«Մասնակից:MariamMar/Ավազարկղ»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
Տող 3.
<!-- ԽՄԲԱԳՐԵՔ ԱՅՍ ՏՈՂԻՑ ՆԵՐՔԵՎ -->
{{Տեղեկաքարտ
| Ի ծնե տրված անունը = Caspar David Friedrich
|
|
|
| Ծննդյան ամսաթիվ = {{Ծննդյան ամսաթիվ|1774|09|5}}
| Ծննդավայր = [[Գրայֆսվալդ]], {{Դրոշավորում|Գերմանիա}}
| Մահացել է = {{Մահվան ամսաթիվ և տարիք|1840|05|7|1774|09|5}}
| Վախճանի վայրը = [[Դրեզդեն]], {{Դրոշավորում|Գերմանիա}}
| ազգություն = գերմանացի
| Ոճ(եր)ը =
| Ժանր(եր)ը = [[գեղանկարչություն]], [[գրաֆիկա]], [[գծանկարչություն]]
| Գործունեությունը = գեղանկարիչ, գրաֆիկ, գծանկարիչ
| Գործունեության տարիներ = 1794-1840
| ազդվել է =
| ազդել է
}}
[[Պատկեր: Friedrich C D autograph.png|աջից|rahmenlos|Signatur]]▼
▲[[Պատկեր: Friedrich C D autograph.png|աջից]]
'''Կասպար Դավիդ Ֆրիդրիխ''' ([[Գերմաներեն|գերմ]].՝ Caspar David Fridrich, 5 սեպտեմբերի, 1774([[Գրայֆսվալդ]])-7 մայիսի, 1840 ([[Դրեզդեն]]))՝ [[գերմանացի]] [[գեղանկարիչ]], [[գրաֆիկ]] և [[գծանկարիչ]]: Նա հանդիսանում է գերմանական վաղ ռոմանտիզմի նշանավոր ներկայացուցիչներից մեկը: Իր՝ գեղագիտական ազդեցության վրա հիմնված նոր աշխատանքներով, որոնք սենտիմենտալ տարրեր էին պարունակում և հակադրվում էին ռոմանտիզմի ընդունված գաղափարներին՝ նա մեծապես նպաստել է ժամանակակից արվեստի զարգացմանը: Ֆրիդրիխի գլխավոր ստեղծագործություններում բարոկկոյի և կլասիցիզմի բնանկարչության ավանդույթների խզումն ընթանում է հեղափոխական ոճով: Այս նկարների հիմնական թեմատիկան և մոտիվները միավորում են բնապատկերն ու կրոնը միայնության, մահվան, այնկողմյան պատկերացումների ու կորստյան հույսի այլաբանությունների հետ: Ֆրիդրիխի՝ աշխորհի և ինքնաճանաչողության մելանխոլիկ պատկերները հանդիսանում են ռոմանտիզմի դարաշրջանի նկարչի կերպարի ձևավորման օրինակներ: Նկարիչն իր գործերում առաջ է քաշում թեմատիկ ազատ տարբերակներ, որոնք դիտողին իր զգայական աշխարհով ներգրավվում են մեկնաբանության գործընթացի մեջ: Նկարների թեմատիկ ազատությունը 20-րդ դարում Ֆրիդրիխի գործերի վերանայման արդյունքում հանգեցնում է զանազան վերլուծությունների, ինչպես նաև արվեստաբանական, փիլիսոփայական, գրականագիտական, հոգեբանական և աստվածաբանական տեսությունների ստեղծմանը:
Տող 50 ⟶ 42՝
Caspar David Friedrich - Knabe auf einem Grab schlafend.jpg|Կասպար Դավիդ Ֆրիդրիխ՝ «Գերեզմանին քնած պատանին», 1801
Kopfstudien Caspar David Friedrich.jpg|Կասպար Դավիդ Ֆրիդրիխ «Կնոջ գլխի երկու ուսումնասիրություն», 1790-1794
</gallery>
=== Ուսումը Կոպենհագենում ===
[[Պատկեր:Charlottenborg, Kopenhagen 2007.JPG|thumb|Շառլոթենբուրգ ամրոցը Կոպենհագենում]]
1794 թվականին Ֆրիդրիխը սկսեց հաճախել Դանիայի արվեստի արքայական ակադեմիան Կոպենհագենում, որը հանդիսանում էր Եվրոպայի ժողովրդավարական կենտրոններից մեկը: Ուսումնառության ընթացքում նա կրկնօրինակում էր Յորգեն Դինսենի, Էրնսթ Հայնրիրխ Լյոֆլերի և Կարլ Դավիդ Պրոբշթայնի գծագրերն ու գրաֆիկաները: Գիպսով աշխատելու դասարան փոխադրվելուց հետո 1796 թվականի հունվար 2-ին դասապլանում կար անտիկ քանդակների գծագրություն: Կենդանի բնորդից նկարչության վարժանքներ նա ստանում էր 1798 թվականի հունվարի 2-ից սկսած՝ [[Անդրեաս Վայդենհաուպթի]], [[Յոհանես Վիդեվելթի]] և [[Նիկոլայ Աբիլդգաարդի]] մոտ<ref>Colin J. Bailey: ''Caspar David Friedrich. Eine Einführung in Leben und Werk.'' In: Kasper Monrad, Colin J. Bailey: ''Caspar David Friedrich og Danmrak.'' Ausst.- Kat. Kopenhagen, Statens Museum for Kunst, Kopenhagen 1991, S. 119 f.