուսուցչի մասնագիտությունը, որպես այդպիսին, մնացել է անփոփոխ, չնայած նրա բովանդակությունը, աշխատանքային պայմանները, քանակական և որակակն կազմը փոխվում է:է։
 
Որպես մանկավարժական գործունեության անհատական [[սուբյեկտ]]՝ մանկավարժը միաժամանակ հասարակական սուբյեկտ է՝ հասարակական գիտելիքների և [[արժեք]]ների կրող:կրող։ Դրա շնորհիվ՝ մանկավարժի սուբյեկտային բնութագրում միշտ միավորվում են ակսիոլոգիական (արժեքային) և կոգնիտիվ ասպեկտները:ասպեկտները։ Ընդ որում երկրորդն ընդգրկում է երկու պլան՝ ընդհանուր-մշակութային և առարկայական-մասնագիտական գիտելիքներ:գիտելիքներ։ Համարվելով անհատական սուբյեկտ՝ մանկավարժը միշտ հադես է գալիս որպես [[անձ]]՝ անհատական-հոգեբանական, վարքային և կոմմունիկատիվ որակների բազմազանությամբ:բազմազանությամբ։
=== Մանկավարժությունն այլ մասնագիտությունների շարքում ===
Մասնագիտությունների բազմազանությունն ըստ Եվգենի Կլիմովի կարելի է ներկայացնել՝ ըստ [[Բնություն|բնության]], շրջապատող մարդկանց, [[Տեխնիկա|տեխնիկայտեխնիկա]]իյի և այլնի նկատմամբ մարդու [[հարաբերություն]]ների բնույթի:բնույթի։ Նրա կողմից առաջադրված մասնագիտությունների վերլուծության [[մեթոդ]]ը թույլ է տալիս դասակարգել դրանք աշխատանքի առարկայի, նրա [[նպատակ]]ների, [[գործողություն]]ների բնույթի, աշխատանքային գործիքների և նրա պայմանների համաձայն: համաձայն։
 
Ըստ Աշխատանքի առարկայի՝ բոլոր մասնագիտությունները բաժանվում են.
 
* Մարդ-բնություն (բիոնոմիական)
Տող 15.
* Մարդ-նշան (սիգնոմիական)
* Մարդ-կերպար (արտոնոմիական)
* Մարդ-մարդ (սոցիոնամիական):։
 
[[Մանկավարժություն]]ը դասվում է «Մարդ-Մարդ» մասնագիտությունների շարքին:շարքին։ Այս տեսակի մասնագիտություններին բնորոշ է մարդու հետևյալ որակները. մարդկանց հետ աշխատանքի ընթացքում կայուն, լավ ինքնազգացողությունը, [[Շփում|շփման]] [[պահանջմունք]]ը, [[էմպատիա]]ն, ուրիշների մտադրությունները, [[տրամադրություն]]ը, ձգտումներն արագ հասկանալու ընդունակությունը, լավ իմանալ և հիշել շատ մարդկանց անձնային որակների մասին ինֆորմացիան:ինֆորմացիան։ Այս մասնագիտական սխեմային պատկանող մարդուն բնորոշ են ղեկավարելու, սովորեցնելու, դաստիարակելու, «այլ մարդկանց պահանջմունքների բավարարման համար օգտակար գործողությունների կատարման» կարողություններ, լսելու և լսվելու կարողություն, շատ լայն մտահորիզոն, խոսքային, կոմմունիկատիվ մշակույթ, դիտողականություն, ապրումակցման, ոչ ստանդարտ իրավիճակների լուծման ընդունակություն, [[ինքնակարգավորում|ինքնակարգավորման]] բարձր ընդունակություն, «խորը հավատ և օպտիմիստական համոզմունք ժողովրդին ծառայելու գաղափարի նկատմամբ», [[ինքնավստահություն]], որ մարդը միշտ կարող է դառնալ լավը: լավը։
 
Ընդ որում, եթե հաշվի առնենք, որ «Մարդ-Մարդ» սխեման բնութագրվում է տիպական նախընտրությունների, [[հետաքրքրություն]]ների, անձնային առանձնահատկությունների որոշակի հավաքով,, ապա մարդու մասնագիտական բնութագիրը դառնում խորը տիպականացված:տիպականացված։
 
