'''Մանավազյաններ''', '''Մանաւազեաններ''' նախարարական տոհմ Արշակունեաց([[Արշակունի|Արշակունյաց Հայաստան]]ում)։[[Մանաւազեաններ]]իՀայաստանում։ Մանավազյանների ժառանգական կալուածքնկալվածքն էր [[Հարք]] [[գաւառՀայք]]ը՝ի Մանաւազակերտգավառը՝ Մանավազակերտ կենտրոնով։ Ըստ ավանդության, [[Մանաւազեան]]ներըՄանավազյանները կոչուելկոչվել են [[Հայկ Նահապետ]]ի որդի՝որդի` [[Մանաւազ]], [[Մանավազ]] կամ [[Մենուաս]] նախնու անունով։ 330-ական թուականներինթթ [[Մանաւազեան]]ներնՄանավազյանների անհաշտ կռիվներ են մղել իրենց ազգակից իշխանական տոհմերի՝ [[Բզնունիներ]]ի ու [[Որդունիներ]]ի դեմ։ Չկարողանալով հաշտեցնել կռվող կողմերին՝ [[Տրդատ Գ Մեծ]]ի որդու՝ [[Խոսրով Գ]] [[Կոտակ]][[թագաւոր]]ի (330-ՅՅՑթթ.)թագավորի հրամանով [[սպարապետ]][[ՎաչէՎաչե Մամիկոնեան]]ըՄամիկոնյանը ոչնչացրել է նրանց և բռնագրավել տիրույթները։ [[Հարք]]գաւառը Հայք գավառը տրվել է [[ԱղբիանոսեաններԱղբիանոսյաններ]]ի կամ [[Աղբիանոսյաններ]]ի եպիսկոպոսական տոհմին։
[[Պատմաբան]] [[Մնացական Ռաֆիկի Խաչատրեան]]ը կողմնակից է այն տեսակէտին, որ [[Արշակունեաց]] [[արքայատոհմ]]ը տուեալ իրադրութիւնում հենց ինքն էր միջնախարարական բախումների հրահրողը։ Բանն այն է, որ Հայոց արքունիքը որոշել էր իր վերահսկողութիւնը սահմանել Հայոց [[Ոստան]]ից դէպի [[Մեծ Հայք]]ի սահմանները գնացող մայրուղիներիների նկատմամբ, այդպիսով քաղաքական, ռազմական, տնտեսական տեսակէտներից ամրապնդելով [[թագաւորական կենտրոնաձիգ իշխանութիւն]]ը և, ընդ որում թերևս նաև ապահովելով ճանապարհներից ստացուող որոշակի լրացուցիչ եկամուտ։ Բնական է, որ այդ ծրագրում յատուկ դեր ունէր "Արքայական մայրուղին", որը [[Արտաշատ]]ից ձգւում էր դէպի [[Տիգրանակերտ]]։ Այս ծրագիրն իրականացնելիս Արշակունեաց գահակալին յաջողուեց իրար դեմ հանել մայրուղիների վրայ գտնուող նախարարությունները, եթէ անգամ նրանք միմեանց սահմանակից չէին, մասնաւորապէս՝ [[Մանաւազեան]]ներին, [[Բզնունի]]ներին ու [[Որդունի]]ներին։ Աշխարհագրական այսպիսի իրադրութիւնը հակամարտող երէք նախարարական տոհմերին հարկադրում էր միմեանց դեմ պայքարել [[Արշակունի]]ների տիրոյթների վրայով, ինչն էլ Հայոց արքայի համար առիթ դարձաւ՝ բնաջնջելու հակամարտող տոհմերից [[Մանաւազեան]]ներին ու [[Որդունի]]ներին։ Արդիւնքում արքունիքին յաջողուեց.
#միմեանց ձեռքերով ոչնչացնել տալ [[Մեծ Հայք]]ում կարևոր ռազմավարական դիրք զբաղեցնող հին՝ "հայկազեան" նախարարական տոհմերից երկուսը, որոնց յետագայ գոյութիւնն անցանկալի էր եկուոր՝ պարթևազն Արշակունիների արքայական [[գահատոհմ]]ի համար,
#յարքունիս գրաւել կարևոր նշանակութիւն ունեցող այն գաւառները, որոնք պատկանում էին վերոյիշեալ տոհմերին. ընդ որում դրանցից Հարք գաւառը տրուել է արքունիքին լիովին հնազանդ եպիսկոպոսական (նախկինում՝ քրմական) նշանաւոր տոհմին՝ Աղբիանոսեաններին։
Այսպիսով ներքին քաղաքականութիւնն իրականցնելիս Տրդատ Գ-ին որդի Խոսրով Բ-ն իրեն դրսևորեց որպէս ուժեղ կամքով օժտուած գահակալ։ Նա իր վճռականութեամբ ու դաժանութեամբ որոշակիօրէն անգամ գերազանցեց նախորդ Արշակունի արքաներին։ Արքայական կենտրոնաձիգ իշխանութեան ամրապնդման և հզօրացման Արշակունի արքաների վարած այս քաղաքականութեանն էլ հենց զոհ գնաց Մանաւազեանների հինաւուրց տոհմը։
{{ծանոթագրություններ|#Հայկական Սովետական Հանրագիտարան}}
