«Թայվան (կղզի)»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
չ clean up, փոխարինվեց: : → ։ (21) oգտվելով ԱՎԲ |
No edit summary |
||
Տող 16.
[[Պատկեր:Taiwan in China (+all claims hatched).svg|335px|մինի|աջից|Թայվանի տեղագրությունը քարտեզի վրա]]
[[Պատկեր:View from Taipei 101, Taiwan (5234479379).jpg|335px|մինի|աջից|Թայվանի մայրաքաղաք Թամբեյի համայնապատկերը]]
'''Թայվան''' ({{չինարեն|臺灣|台湾|Táiwān}}; գաղութային անվանում — '''Ֆորմոզա''', {{lang-pt|ilha Formosa}} — «Հրաշալի կղզի»), [[կղզի]] [[Խաղաղ օվկիանոս]]ում, [[Չինաստան]]ի
== Պատմություն ==
Հնագույն ժամանակներում Թայվանի տարածքում բնակվել են գաոշան ցեղերը։
Չինացիների առաջին ռազմական արշավանքը Թայվան տեղի է ունեցել [[230]] թվականին։
▲Չինացիների առաջին ռազմական արշավանքը Թայվան տեղի է ունեցել [[230]] թվականին։ [[13-րդ դար]]ում Թայվանը պաշտոնապես մտցվել է Չինական կայսրության քարտեզի մեջ։ Թայվանի բնիկներին (ինդոնեզական ծագում ունեցող ցեղեր) չինացիները մղել են լեռնային շրջանները։
▲[[16-րդ դար]]ի վերջին [[17-րդ դար]]ի սկզբին Թայվան են սկսել ներխուժել [[եվրոպա]]ցիները։ [[1590]] թվականին պորտուգալացիները կղզին անվանեցին «Ֆորմոզա» (գեղեցիկ, հրաշալի)։ [[1624]] թվականին Թայվանը զավթել են [[հոլանդացիներ]]ը, որոնց [[1661]]-[[1662]] թվականներին վտարել են չինացի հայրենասերները։ [[1683]] թվականին Թայվանում հաստատվել է մանջուրական Ցին դինաստիայի տիրապետությունը, [[1886]] թվականին դարձել է առանձին նահանգ։
[[1895]] թվականի Սիմոնոսեկիի պայմանագիրով Թայվանը անցել է [[Ճապոնիա]]յին։ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմում ([[1939]]-[[1945]]) [[ճապոնիա]]յի ջախջախումից հետո այն վերադարձվել է [[Չինաստան]]ին։ [[1949]] թվականի հոկտեմբերին ՉԺՀ կազմավորումից հետո Թայվանը դարձել է չինական ժողովրդաազատագրական բանակից ջախջախված Չան Կայշիի գոմինդանական խմբավորման և բանակի մնացուկների ապաստարան։ Չանկայշիականները այստեղ ստեղծեցին հզոր բանակ և վայելում էին [[ԱՄՆ]]-ի ռազմական, դիվանագիտական, քաղաքական և տնտեսական հովանավորությունը։
Մինչև [[1971]] թվականի հոկտեմբերը Թայվանը [[ՄԱԿ]]-ում անօրինականորեն զբաղեցնում էր [[ՉԺՀ]] տեղը։ [[ՉԺՀ]] կառավարությունը, Թայվանը համարելով չինական տարածքի անբաժանելի մասը, որևէ երկրի հետ դիվանագիտական հարաբերություններ հաստատելիս պայման է դնում՝ Թայվանը ճանաչել իբրև Չինաստանի մաս և խզել դիվանագիտական ու քաղաքական կապերը Թայվանի հետ։▼
▲Մինչև [[1971]] թվականի հոկտեմբերը Թայվանը [[ՄԱԿ]]-ում անօրինականորեն զբաղեցնում էր [[ՉԺՀ]] տեղը։ ՉԺՀ կառավարությունը, Թայվանը համարելով չինական տարածքի անբաժանելի մասը, որևէ երկրի հետ դիվանագիտական հարաբերություններ հաստատելիս պայման է դնում՝ Թայվանը ճանաչել իբրև Չինաստանի մաս և խզել դիվանագիտական ու քաղաքական կապերը Թայվանի հետ։
== Աշխարհագրություն ==
| |||