«Մարդ-Մարդ» սխեմայով աշխատող մարդու մասնագիտական գործունեությանը հակացուցված են [[խոսք]]ի դեֆեկտները, շփվողականության բացակայությունը, արտահայտիչ ֆիզիկական թերությունները, անտարբերությունը մարդկանց նկատմամբ, մարդկանց նկատմամբ անշահախնդիր հետաքրքրության բացակայությունը:բացակայությունը։ Վերը թվարկված առանձնահատկությունները արտացոլում են այս մասնագիտության տիպին պատկանող սուբյեկտի ընդհանուր պատկերը:պատկերը։ Այս սխեմայի մեջ մտնող մանկավարժի մասնագիտությունը առաջադրում է մի շարք հատուկ պահանջներ, որոնց շարքում հիմնականը մասնագիտական [[կոմպետենտություն]]ն է և դիդակտիկ մշակույթը: մշակույթը։
 
Մանկավարժական գործունեության մեջ ներառված են նաև հարաբերությունների այլ սխեմաներ, և առաջին հերթին, «Մարդ-Նշան»:։ Նշանային, հատկապես լեզվական համակարգերը մանկավարժական գործունեության մեջ հասարաակական-պատմաական փորձի փոխանցման հիմնական միջոցն են, միևնույն ժամանակ հենց նշանային համակարգերը յուրացման առարկա են:են։ ժամանակակից կրթական գործընթացում կարևոր դեր է խաղում և համակարգչային տեխնիկան:տեխնիկան։ Մանկավարժն այն օգտագործում է որպես գիտելիքների փոխանցման միջոց, և որպես ուսումնասիրության առարկա, այնուհետև որպես ուսումնառության առարկա:առարկա։
 
Կլիմովն առանձնացրել է յուրաքանչյուր մասնագիտության տեսակին բնորոշ [[գործողություն]]ների 4 խմբեր.
Տող 30.
* Ճանաչողական – [[Ընկալում|ընկալման]], [[Երևակայություն|երևակայությա]]ն, տրամաբանական
* Միջանձնային շփման- դիագնոստիկ, գործողություն-պահանջ, ինֆորմացիոն կառավարման գործողություն
* Ջանքերի համաձայնեցման գործողություններ:գործողություններ։
 
Մանկավարժը՝ որպես գործունեության սուբյեկտ, իրականացնում է բոլոր այս գործողությունները, ինչը վկայում է նրա ինտելեկտուալ և [[վարք]]ային կուլտուրայի բազմակողմանիության մասին: մասին։
 
Ըստ գործունեության սուբյեկտի առջև դրված նպատակների՝ մանկավարժական գործունեությունը ենթադրում է իր սուբյեկտից վերափոխման ([[զարգացում|զարգացման]], փոփոխության) խնդիրներ դնելու և լուծելու կարողություն, ինչպես նաև այդ խնդիրները լուծելու նոր միջոցների և եղանակների փնտրում:փնտրում։
 
Նշելով աշխատանքի ֆունկցոնալ գործիքների մասին՝ պետք է նշել, որ մանկավարժի խոսքը նրա գործունեության կարևորագույն բնութագրերից մեկն է: է։
 
Այսպիսով, մանկավարժի՝ որպես մասնագիտական գործունեության սուբյեկտի ընդհանուր բնութագիրը նրա նպատակների, առարկայի, միջոցների հիման վրա, ցույց է տալիս այս մասնագիտության ամբողջ բարդությունն ու բազմասպեկտությունը:բազմասպեկտությունը։
== Մանկավարժի սուբյեկտային բնութագրերը ==
Մանկավարժի անձը ուսուցանման մթնոլորտում առաջնային տեղ է զբաղեցնում, նրա այս կամ այն հատկությունները բարձրացնում կամ իջեցնում են ուսուցանման դաստիարակչական ազդեցությունը:ազդեցությունը։ Ընդհանուր առմամբ, առանձնացվում են «հատուկ ուսուցչական հատկություններ»՝ վերագրելով դրանց «ուսուցչի գիտական նախապատրաստությունը» և «անձնական ուսուցչական [[տաղանդ]]ը»: ։
 
