«Մկանային կծկում»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չ clean up, փոխարինվեց: → (5), ;կ → ։ Կ (2), &nbsp։ → (2) oգտվելով ԱՎԲ
No edit summary
Տող 1.
[[Պատկեր:Slide10III.JPG|մինի]]
'''Մկանային կծկում''', [[մկան]]ի կարճացում, որի հետևանքով այն մեխանիկական աշխատանք է կատարում, [[ֆիզիոլոգիա]]կան, [[կենսաքիմիա]]կան և [[կենսաֆիզիկա]]կան բարդ պրոցես։
'''Մկանային կծկում''', [[մկան]]ի կարճացում, որի հետևանքով այն մեխանիկական աշխատանք է կատարում, ֆիզիոլոգիական, կենսաքիմիական և կենսաֆիզիկական բարդ պրոցես։ Ժամանակակից տեսության համաձայն (Զ․ Հանսոն և Հ․ Հաքսլի, 1955, 1960)։ Դրա ժամանակ մկանաթելերում պարունակվող ակտին և մխողին [[սպիտակուցներ]]ի թելիկները չեն կարճանում, այլ սահում են միմյանց վրայով, ակտինի թելիկները ներխրվում են միոզինի թելիկների մեջ, առաջանում է ակտոմիոզին, որի հետևանքով մկանաթելերի երկարությունը կրճատվում է։ Պրոցեսը կատարվում է ադենոզինեռֆոսֆորական թթվի (ԱԵՖ) ճեղքման էներգիայի հաշվին, [[կալցիում]]ի [[իոններ]]ի ներկայությամբ։ Տարբերում են իզոմետրիկ, իգոտոնիկ և աուքսոտոնիկ մկանային կծկումներ։ Իզոմետրիկ մկանային կծկման դեպքում աճում է մկանի լարվածությունը, բայց երկարությունը չի փոխվում, իգոտոնիկ կծկման ժամանակ մկանը կարճանում է, լարվածությունը մնում է անփոփոխ։ Օրգանիզմում Կմախքային մկանները կատարում են միայն աուքսոտոնիկ կծկումներ, որի դեպքում փոխվում է մկանի և’ լարվածությունը, և’ երկարությունը։ Կմախքային մկանի մեկ կծկումը տևում է վայրկյանի տասնորդական մասեր, սակայն սովորաբար մկանները ստանում են նյարդային ազդակների համազարկեր և կատարում պրկանքային (տետանիկ) կծկումներ, որոնք բազմաթիվ միայնակ կծկումների միաձուլման արդյունք են։ Օրգանիզմում տեղի ունեցող բոլոր շարժումները (բացառությամբ էպիթելի թարթիչների շարժումներից) պայմանավորված են մկանային կծկումներով։
{{ՀՍՀ}}
 
== Ժամանակակից տեսություն ==
Ժամանակակից տեսության համաձայն (Զ․ Հանսոն և Հ․ Հաքսլի, [[1955]], [[1960]])։ Դրա ժամանակ մկանաթելերում պարունակվող ակտին և մխողին [[սպիտակուցներ]]ի թելիկները չեն կարճանում, այլ սահում են միմյանց վրայով, ակտինի թելիկները ներխրվում են միոզինի թելիկների մեջ, առաջանում է ակտոմիոզին, որի հետևանքով մկանաթելերի երկարությունը կրճատվում է։
 
Պրոցեսը կատարվում է [[ԱԵՖ|ադենոզինեռֆոսֆորական թթվի]] (ԱԵՖ) ճեղքման էներգիայի հաշվին, [[կալցիում]]ի [[իոններ]]ի ներկայությամբ։
 
== Տեսակներ ==
Տարբերում են.
*իզոմետրիկ,
*իգոտոնիկ
* աուքսոտոնիկ մկանային կծկումներ։
 
Իզոմետրիկ մկանային կծկման դեպքում աճում է մկանի լարվածությունը, բայց երկարությունը չի փոխվում, իգոտոնիկ կծկման ժամանակ մկանը կարճանում է, լարվածությունը մնում է անփոփոխ։
 
[[Օրգանիզմ]]ում կմախքային մկանները կատարում են միայն աուքսոտոնիկ կծկումներ, որի դեպքում փոխվում է մկանի և՛ լարվածությունը, և՛ երկարությունը։ Կմախքային մկանի մեկ կծկումը տևում է վայրկյանի տասնորդական մասեր, սակայն սովորաբար մկանները ստանում են նյարդային ազդակների համազարկեր և կատարում պրկանքային (տետանիկ) կծկումներ, որոնք բազմաթիվ միայնակ կծկումների միաձուլման արդյունք են։
 
Օրգանիզմում տեղի ունեցող բոլոր շարժումները (բացառությամբ էպիթելի թարթիչների շարժումներից) պայմանավորված են մկանային կծկումներով։
 
{{ՀՍՀ}}
[[Կատեգորիա:Ֆիզիոլոգիա]]