|
}}
'''Լուսաղբյուր''', գյուղ [[Հայաստան]]ի [[Շիրակի մարզ]]ում, մարզկենտրոնից 22 կմ հարավ-արևմուտք։ ծովի մակարդակից 1470 մ բարձրության վրա։ Գյուղի նախքին անվանումը եղել է Սվանվերդի։ Գյուղը հիմնադրվել է 1826-1829թթ1829 թթ-ին [[Արևմտյան Հայաստան]]ի Մուշի և [[Բասեն]]ի գավառներից տեղահանված գաղթականների կողմից։ Առաջինը գյուղ է եկել Նավասարդ անունով մի մարդ իր ընտանիքով, որը եղել է ներկայիս Համբարյանների նախապապը։ Այնուհետև եկել են Յուզբաշոնք` ներկայիս Աղանիկյաններն ու Սմբատյաններն են։ 1915 թ-ի եղեռնից հետո 1917-ից 1918 թ –ին [[Մուշ]]ի [[Խարս]] գյուղից արտագաղթածները համալրել են գյուղի բնակչությունը, նրանց թվում այդ տարիներին արտագաղթել են նաև երջանկահիշատակ`Անդրանիկ Մարգարյանի պապերը։
1915թ-ի եղեռնից հետո 1917-ից 1918թ –ին [[Մուշ]]ի [[Խարս]] գյուղից արտագաղթածները համալրել են գյուղի բնակչությունը, նրանց թվում այդ տարիներին արտագաղթել են նաև երջանկահիշատակ`Անդրանիկ Մարգարյանի պապերը։
1920 թվականներին գյուղն ունեցել է ավելի քան 300 տնտեսություն։ Գյուղը ունեցել է եկեղեցի, որը կառուցվել է 1860 թվականին։ 1925-26թթ26 թթ- ին գյուղում գործել են տնային դպրոցներ։ Այնուհետև գործել է տարրական դպրոց, մինչև 4-րդ դասարան։ 1939- 40թթ40 թթ –ին կառուցվել է Լուսաղբյուրի յոթնամյա դպրոցը։ Գյուղի բնակչությունը այդ տարիներին հիմնականում զբաղվել են հողագործությամբ, անասնապահությամբ, մեղվաբուծությամբ և այգեգործությամբ։ Գյուղում մշակել են մոտ 9 հա բանջարանոց, գործելէ 2 ջրաղաց` Անդիկի և Համբոյենց ջրաղացը։ Մոտ 165 տարի առաջ գյուղում կառուցվել է 2 ձիթհանք։ Շինարարության համար փայտը բերել են սայլերով, [[Սարիղամիշ]]ից։ Համբոյենց ձիթհանքը գործել է մինչև 1973 թվականը։ Կոլտնտեսության տարիներին զբաղվել են նաև խոզաբուծությամբ, թռչնաբուծությամբ։ Այդ տարիներին գյուղում գործել է ակումբ, գրադարան,մանկապարտեզ։ Մինչև 1960-ական թվականները գործել է նաև ստացիոնար հիվանդանոց- ծննդատուն։ Համայնքի տարածքով է անցնում [[Երևան]] –[[Թբիլիսի]] երկաթգիծը և Գյումրի-[[Արմավիր]] ավտոճանապարհըՀեռավորությունը մարզկենտրոնից 20 կմ է։ Հիմա գյուղն ունի միջնակարգ դպրոց`182 աշակերտական տեղով, որը կառուցվել է 1990 թ-ին և կատարվել է հիմնական վերանորոգում 2005 թ-ին։ Կա մանկապարտեզ 50 երեխայի համար, որը ներկայումս չի գործում, ունի վերանորոգման կարիք։ Գյուղն ունի գրադարան 7463 կտոր գրքով, որը ևս ունի վերանորոգման կարիք։ Համայնքը գազաֆիկացված է, 3500 մ ներհամյանքային ճանապարհ ասֆալտապատված է։ Խմելու ջրի ներքին ցանցը չի գործում, որը համարվում է գյուղի հիմնական պրոբլեմը։ Լուսաղբյուր համայնքը հարևան համայնքների, նախկին շրջկենտրոնի և մարզկենտրոնի հետ կապող տրանսպորտի վիճակը լավ է։ <ref>http://shirak.gov.am/about-communities/624/</ref>
խոզաբուծությամբ, թռչնաբուծությամբ։ Այդ տարիներին գյուղում գործել է ակումբ, գրադարան,
մանկապարտեզ։ Մինչև 1960-ական թվականները գործել է նաև ստացիոնար հիվանդանոց- ծննդատուն։ Համայնքի տարածքով է անցնում [[Երևան]] –[[Թբիլիսի]] երկաթգիծը և Գյումրի-[[Արմավիր]] ավտոճանապարհըՀեռավորությունը մարզկենտրոնից 20 կմ է։ Հիմա գյուղն ունի միջնակարգ դպրոց`182 աշակերտական տեղով, որը կառուցվել է 1990թ-ին և կատարվել է հիմնական վերանորոգում 2005թ-ին։ Կա մանկապարտեզ 50 երեխայի համար, որը ներկայումս չի գործում, ունի վերանորոգման կարիք։ Գյուղն ունի գրադարան 7463 կտոր գրքով, որը ևս ունի վերանորոգման կարիք։ Համայնքը գազաֆիկացված է, 3500մ ներհամյանքային ճանապարհ ասֆալտապատված է։ Խմելու ջրի ներքին ցանցը չի գործում, որը համարվում է գյուղի հիմնական պրոբլեմը։ Լուսաղբյուր համայնքը հարևան համայնքների, նախկին շրջկենտրոնի և մարզկենտրոնի հետ կապող տրանսպորտի վիճակը լավ է։ <ref>http://shirak.gov.am/about-communities/624/</ref>
== Բնակչություն ==
|}
== Տնտեսություն ==
Բնակչությունը զբաղվում է հացահատիկի մշակությամբ և անասնապահությամբ։
== Օգտակար հանածոներ ==
Շրջակայքում տարածված են [[կրաքար]]երի, [[պեմզա]]յի, սև [[տուֆ]]ի, ավազի և [[բազալտ]]ի պաշարներ։
== Պատմամշակութային կառույցներ ==
Լուսաղբյուրում են գտնվում “Անձավաձոր” քարանձավը և “Սրբատեղ” մատուռը։
* [[Լուսաղբյուրի պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների ցանկ (Շիրակի մարզ)]]
== Ծանոթագրություններ ==
{{Ծանցանկ}}
{{Շիրակի մարզ}}
[[Կատեգորիա:Շիրակի մարզի բնակավայրեր]]
[[Կատեգորիա:Մարալիկի(Անիի) տարածաշրջանի բնակավայրեր]]
[[Կատեգորիա:Շիրակի մարզի գյուղեր]]
| 