|
|կալանք=[[Վասպուրական]]
|իշխանություն=[[887]] - [[898]]
|հայր= Վահան Արծրունի
|նախորդ=[[Գրիգոր-Դերենիկ Արծրունի|Գրիգոր-Դերենիկ]]
|հաջորդող=[[Աշոտ-Սարգիս Արծրունի|Աշոտ-Սարգիս]]
|երեխաներ=Սեդա Արծրունի
|տոհմ=[[Արծրունիներ]]
|թագուհի=
}}
'''Գագիկ Աբու-Մրվան Արծրունի''', [[Վասպուրական]]ի յոթերորդ [[գահերեց իշխան]]։ Ծնվել է Վասպուրականում՝ [[Արծրունիներ]]ի իշխանական կալվածքում։ Իշխել է [[887]]-[[898]] թվականներին։ Նա Վահան Արծրունու որդին էր, մայրը սերում էր [[Բագրատունիներ]]ի տոհմից։ Հայտնի է, որ գահակալել է սկզբում որպես [[Գրիգոր-Դերենիկ Արծրունի|Գրիգոր-Դերենիկի]] մանկահասակ որդիների խնամակալ, ապա՝ որպես իշխան։
[[Արաբական խալիֆայություն]]ը [[Հայաստան]]ը նվաճելուց հետո հայ նախարարներին հնարավորություն էր տվել զբաղեցնել երկու բարձրաստիճան պաշտոն՝ [[Հայոց իշխան]] և [[իշխանաց իշխան]]։ Նրանցից առաջինը երկիրը կառավարում էր [[Արմինիայի կուսակալություն|Արմինիայի կուսակալության]] ոստիկանի հետ, երկրորդը զբաղվում էր ներքին հարցերով՝ ռազմական գործ, հարկահավաքություն և այլն։
[[9-րդ դար]]ում այս պաշտոններին ավելացել է ևս մեկը՝ Վասպուրականի գահերեց իշխան։ Արծրունիների ազդեցիկ տոհմը, այդպիսով, իր գերիշխանությունն էր հաստատում ոչ միայն Վասպուրականի, այլև [[Մոկք]]ի, [[Կորճայք]]ի, [[Պարսկահայք]]ի [[հայ]] իշխանների ու [[արաբ]] ամիրաների նկատմամբ։
Գագիկ Աբու-Մրվան Արծրունին յոթերորդ գահերեց իշխանն էր, ում [[Գրիգոր-Դերենիկ]]ի ավագ որդին՝ [[Աշոտ-Սարգիս Արծրունի|Աշոտ-Սարգիս]]ը։ Տվյալներ չեն պահպանվել իր և իր նախորդների ու հաջորդների բարեկամական կապի մասին։ Միայն հայտնի է, որ գահակալել է սկզբում որպես Գրիգոր-Դերենիկի մանկահասակ որդիների խնամակալ, ապա՝ որպես իշխան։
== Վասպուրական՝ Արծրունի իշխանների կալվածք ==
[[Վասպուրական]]ը [[Մեծ Հայք]]ի 15 նահանգներից էր, որ ձգվում էր [[հյուսիս]]ից [[հարավ]] [[Արարատ]] լեռից ու [[Արաքս]]ի կենտրոնական հոսանքից մինչև [[Հայկական Տավրոս]], [[արևելք]]ից [[արևմուտք]]՝ [[Վասպուրականի լեռներ]]ից մինչև [[Տարոնի դաշտ|Տարոնի հովիտ]] ու [[Վանա լիճ]]:
<center>
<gallery>
Պատկեր:Van1 20 modified.jpg|[[Սիփան|Սիփան լեռը]] [[Վանա լիճ|Վանա լճի]] կողմից
Պատկեր:West Terrace (4961375519).jpg|[[Նեմրութ լեռ|Նեմրութ լեռը]]
Պատկեր:Lake Van 02.jpg|[[Աղթամար կղզի|Աղթամար կղզին]]
Պատկեր:Lake Van 01.jpg|[[Վանա լիճ]]
Պատկեր:UrmiaLake.jpg|կղզի [[Կապուտան|Կապուտան լճում]]
</gallery>
</center>
== Տես նաև ==
| 