Առաջին հատկությունն օբյեկտիվ է և բնութագրում է ուսուցչի կողմից դասավանդվող առարկայի իմացության աստիճանը, գիտական պատրաստվածությունը, կրթվածությունը, այնուհետեև առարկայի [[Մեթոդաբանություն|մեթոդաբանության]] հետ, ընդհանուր դիդակտիկ սկզբունքների հետ ծանոթությունը, երեխայի բնույթի իմացությունը:իմացությունը։ Երկրորդ հատկությունը սուբյեկտիվ է և արտացոլում է դասավանդման արվեստը, անձնական մանկավարժական տաղանդն ու ստեղծագործականությունը:ստեղծագործականությունը։ Այն ներառում է մանկավարժական տակտը, ինքնուրույնությունն ու արվեստը: արվեստը։
 
Բացի «հատուկ ուսուցչական հատկություններից»՝ անհրաժեշտ է նշել նաև «բարոյական» հատկությունների մասին, որոնց դասվում են անկողմնակալությունը, բարեսրտությունը, [[ուշադրություն]]ը, արդարությունը, կայունությունը, նրբազգացութունը, իսկական [[սեր]]ը երեխաների հանդեպ:հանդեպ։ Մանկավարժի համար շատ կարևոր է ինքնակատարելագործման , ինքնազարգացման ցանկությունը: ցանկությունը։
 
Նինա Կուզմինան մանկավարժի սուբյեկտային գործոնների կառուցվածքում ներառում է ուղղվածության տիպը, ընդունակությունների մակարդակը և կոմպետենտությունը, որի մեջ մտնում են հատուկ մանկավարժական, մեթոդական, հոգեբանական, դիֆֆերենցիալ-հոգեբանական, աուտո-հոգեբանական կոմպետենտությունը:կոմպետենտությունը։ Ակնհայտ են այդ գործոնային կառուցվածքի երեք հիմնական բաղադրիչները՝ անձնային, անհատական և մասնագիտական-մանկավարժական՝ համապատասխան [[գիտելիք]]ներով և կարողություններով:կարողություններով։ Աուտո-հոգեբանական կոմպետենտությունը հիմնվում է «[[սոցիալական ինտելեկտ]]» [[Հասկացություն|հասկացության]] վրա, որը ենթադրում է սոցիալական փորձի կուտակման առանձնահատկություն, ինքդ քեզ և ուրիշներին հասկանալու ընդունակություն, միջանձնային իրադարձությունների կանխատեսում:կանխատեսում։
Աուտո-հոգեբանական կոմպետենտությունը հարաբերվում է մասնագիտական ինքնաճանաչման, [[Ինքնագիտակցություն|ինքնագիտակցության]], ինքնազարգացման հետ:հետ։
 
