«Կարթագեն»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չ կետադրական, փոխարինվեց: : → ։ (11)
Տող 50.
 
== Պատմություն ==
Ներկայիս [[Թունիս]] քաղաքի տեղում, հնագույն ժամանակներում եղել է ծաղկուն և հզոր մի քաղաք՝ [[Կարթագեն]] անունով։ Խոշոր նավահանգիստ քաղաքը միշտ լեցուն էր առևտրական [[նավ]]երով, որոնք հեռու երկրներ էին տանում Կարթագենի ապրանքները։ Ք.ա. V դարում վերածվելով հարուստ և հզոր քաղաք-պետության՝ որը կարճ ժամանակահատվածով գրավեց [[Միջերկրական ծով|միջերկրածովյան]] մի շարք [[կղզի]]ներ բացառությամբ [[Սիցիլիա]]յի։ Հիմնել են [[Տյուրոս]]ից գաղթած [[փյունիկեցիներ]]ը [[մ.թ.ա. 825]] թվականին։ «Qart-ḥadašt» անվանումը [[փյունիկերեն]]ից թարգմանվում է որպես «նոր քաղաք»։ Կարթագենը Փյունիկյան Տիր պետության կախվածությունից ազատվել և անկախություն է ձեռք բերել [[մ.թ.ա. 650]] թվականին։ Սկսած անկախության հիմնադրումից՝ այն սկսել է գերիշխանություն ձեռք բերել [[Միջերկրական ծով]]ի և Հյուսիսային Աֆրիկայի շրջանում տեղակայված այլ փյունիկյան բնակավայրերի նկատմամբ, որն ավարտվել է [[մ.թ.ա. 3-րդ դար]]ում։ Մ.թ.ա. 7—[[Մ. թ. ա. 4-րդ դար|4]] դարերում իրեն է ենթարկել Հյուսիսային Աֆրիկայի առափնյա տարածքի զգալի, [[Պիրենեյան թերակղզի|Պիրենեյան թերակղզու]] հարավային մասը և [[Միջերկրական ծովի կղզիների ցանկ|միջերկրածովյան մի շարք կղզիներ]]։ Մ.թ.ա. 535 թվականին էտրուսկների դաշնակցությամբ Կորսիկայի մոտ ջախջախելով հույն գաղութաբնակների ուժերը և [[մ.թ.ա. 500|մ.թ.ա. մոտ 500]] թվականին կործանելով [[Տարտեսսոս պետությունը]](Պիրենեյան թերակղզում)՝ Կարթագենը ամրապնդեց իր իշխանությունը և առևտրի մենաշնորհը Արևմտյան Միջերկրականում։ Սակայն մ.թ.ա. մոտ 480 թվականին պարտվելով հույներին՝ երկար ժամանակ դադարեցրեց հարձակումը նրանց վրա։ [[Մ.թ.ա. 5-րդ դար]]ի կեսին Կարթագենը իրեն ենթարկեց [[Հյուսիսային Աֆրիկա]]յի լիբիական երկրագործ բնակչությանը։ Այդ ժամանակաշրջանում Կարթագենը ընդգրկում էր Հյուսիսային Աֆրիկան, [[Սիցիլիա|Արևմտյան Սիցիլիա]]ն, [[Պիրենեյան թերակղզի|Պիրենեյան թերակղզու]] հարավային մասը և [[Սարդինիա]]ն։
[[Պատկեր:NE 500ad.jpg|մինի|Կարթագենը գտնվում է [[Վանդալներ]]ի թագավորության կենտրոնում]]
 
Տող 57.
== Պունիկյան Պատերազմները ==
=== Պատերազմ Սիցիլիայի համար ===
[[Սիցիլիա]] կղզին [[Իտալիա]]յի հարավում էր և դեռևս Ք.ա. VI դարից այն պատկանանում էր [[Հունաստան]]ին։ Այն հանդիսանում էր հույների ամենաեկամտաբեր տարածքներից մեկը։ Ք.ա. IV դարի վերջերին այստեղ երևացին առաջին հռոմեացիները։ Հույները կարողացան հերոսական դիմադրություն ցույց տալ սակայն պարտվեցին։ Կնքված պայմանագրով [[Սիցիլիա]]յի որոշ շրջաններ անցան [[Իտալիա]]յին։ Սիցիլիան հետաքրքրում էր նաև [[Կարթագեն]]ինԿարթագենին, և Ք.ա. III դաորւմ այդ հետաքրքրությունները գլուխ կանգնեցին։ Կարթագենցիները հարձակվեցին Սիցիլիայի վրա և նվաճեցին որոշ հողեր։ Ք.ա. 241 թվականին թուլացած [[Հռոմ]]ի և Կարթագենի միջև կնքվեց պայմանագիր, ըստ որի [[Հունաստան]]ը զրկվեց Սիցիլիայից։ Կղզին բաժանվեց պայմանագիրը կնքողների միջև։
 
=== Պունիկյան II պատերազմը ===
[[Սիցիլիա]]յի համար մղված պատերազմից հետո, մի քանի տարի անց [[Կարթագեն]]ըԿարթագենը կրկին հզորացավ:հզորացավ։ Նույն դարավերջին Կարթագենի բանակը՝ Հաննիբալի առաջնորդությամբ կարողացավ գրավել [[Իսպանիա]]ն:ն։ Այնտեղ կային արծաթի հարուստ հանքաքարեր:հանքաքարեր։ [[Իսպանիա]]յում ապրող ցեղերից կարթագենցիները կազմեցին հզոր մի բանակ:բանակ։ Հաննիբալը հռոմեացիների ոխերիմ ոսոխն էր:էր։ Հաննիբալի գահակալությամբ սկսվեց կարթագենա-հռոմեական մի նոր հակամարտություն:հակամարտություն։ Երկար սպասելո հռոմեացիների հարձակմանը, Հաննիբալը հենց ինքը նախահարձակ եղավ:եղավ։ Հաննիբալի զարքը ցամաքով անցավ [[Իտալիա]]:։ [[Ալպյան լեռներ]]ը անցնելով [[Հաննիբալ]]ը հանգրվանեց Պո գետի ափին:ափին։ Այստեղ ապրող գալլերը, որոնք թշնամանքով էին վերաբերվում հռոմեացիներին, միացան կարթագենցիներին:կարթագենցիներին։ Այսպես սկսվեց Պունիկյան II պատերազմը:պատերազմը։
 
== Օրենսդիր իշխանություն ==
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Կարթագեն» էջից