«Պաուլիի սկզբունք»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
No edit summary |
|||
Տող 1.
{{Քվանտային մեխանիկա}}
'''Պաուլիի սկզբունք''' (Պաուլիի արգելման սկզբունք, արգելման սկզբունք), [[քվանտային մեխանիկա]]յի հիմնարար սկզբունքներից։ Ըստ այս սկզբունքի` երկու [[նույնական մասնիկներ|նույնական]] [[ֆերմիոն]]ներ (կիսաամբողջ [[սպին]]ով մասնիկներ) չեն կարող միաժամանակ գտնվել միևնույն [[քվանտային վիճակ]]ում: Ավելի խիստ ձևակերպած` երկու նույնական ֆերմիոնների արդյունարար [[ալիքային ֆունկցիա]]ն հակասիմետրիկ է մասնիկների փոխատեղության նկատմամբ։ Այս սկզբունքը 1925թ. ձևակերպել է ավստրիացի ֆիզիկոս [[Վոլֆգանգ Պաուլի]]ն:
Օրինակ` ատոմում չեն կարող գտնվել միևնույն չորս [[քվանտային թվեր]]ն ունեցող երկու էլեկտրոններ. եթե ''n''-ը, ''l''-ը և ''m<sub>l</sub>''-ը նույնն են, ապա ''m<sub>s</sub>''-երը պետք է տարբերվեն այնպես, որ էլեկտրոններն ունենան հակադիր
Ամբողջ սպինով մասնիկները` [[բոզոն]]ները, չեն ենթարկվում Պաուլիի սկզբունքին. միևնույն քվանտային վիճակում կարող են գտնվել ցանկացած թվով նույնական բոզոններ, ինչպես, օրինակ, [[լազեր]]ում և [[Բոզե-Այնշտայնի կոնդենսատ]]ում առաջացած ֆոտոնները։
Տող 60.
===Ատոմները և Պաուլիի սկզբունքը===
Պաուլիի արգելման սկզբունքը թույլ է տալիս բացատրել բազմազան ֆիզիկական երևույթներ։ Մասնավորապես կարևոր հետևանքներից է ատոմի էլեկտրոնային թաղանթների կազմության և ատոմների` միմյանց միջև էլեկտրոնները կիսելու առանձնահատկության մեկնաբանությունը, որի շնորհիվ բացատրություն է ստանում քիմիական տարրերի և դրանց քիմիական միացությունների լայն բազմազանությունը։ Էլեկտրականապես չեզոք ատոմի կապված էլեկտրոնների թիվը հավասար է ատոմի միջուկում եղած պրոտոնների թվին։ Լինելով ֆերմիոններ, էլեկտրոնները չեն կարող զբաղեցնել միևնույն քվանտային վիճակը, ուստի պետք է «կուտակվեն» ատոմի ներսում, այսինքն` գտնվելով միևնույն վայրում, ունենան տարբեր
===Պինդ մարմնի հատկությունները և Պաուլիի սկզբունքը===
| |||