=== Մանկավարժական ընդունակություններ ===
Ըստ [[Սերգեյ Ռուբինշտեյն]]ի, որ մարդու [[ընդունակություններ]]ի զարգացման գործընթացը մարդու զարգացման գործընթաց է:է։ Տեպլովի կողմից ընդունակությունները մեկնաբանվում են որպես [[անձ]]ի անհատական հատկություններ, որոնք հանդիսանում են գործունեության հաջող իրականացման պայման:պայման։ Ընդ որում ընդունակությունները չեն հանգում հմտությունների և կարողություններին և տարբերում են մի մարդուն մյուսից [[գործունեություն|գործունեության]] իրականացման հաջողության հարաբերությամբ:Եթեհարաբերությամբ։Եթե, ըստ Ռուբինշտեյնիի, մտավոր ընդունակությունների զարգացում հանդիսանում է գիտելիքների յուրացման նախադրյալ, ապա հենց ընդունակությունների զարգացման նախադրյալ, ըստ Տեպլովի, հանդես են գալիս բնածին անատոմա-ֆիզիոլոգիական առանձնահատկությունները:առանձնահատկությունները։ Ընդունակությունները ձևավորվում են գործունեությունում և դրսևորվում են նրա այնպիսի դինամիկ բնութագրերում, ինչպիսիք են արագությունը, խորությունը, նրա միջոցների և եղանակների յուրացման կայունությունը:կայունությունը։ Ըստ գործունեության տարբեր տեսակների հարաբերության, տարբերում են ընդհանուր ինտելեկտուալ և հատուկ ընդունակություններ:ընդունակություններ։
Առանձնացվում է մի շարք մանկավարժական ընդունակություններ՝
* Դիդակտիկական ընդունակություններ, ուսումնական նյութը երեխաներին մատչելի, պարզ, հասկանալի ձևով մատուցելու, առարկայի նկատմամբ հետաքրքրություն առաջացնելու, ինքնուրույն աշխատանքը խթանելու ընդունակությունը:Դիդակտիկընդունակությունը։Դիդակտիկ ընդունակություններ ունեցող ուսուցիչը կարողանում է անհրաժեշտության դեպքում համապատասխան ձևով վերակառուցել, ադապտացնել ուսումնական նյութը:նյութը։ Նա կարողանում է կազմակերպեսլ սովորողների ինքնուրույն աշխատանքը, ուղղորդել նրանց ճանաչողական ակտիվությունը համապատասխան ուղղությամբ:ուղղությամբ։
* Ակադեմիական ընդունակություններ, մանկավարժը գիտի ավելին, քան ուղղակի ուսումնական ծրագիրը, հետևում է գիտության բացահայտումներին, ազատ տիրապետում է նյութին, որի հանդեպ դրսևորում է հետաքրքրություն, հետազոտական գոնե փոքրիկ աշխատանքների իրականացում:իրականացում։
* Պերցեպտիվ ընդունակություններ, աշակերտի ներքնաշխարհը թափանցելու կարողություն,հոգեբանական դիտողականություն:դիտողականություն։ Նա աննշան արտաքին դրսևորումներով նկատում է սովորողի ներաշխարհի ամենափոքր փոփոխությունները:փոփոխությունները։
* Խոսքային ընդունակություններ, սեփական մտքերը և հույզերը խոսքի, դիմախաղի և մնջախաղի միջոցով պարզ և հստակ արտահայտելու ընդունակություն:ընդունակություն։ Դասի ժամանակ խոսքը միշտ ուղղված է սովորողներին:սովորողներին։
* Կազմակերպչական ընդունակություններ, առաջին հերթին, աշակերտական կոլլեկտիվը կազմակերպելու, համախմբելու, համատեղ աշխատանքը խթանելու, երկրորդ հերթին, սեփական աշխատանքը կազմակերպելու ընդունակությունները:ընդունակությունները։ Փորձառու ուսուցիչների մոտ ձևավորվում է ժամանակի յուրահատուկ զգացում՝ աշխատանքը ճիշտ բաշխելու, համապատասխան ժամկետներ տալու կարողություն:կարողություն։
* Ավտորիտար ընդունակություններ, ուսումնառողների վրա անմիջական հուզակամային ձևով ազդելու և դրա միջոցով հեղինակություն վայելելու ընդունակությունները:ընդունակությունները։ Ավտորիտար ընդունակությունները կախված են ուսուցչի անձնային որակների մի ամբողջ կոմպլեքսից, մասնավորապես նրա կամային որակներից (պահանջկոտություն, կայունություն, դիմադրողականություն,վճռականություն), ինչպես նաև աշակերտների ուսուցման և դաստիարակության համար պատասխանատվության զգացումից:զգացումից։
* Հաղորդակցական ընդունակություններ, երեխաների հետ շփվելու, նրանց հետ ճիշտ մոտեցում գտնելու, նրանց հետ մանկավարժական տեսանկյունից նպատակահարմար փոխհարաբերություններ ստեղծելու ընդունակությունները, մանկավարժական տակտի առկայությունը:առկայությունը։
* Մանկավարժական երևակայություն կամ կանխատեսական ընդունակություններ— սեփական գործողությունների հետևանքների կանխատեսման ընդունակությունն է, աշակերտի անձի դաստիարակչական ծրագրավորումը, նրա այս կամ այն որակների զարգացման առանձնահատկությունները կանխատեսելու ընդունակությունը:ընդունակությունը։
* Միաժամանակ գործունեության մի քանի տեսակների միջև ուշադրության բաշխումը:բաշխումը։ Փորձառու ուսուցիչը միաժամանակ հետևում է նյութի բովանադակության և ձի շարադրմանը, իր մտքի և աշակերտների մտքերի ընթացքին, ուշադրության կենտրոնում է պահում բոլոր սովորողներին, արձագանքում է անուշադրության, չհասկացման դրսևորումներն, հետևում է սեփական վարքին:վարքին։
Մանկավարժական ընդունակությունները իրենց բովանդական մեջ ներառում են շատ անձնային որակներ, բացահայտվում են որոշակի գործողությունների, հմտությունների միջոցով:միջոցով։ Ընդ որում կան հմտություններ, որոնք ներառվում են մի քանի ընդունակությունների բովանդակության մեջ:մեջ։ Օրինակ, դիդակտիկ ընդունակությունների մեջ մտնող սովորողների ինքնուրույն աշխատանքը կազմակերպելու հմտությունը ըստ էության ուրիշների աշխատանքը կազմակերպելու հմտությունն է, որը մտնում է կազմակերպչական ընդունակությունների մեջ:մեջ։
 