</ref>: Նրա վարպետության կայացման մեջ կա նաև Յենս Յուելի և Էրիկ Պաուելզենի ներդրումը<ref>Dirk von Lukow u. a.: ''Die Kopenhagener Schule. Meisterwerke dänischer und deutscher Maler von 1770 bis 1850.'' Katalog, Kunsthalle zu Kiel, Ostfildern-Ruit 2005, S. 242</ref>: Գեղանկարչությունը Կոպենհագենում ուսումնառության նորմատիվ առարկա չէր: Սակայն Կոպենհագենի հարուստ պատկերասրահը նիդեռլանդական նմուշներով ծառայում էր որպես զննական նյութ: Դասախոսները հազիվ թե անհանգստանում էին ուսանողների համար: Ուսուցիչների ազդեցությունը Ֆրիդրիխի վրա դժվար է գնահատել: [[Ֆրիդրիխ Շիլլեր]]ի «Ավազակները» պիեսի նկարների վրա զգալի է Աբիլդգաարդի ազդեցությունը<ref>Gertrud Fiege: ''Caspar David Friedrich.'' Reinbek 1977, S. 14</ref>: Ուսումից հետո բարեկամների դիմանկարները, ինչպես նաև առաջին փորագրությունները պարտադիր կերպով մտնում էին կոպենհագենյան կրթության տեխնիկայի մեջ: Կոպենհագենի բնապատկերների գծանկարչությունը չէին մտնում ուսումնական պլանի մեջ: Բնանկարչության մեջ նրա աշխատանքների վրա մեծապես ազդել է 1785 թվականին Կոպենհագենում լայն տարածում գտած լենդարտը <ref>Christian Cay Lorenz Hirschfeld: ''Theorie der Gartenkunst''. Fünf Bände, M. G. Weidmanns Erben und Reich, Leipzig 1779 bis 1785</ref><ref>Willi Geismeier: ''Zur Bedeutung und entwicklungsgeschichtlichen Stellung von Naturgefühl und Landschaftsdarstellung bei Caspar David Friedrich.'' Diss. Berlin 1966, S. 26</ref> Բազմաթիվ նկարներ ստեղծվել են հենց այգիների ձևավորման ուղեցույցների ուսումնասիրության արդյունքում<ref name="StapfS238ff">Detlef Stapf: ''Caspar David Friedrichs verborgene Landschaften. Die Neubrandenburger Kontexte''. Greifswald 2014, S. 238 ff., netzbasiert [http://www.caspar-david-friedrich-240.de/#P-Book P-Book]</ref>:
1830 թվականի հեռանկարներից ելնելով՝ գեղանկարիչւ սկսում է ընդվզել իր ուսուցիչների հեղինակության դեմ:
{{մեջբերում|Nicht alles läßt sich lehren, nicht alles erlernen und durch bloßes totes Einüben erlangen; denn was eigentlich rein geistiger Natur in der Kunst genannt werden kann, liegt über die engen Schranken des Handwerks hinaus. Darum, ihr Lehrer der Kunst, die ihr euch dünket so viel mit eurem Wissen und Können, hütet euch sehr, daß ihr nicht einem jeden tyrannisch aufbürdet eure Lehren und Regeln; denn dadurch könnt ihr leichtlich zerknicken die zarten Blumen, zerstören den Tempel der Eigentümlichkeit, ohne den der Mensch nichts Großes vermag.|Autor=Caspar David Friedrich|ref=<ref>Sigrid Hinz (Hrsg.): ''Caspar David Friedrich in Briefen und Bekenntnissen.'' Henschelverlag Kunst und Gesellschaft, Berlin 1974, S. 84/93</ref>}}
(Ամեն ինչ հանարվոր չէ սովորեցնել, սովորական, մեռած վարժություններով հասնել ամեն ինչի, քանի որ այն, ինչ արվեստում կարելի է հոգևոր բնություն կոչել, դուրս է արվեստի նեղ շրջանակներից: Այդ պատճառով է, որ դուք՝ արվեստի ուսուցիչներդ, ում արվեստը ձեր գիտելիքներով ու կարողություններով այդքան մեծ բան է թվում, զգուշացեք, որպեսզի յուրաքանչյուրին ձեր բռնատիրական ուսմունքն ու կանոնները չպարտադրեք, քանի որ այդպիսով դուք կարող եք սպանել նուրբ ծաղիկները, փշրել ինքնատիպության սյուները, առանց որոնց մարդը ոչինչ է:)
Ֆրդրիխը ուսանողական ընկերների մեծ շրջանակ ուներ, իսկ գեղանկարիչ Յոհան Լյուդվիգ Գեբհարդ Լունդի հետ շարունակվում էր նաև ուսանողական տարիներից հետո:
<gallery>
Emilias Kilde.jpg|Կասպար Դավիդ Ֆրիդրիխ՝ «Էմիլիաս Քիլդե», 1797
ErnstTheodorJohannBrückner.jpg|Կասպար Դավիդ Ֆրիդրիխ՝ «Էրնսթ Յոհան Բրյուկներ», 1798
Szene aus Schillers Räuber.jpg|Կասպար Դավիդ Ֆրիդրիխ՝ «Դրվագ Շիլլերի «Ավազակներ»-ից՝ Ֆրանց և Դանիել», 1899
Weg zwischen den Bäumen mit Reiter.jpg|Կասպար Դավիդ Ֆրիդրիխ՝ «Հեծյալները սաղարթախիտ ծառերի միջի ճանապարհին», 1800, փորագրություն
</gallery>
| |||