«Սոցիալական փիլիսոփայություն»–ի խմբագրումների տարբերություն

[[Օբյեկտիվ իդեալիզմ]]ը հասարակության զարգացման հիմքն ու շարժիչ ուժը տեսնում է տիեզերական, գերբնական ուժերի ու [[աստվածներ]]ի մեջ։ Ըստ այդ մտածողների՝ ''հասարակության զարգացում ըպայմանավորված է կա՛մ գերբնական ուժերով, կա՛մ աստվածային կամքով և նախախնամությամբ, կա՛մ էլ գիտակցությամբ և կամքով օժտված առանձին անհատների գործունեությամբ։գործունեությամբ''։ Փաստորեն, հասարակության իդեալիստական ըմբռնումը գերագնահատել է առանձին անհատների, [[հանճարներ]]ի տեղն ու դերը սոցիալական գործընթացների մեջ` նրանց համարելով պատմության կերտողներ, և նրանց անուններով էլ կոչվել են նույնիսկ դարաշրջաններ, օրինակ՝ [[Հուլիոս Կեսար]]ի, [[Նապոլեոն]]ի, [[Ստալին]]ին և այլոց։ Եվ դա հանգեցրել է [[անձի պաշտամունք]]ի, օրինակ՝ Խորհրդային տարիներին` Լենինի և Ստալինի պաշտամունքին։ Չնայած դրան` մարքսիզմ-լենինիզմը, լինելով մատերիալիստական-դետերմինիստական ուսմունք, արմատապես մերժել է անձի պաշտամունքը, պատմության կերտող համարել է ժողովրդական զանգվածներին։ Միաժամանակ անտեսվել և թերագնահատվել է ժողովրդական զանգվածների դերը պատմության մեջ։