Կուզմինայի մոտեցման մեջ ընդգծվում է այն գաղափարը, որ մանկավարժական գործունեության սուբյեկտի ընդունակությունները, որոնք ձևավորվում և զարգանում են մանկավարժական գործունեության ընթացքում, մեծապես պայմանավորում են նրա իրականացման հաջողությունը:Կուզմինայիհաջողությունը։Կուզմինայի մեկնաբանման մեջ մանկավարժական համակարգը ներառում է հինգ կառուցվածքային տարրեր՝ նպատակներ, ուսումնական ինֆորմացիա, հաղորդակցման միջոցներ, սովորողներ և մանկավարժներ, և հինգ ֆունկցիոնալ տարրեր՝ հետազոտական, պրոյեկտավորող, կոնստրուկտավորող, կոմունիկատիվ և կազմակերպչական:կազմակերպչական։ Այդ տարրերը հանդիսանում են անհատական մանկավարժական գործունեության ֆունկցիոնալ տարրեր, ինչը հնարավորություն է տալիս խոսել դրանց հիմքում գտնվող ընդունակությունների 5 մեծ խմբի մասին:մասին։
Նա առանձնացնում է մանակվարժական ընդունակությունների երկու մակարդակ՝ պերցեպտիվ-ռեֆլեքսիվ և պրոյեկտիվ:պրոյեկտիվ։ Առաջինը կապված է էմպատիայի հետ, տակտի և ներգրավվածության զգացման հետ:Մանկավարժականհետ։Մանկավարժական ընդունակությունների երկրորդ մակարդակը՝ պրոյեկտիվ ընդունակությունները, հարաբերակցվում է ուսուցանման նոր, պրոյեկտիվ մեթոդների ստեղծման հետ և ընդգրկում է գնոստիկական, պրոյեկտավորող, կոնստրուկտիվ, կոմունիկատիվ և կազմակերպչական ընդունակությունները:ընդունակությունները։
Գոնստիկական ընդունակությունները դրսևորովում են սովորողների ուսուցման մեթոդների արագ և ստեղծագործական յուրացման մեջ, մեթոդների ընտրողականության մեջ:մեջ։ Այս ընդունակությունները ապահովում են սովորողների և սեփական անձի մասին ինֆորմացիայի կուտակում:կուտակում։ Պրոյեկտավորող ընդունակությունները դրսևորվում են սովորողների վերջնական արդյունքը առաջադրանք-խնդիրներում պատկերացնելու մեջ, որոնք ունեն իրենց ժամանակային տեղը ողջ ուսումնական գործունեության մեջ:մեջ։ Սա նախապատրաստում է սովորողներին խնդիրների ինքնուրույն լուծմանը:լուծմանը։ Կոնստրուկտիվ ընդունակությունները դրսևորվում են համատեղ գործունեության ստեղծագործական աշխատանքային մթնոլորտի ստեղծման մեջ:Կոմունիկատիվմեջ։Կոմունիկատիվ ընդունակությունների դրսևորվում են կոնտակտի հաստատման, մանկավարժական հարաբերությունների ժամանակ:ժամանակ։ Այս ընդունակություններն ապահովվում են հետևյալ գործոններով՝ նույնականացման ընդունակություն, սովորողների անհատական առանձնահատկությունները զգալու կարողություն, լավ զարգացած ինտուիցիա, սուգգեստիվ հատկություններ, խոսքային մշակույթ:մշակույթ։ Կազմակերպչական ընդունակությունները դրսևորվում են խմբում սովորողների կազմակերպման մեթոդների ընտրողականության, նրանց կողմից ուսումնական նյութի յուրացման, սովորողների ինքնակազմակերպման, մանկավարժի սեթական գործունեության ինքնակազմակերպման մեջ:Մանկվարժականմեջ։Մանկվարժական ընդունակությունների դիտարկման ժամանակ կարևոր պրոբլեմներից է հանդիսանում նրանց ձևավորումը և դիագնոստիկան:դիագնոստիկան։
== Մանկավարժի անձնային որակներ և անձնային ուղղվածություն ==
Մանկավարժական գորժունեության հաջողությանը նպաստող գործոններից են ուսուցչի անձնային որակները:որակները։ Անհրաժեշտ է այնպիսի որակների համադրություն, ինչպիսիք են նպատակաուղղվծաությունը, վճռականությունը, աշխատասասիրությունը, դիտողականությունը:դիտողականությունը։ Հատուկ ընդգծվում է սրամտության, հռետորական, արտիստիկ ընդունակությունների կարևորությունը:կարևորությունը։
Մանկավարժին՝ որպես գործունեության սուբյեկտի դիտարկելիս հետազոտողները առանձնացնում են մասնագիտական-մանկավարժական որակներ, որոնք կարող են մոտ լինել ընդունակություններին և զուտ անձնային արակներին:արակներին։ Դրանց են դասվում՝ մանկավարժական էրուդիցիա, մանկավարժական նպատակադրում, մանկավարժական [[մտածողություն]],մանկավարժական հնարամտությունը, մանկավարժական կանխատեսումը, մանկավարժական [[ռեֆլեքսիա]]ն:ն։
 
