«Ստեպան Ռազինի ապստամբություն»–ի խմբագրումների տարբերություն

'''Գյուղացիական պատերազմ Ս․ Տ․ Ռազինի առաջնորդությամբ 1670— 1671''', կազակային-գյուղացիական ապստամբություն [[Ռուսաստան]]ում։ Ուղղված Էր ճորտատիրական կարգերի դեմ։ Տարածվել է Դոնում, [[Վոլգա]]յի միջին և ստորին ավագանում։ Շարժման պատճառը Պուգաչովը դատ է վարում։ Պերովի ֆեոդալական շահագործման ուժեղացումն էր, [[Լեհաստան]]ի ([[1654]]—[[1667]]) և [[Շվեդիա]]յի ([[1656]]—[[1658]]) դեմ երկարամյա պատերազմների ընթացքում բնակչության դրության վատթարացումը։ Ապստամբությանը նախորդել է Վասիլի Ուսի ջոկատների արշավանքը դեպի Տուլա ([[1666]])։ Սկզբնական շրջանում շարժումը ուներ ավարառուական բնույթ։ [[1667]] թվականին Դոնում հավաքված կազակներն ու գյուղացիները Սաեպան Տիմոֆեևիչ Ռազինի գլխավորությամբ շարժվել են Վոլգա, գրավել Յաիցկը, ապա Կասպից [[ծով]]ով հասել իրանական ափերը և 1669 թվականին հարուստ ավարով վերադարձել Դոն։ Չերկասկամ Ռազինն ընտրվել է կազակական զորքի ղեկավար։ 1670 թվականին մայիսին ապստամբները կրկին արշավել են [[Վոլգա]]։ Ապստամբությունը, որին միացել են փախած գյուղացիներ ու ստրելեցներ, ընդունել է հակաֆեոդալական բնույթ։ Նրա հիմնական շարժիչ ուժն էին ռուս, ինչպես և մարիական, մորդովական, չուվաշական և թաթարական գյուղացիները։ Կարևոր դեր է խաղացել Դոնի կազակությունը։ Ապստամբների հիմնական նպատակն էր ճորտային կախվածության վերացումը։ Կառավարությունը զորքեր է ուղարկել ապստամբությունը ճնշելու համար։ Ռազինը գրավել է Ցարիցինը, [[Աստրախան]]ը, [[Սարատով]]ը, Սամարան, Սիմբիրսկը, սակայն Սլոբոդյան [[Ուկրաինա]]յում ապստամբները հաջողություն չեն ունեցել։ Ապստամբները գրաված վայրերում ստեղծել են կազակային ինքնավարություն, ոչնչացրել կալվածատերերին, աստիճանավորներին։ 1670 թվականի հոկտեմբերի 1-ին Ռազինը Սիմբիրսկի մոտ պարտվել է և նահանջել Դոն։ 1670 թվականի վերջերին և 1671 թվականի սկզբներին ապստամբները կառավարական մեծաթիվ զորքերի հարվածների տակ աստիճանաբար նահանջել են։ Նրանց անհաջողությունները ոտքի են հանել ունևոր կազակներին, որոնք հարձակվելով Կագալնիկի վրա (մոտ 1671 թականի ապրիլի 9-ին)՝ գերել են Ռազինին և նրա եղբայր Ֆրոլին։ Ապրիլի 25-ին նրանց տեղափոխել են [[Մոսկվա]] և հունիսի 6-ին մահապատժի ենթարկել։ Ապստամբության վերջին օջախը [[Աստրախան]]ն էր, որն ընկել է նոյեմբերի 27-ին։ Գյուղացիական պատերազմը տարերային էր, անկազմակերպ, չուներ քաղաքական որոշակի ծրագիր։ Ապստամբները կույր հավատ են տածել ցարի հանդեպ, ուստի ապստամբությունը դատապարտված էր պարտության։ Գյուղացիական պատերազմը կարևոր դեր է խաղացել Ռուսաստանի ժողովուրդների մեջ հեղափոխական դեմոկրատական ավանդույթների արմատավորման, ճորտատիրության դեմ նրանց համատեղ պայքարի գործում։

 

{{ՀՍՀ}}