«Երգիծանք»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
Նոր էջ «'''Երգիծանք''' (գրականության և արվեստի իրականության գեղարվեստական արտացոլման յուրահատուկ տեսակ; Ե...»:
 
No edit summary
Տող 1.
'''Երգիծանք''' ([[Գրականություն|գրականության]] և [[արվեստ]]ի իրականության գեղարվեստական արտացոլման յուրահատուկ տեսակ: Երգիծական ստեղծագործության հիմքում դրված է կոմիկականի գեղագիտական կատեգորիան։
'''Երգիծանք''' (գրականության և արվեստի իրականության գեղարվեստական արտացոլման յուրահատուկ տեսակ; Երգիծական ստեղծագործության հիմքում դրված է կոմիկականի գեղագիտական կատեգորիան։ Երգիծանք ենթադրում է կյանքի այնպիսի կողմեր, որոնք իրենց թերություններով հիմք են տալիս ծիծաղի համար։ Երգիծանք օգտվում է չափազանցման, գրոտեսկի, այլաբանության և գեղարվեստական պայմանականության այլ միջոցներից։ Տասարակականգեղազիտական բարձր իդեալի դիրքերից այն դատապարտում է արատավոր երևույթը։ Երգիծանքում իդեալըն արտահայտվում է բացասականի ժխտմամբ։ Դրանով իսկ այն դառնում է հնի և հետադիմականի դեմ մղվող պայքարի զենք։ Գեղարվեստում որոշ ժանրեր, գրեթե պարտադրաբար, կապված են կյանքի երգիծական ընկալման հետ, օրինակ, կատակերգությունը, [[վոևդիլը]], [[առակը]], [[ֆելիետոնը]], [[պամֆլետը]] գրականության մեջ և թատրոնում, [[ծաղրանկար]]ը, շարժը՝ [[կերպարվեստ]]ում։ Երգիծանքը կարող է հանդես գալ նաև մյուս գրական ժանրերում ([[վեպ]], [[պատմվածք]], [[պոեմ]])։ Սկզբնավորվելով անտիկ գրականության մեջ, Երգիծանք համապատասխան փոփոխություններ է կրել հասարակության և արվեստի զարգացմանը զուգընթաց։ Բացառապես երգիծական տաղանդով օժտված գրողներից են [[Մոլիեր]]ը, [[Սվիֆտ]]ը, [[Գոգոլ]]ը, Մալտիկով Շչեդրինը։ Հայ գրականության մեջ այդպիսի դեմքեր են Տ․ Պարոնյանը, Ե․ Օտյանը, Լեռ Կամսարը։ Կերպարվեստում Երգիծանքի վարպետներից են Ու․ Տոգարթը, 0․ Դոմիեն, Տ․ Բիդաորուպը, ռուս երգիծաբաննկարիչներից՝ Պ․ Ֆեդուոովը, Վ․ Պերովը։ Սովետական Երգիծանքի ներկայացուցիչներից են Դ․ Մոորը, Կուկրինիկսները, Բ․ Եֆիմովը, [[հայ]] իրականության մեջ՝ Վ․ Խոջաբեկյանը, Տ․ Շավարշը, Ս․ Արուտչյանը, Գ․ Յարալյանը, սփյուռքում՝ Ա․ Սարուխանը, Չ․ Տամատյանը, Տ․ Աճեմյանը։ Տարբեր են լինում Երգիծանքի երանգները՝ անզիջող, ոչնչացնող ծաղրից (սատիրա) մինչև թերությունների մևղմ պատկերում (տես նաև Հումոր)։
 
== Էությունը ==
Երգիծանք ենթադրում է կյանքի այնպիսի կողմեր, որոնք իրենց թերություններով հիմք են տալիս ծիծաղի համար։ Երգիծանք օգտվում է չափազանցման, գրոտեսկի, այլաբանության և գեղարվեստական պայմանականության այլ միջոցներից։ Տասարակականգեղազիտական բարձր իդեալի դիրքերից այն դատապարտում է արատավոր երևույթը։ Երգիծանքում իդեալըն արտահայտվում է բացասականի ժխտմամբ։ Դրանով իսկ այն դառնում է հնի և հետադիմականի դեմ մղվող պայքարի զենք։ Գեղարվեստում որոշ ժանրեր, գրեթե պարտադրաբար, կապված են կյանքի երգիծական ընկալման հետ, օրինակ, կատակերգությունը, [[վոևդիլ]]ը, [[առակ]]ը, [[ֆելիետոն]]ը, [[պամֆլետ]]ը գրականության մեջ և թատրոնում, [[ծաղրանկար]]ը, շարժը՝ [[կերպարվեստ]]ում։
 
Երգիծանքը կարող է հանդես գալ նաև մյուս գրական ժանրերում ([[վեպ]], [[պատմվածք]], [[պոեմ]])։ Սկզբնավորվելով անտիկ գրականության մեջ, Երգիծանք համապատասխան փոփոխություններ է կրել հասարակության և արվեստի զարգացմանը զուգընթաց։ Բացառապես երգիծական տաղանդով օժտված գրողներից են [[Մոլիեր]]ը, [[Սվիֆտ]]ը, [[Գոգոլ]]ը, Մալտիկով Շչեդրինը։
 
== Երգիծանքը հայ գրականության մեջ ==
Հայ գրականության մեջ այդպիսի դեմքեր են Տ․ Պարոնյանը, Ե․ Օտյանը, Լեռ Կամսարը։ Կերպարվեստում Երգիծանքի վարպետներից են Ու․ Տոգարթը, 0․ Դոմիեն, Տ․ Բիդաորուպը, ռուս երգիծաբաննկարիչներից՝ Պ․ Ֆեդուոովը, Վ․ Պերովը։ Սովետական Երգիծանքի ներկայացուցիչներից են Դ․ Մոորը, Կուկրինիկսները, Բ․ Եֆիմովը, [[հայ]] իրականության մեջ՝ Վ․ Խոջաբեկյանը, Տ․ Շավարշը, Ս․ Արուտչյանը, Գ․ Յարալյանը, սփյուռքում՝ Ա․ Սարուխանը, Չ․ Տամատյանը, Տ․ Աճեմյանը։ Տարբեր են լինում Երգիծանքի երանգները՝ անզիջող, ոչնչացնող ծաղրից (սատիրա) մինչև թերությունների մևղմ պատկերում (տես նաև Հումոր)։
 
== գրականություն ==
* Ջրբաշյան է․, Գրականության տեսություն, 4 հրտ․, Երգիծանք, [[1972]] թվականին, էջ 95-101, 133—55, 392—96։
*Озмитель Е․ К․, О сатире и юморе, Л․, [[1973]] года․ է․ Ջրբաշյան:
 
{{ՀՍՀ}}
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Երգիծանք» էջից