Անձնային ուղղվածությունը հանդիսանում է մասնագիտական-մանկավարժական գործունեությունում կատարելության ձեռքբերման կարևորագույն սուբյեկտիվ գործոններից մեկը:մեկը։ Անձի ուղղվածությունը գործունեությունը կողմնորոշող կայուն [[դրդապատճառ]]ների համակցություն է, որոնք հարաբերականորեն անկախ են առկա իրադրություններից:իրադրություններից։ Անձնային ուղղվաությունը բնորոշվում է հետաքրքրություններով, հակումներով, համոզմունքներով և իդեալներով, որոնցում արտահայտվում է մարդու [[աշխարհայացք]]ը:ը։ Մանկավարժական գործունեության ոլորտում այս հասկացության սահմանները ընդլայնելով նրանում կարելի է ներառել հետաքրքրությունը սովորողների նկատմամբ, մանկավարժական գործունեության նկատմամբ, ձգտում դրանով զբաղվելու, սեփական ընդունակությունների գիտակցում:գիտակցում։ Գործունեության գլխավոր ռազմավարությունների ընտրությունը պայմանավորում է ուղղվածության երեք տիպ՝ ճշմարիտ մանկավարժական, ֆորմալ մանկավարժական, կեղծ մանկավարժական:մանկավարժական։ Միայն ուղղվածության առաջին տիպն է նպաստում մանկավարժական գործունեության մեջ բարձր արդյունքների ձեռքբերմանը:ձեռքբերմանը։ Ճշմարիտ մանկավարժական ուղղվածությունը կայանում է կայուն մոտիվացիայում՝ ուղղված սովորողի անձի ձևավորմանը դասավանդվող առարկայի միջոցով, առարկայի վերակառուցմանը սովորողների գիտելիք ստանալու ելակետային պահանջմունքների հիման վրա:Մանկավարժականվրա։Մանկավարժական ուղղվածության հիմնական դրդապատճառ է հանդիսանում մանկավարժական գործունեության հանդեպ հետաքրքրությունը:հետաքրքրությունը։
 
== Մանկավարժական գործունեության արդյունավետության բնութագրեր ==
Ինչպես մարդկային գործունեության ցանկացած տեսակ, մանկավարժական գործունեությունը նույնպես ունի հետևյալ բնութագրերը՝ նպատակաուղղվածություն, մոտիվացվածություն, առարկայնություն:առարկայնություն։ Մանգաֆարժական գործունեության սպեցիֆիկ առանձնահատկություններից է նրա արդյունավետությունը:արդյունավետությունը։ Առանձնացնում է վերջինիս հինգ մակարդակներ՝
* Մինիմալ, վերարտադրական, մանկավարժը կարողանում է ուրիշներին պատմել այն, ինչ գիտի:գիտի։ Հանդիսանում է ոչ արդյունավետ:արդյունավետ։
* Ցածր-ադապտիվ, որի դեպքում մանկավարժը կարողանում է իր իմացածը հարմարեցնել լսարանի առանձնահատկություններին:առանձնահատկություններին։ Քիչ պրոդուկտիվ է:է։
* Միջին-լոկալ մոդելավորող, մանկավարժը տիրապետում է ուսուցանման ռազմավարություններին, կարողանում է առարկայի որոշ բաժինների համար ձևակերպել մանկավարժական նպատակ,կազմակերպել սովորողների ուսումնաճանաչողական գործունեությունը:գործունեությունը։ Միջին արդյունավետություն ունեցող մակարդակ է:է։
* Բարձր-համակարգային մոդելավորող, մանկավարժն ունի գիտելիքների անհրաժեշտ համակարգի ձևավորման ռազմավարություններ:ռազմավարություններ։ Բնորոշվում է արդյունավետության բարձ մակարդակով:մակարդակով։
* Բարձրագույն-սովորողների գործունեությունը և վարքը համակարգային մոդելավորող, մանկավարժը տիրապետում է իր առարկան սովորողի անձի ձևավորմանը նպաստող միջոցի վերափոխման ռազմավարություններն:ռազմավարություններն։ Այս դեպքում մանկավարժական գործընթացը ունենում է բարձր արդյունավետություն:արդյունավետություն։
 
Իր կառուցվածքային կազմակերպմամբ մանկավարժական գործունեությունը բնութագրվում է գործողությունների ամբողջականությամբ: Մանկավարժական գործունեության առարկա է հանդիսանում սովորողների ուսումնական գործունեության կազմակերպումը, որն ուղղված է նրանց կողմից սոցիոմշակութային փորձի՝ որպես զարգացման հիմքի և պայմանի յուրացմանը: Մանկավարժական գործունեության միջոցներ հանդիսանում են գիտական(տեսական և էմպիրիկ) գիտելիքները:
Սոցիոմշակութային փորձի փոխանցման եղանակներն են բացատրությունը, ցուցադրությունը, համատեղ աշխատանքը, սովորողների անմիջական պրակտիկան, թրեյնինգները: Մանկավարժական գործունեության պրոդուկտ է հանդիսանում սովորողի անհատական փորձի ձևավորումը՝ աքսեոլոգիական, բարոյաէթիկական, հուզական-իմաստային, առարկայական, գնահատողական բաղադրիչներով: Մանկավարժական գործընթացի արդյունք հանդիսանում է սովորողի անձնային, ինտելեկտուալ զարգացումը, նրա՝ որպես անձի, գործունեության սուբյեկտի կատարելագործումը: Արդյունքների դիագնոստիկան կատարվում է դասընթացի սկզբում և վերջում սովորողների որակների համեմատությամբ:
 
Իր կառուցվածքային կազմակերպմամբ մանկավարժական գործունեությունը բնութագրվում է գործողությունների ամբողջականությամբ:ամբողջականությամբ։ Մանկավարժական գործունեության առարկա է հանդիսանում սովորողների ուսումնական գործունեության կազմակերպումը, որն ուղղված է նրանց կողմից սոցիոմշակութային փորձի՝ որպես զարգացման հիմքի և պայմանի յուրացմանը:յուրացմանը։ Մանկավարժական գործունեության միջոցներ հանդիսանում են գիտական(տեսական և էմպիրիկ) գիտելիքները:գիտելիքները։
Սոցիոմշակութային փորձի փոխանցման եղանակներն են բացատրությունը, ցուցադրությունը, համատեղ աշխատանքը, սովորողների անմիջական պրակտիկան, թրեյնինգները:թրեյնինգները։ Մանկավարժական գործունեության պրոդուկտ է հանդիսանում սովորողի անհատական փորձի ձևավորումը՝ աքսեոլոգիական, բարոյաէթիկական, հուզական-իմաստային, առարկայական, գնահատողական բաղադրիչներով:բաղադրիչներով։ Մանկավարժական գործընթացի արդյունք հանդիսանում է սովորողի անձնային, ինտելեկտուալ զարգացումը, նրա՝ որպես անձի, գործունեության սուբյեկտի կատարելագործումը:կատարելագործումը։ Արդյունքների դիագնոստիկան կատարվում է դասընթացի սկզբում և վերջում սովորողների որակների համեմատությամբ:համեմատությամբ։
 
== Աղբյուրներ ==
* Зимняя И.А. Педагогическая психология,Москва • «Логос» • 2000.
* Айсмонтас Б. Б. Педагогическая психология, Москва 2004.
* Педагогическая психология:психология։ Учеб. для студ. высш учеб заведений / Под ред. Н.В. Клюевой. - М.:։ П24 Изд-во ВЛАДОС-ПРЕСС, 2003. - 400 с.
 
[[Կատեգորիա:Մանկավարժություն]]
[[Կատեգորիա:Մասնագիտություններ]]