| կրոնադավանություն = {{դրոշավորում|Հայ Առաքելական եկեղեցի}}
| հիմնադիր = Հովհաննավանքի միաբանություն
| ակտիվություն =
| կարգավիճակ = Կանգուն
| սկիզբ = 13-րդ դար
Տող 29.
| ավարտ =
| ավերում =
| տիպ =
| ընդունակություն =
| երկարություն =
Տող 55.
==Պատմություն==
Ըստ [[17-րդ դար]]ի պատմագիր [[Զաքարիա Սարկավագ]]ի, վանքը հիմնադրել է [[Հովհաննավանք]]ի միաբանությունը՝ այնտեղ տեղափոխելով [[Սուրբ Գևորգ]]ի մասունքները։ Հավանաբար դա տեղի է ունեցել [[13-րդ դար]]ի առաջին կեսին, որովհետև արդեն [[1278]] թ. Մուղնու Սբ.Սուրբ Գևորգ վանքում ձեռագրեր է ընդօրինակվել։ Սբ.Սուրբ Գևորգ վանքից Սբ.Սուրբ Գևորգի մասունքների մի մասը տարվել է [[Վրաստան]]՝ վրաց արքայազնի բուժման համար։ Այդ մասունքները պահելու համար հետագայում կառուցվել է [[Թիֆլիս]]ի Մողնու Սբ. Գևորգ եկեղեցին։ 13-15-րդ դդ այստեղ ձեռագրեր են գրվել, վանքը դարձել է հռչակավոր ուխտատեղի։ [[1580]] թվականին վանքի առաջնորդ Ոսկան վարդապետը Մուղնու Սբ. Գևորգ վանքում եպիսկոպոսական աթոռ է հաստատել։ Վանքը ծաղկում է ապրել [[17-րդ դար]]ում, երբ համալիրը երկու անգամ հիմնովին վերակառուցվել է։ [[1632]]-[[1655]] թթ. վանքի առաջնորդ Մարտիրոս եպիսկոպոսը քանդել է արդեն խարխուլ եկեղեցին ու մյուս շինությունները և կառուցել նորը՝ երկու զույգ մույթերով եռանավ բազիլիկը, պարիսպներ, խցեր։ Սակայն [[17-րդ դար]]ի երկրորդ կեսին անմշակ քարով շինված այս եկեղեցին չէր համապատասխանում համահայկական ուխտատեղիի պահանջներին, որի պատճառով Հովհաննես վարդապետը, ստանալով պարսից շահի թույլտվությունը, հիմնովին քանդել է այն և սրբատաշ տուֆ քարերով [[1664]]-[[1669]] թթ. կառուցել նորը։ Հովհաննես վարդապետը [[1669]] թ., մինչև շինարարության ավարտը, վախճանվել է [[Ագուլիս]]ում (նա գնացել էր Ագուլիս եկեղեցու կառուցման համար դրամ հանգանակելու)։ Շինարարությունը ավարտել է Դավիթ վարդապետը։ Վանքի Սբ. Գևորգ եկեղեցու ճարտարապետն էր Սահակ Հիզանեցին, որի մահից հետո ([[1666]] թ.) նրան փոխարինել է իր փեսա և աշակերտ ուստա Մուրադը։ [[1734]] թ. Մուղնու Սբ. Գևորգ վանք ուխտի է եկել կաթողիկոս [[Աբրահամ Բ Խոշաբեցի]]ն։ [[1811]] թ. առևտրական Հովհաննեսը և նրա կին Թամարը վանքին վարագույր են նվիրել՝ խաչելության և վիշապին նիզակահարող հեծյալ Սբ. Գևորգի պատկերով. այն այժմ գտնվում է ՀՊՊԹ-ում։ [[19-րդ դար]]ում Մուղնու Սբ. Գևորգ վանքը ուխտավայր է եղել նաև վրացիների և պարսիկների համար։ Մուղնու Սբ. Գևորգ վանքը մասնակի վերանորոգվել է [[19-րդ դար]]ում։ Վանքի առաջնորդ Ստեփանոս արքեպիսկոպոսը [[1830]] թ. նորոգել է եկեղեցու տանիքը, [[1839]] թվականին՝ կայծակից փշրված գմբեթի ծայրը։ Մարտիրոս արքեպիսկոպոս Կեսարացին վերանորոգել է վանքի պարիսպը, բնակելի և տնտեսական շինությունները։ [[1863]] թ. վանահայր է դարձել Մեսրոպ արքեպիսկոպոս Սմբատյանցը։ Աբել եպիսկոպոս Մխիթարյանը, դառնալով վանքի առաջնորդ, [[1870]]-ին այնտեղ դպրոց է հիմնել։ [[1889]]-ին շարադրել է վանքի պատմությունը։ [[1895]] թվականին երևանցի Աղամալ Մելիք-Աղամալյանի ծախսերով կառուցել է հյուսիս-արևելյան կողմի բնակելի սենյակների երկրորդ հարկը։ Համալիրի հյուսիս-արևմտյան կողմում է աղբյուրի փոքրիկ շենքը՝ զուգակցված ջրամբարի հետ։ Արևելյան պարսպապատին կից են թաղածածկ սեղանատունը, մթերանոցը։ [[2000]] թ. վանքը նորոգվել է և տարածքը բարեկարգվել է Մեսրոպ արք. Աշճյանի հոգածությամբ։ [[2000]] թ. [[հոկտեմբերի 8]]-ին [[Գարեգին Բ]] Ներսիսյան կաթողիկոսի ձեռամբ վերաօծվել է Մուղնու Սբ. Գևորգ վանքի եկեղեցին։
==Ճարտարապետություն==
Տող 63.
==Պահվող մասունքներ==
Մուղնու վանքում պահվող սրբություններից են եղել Սբ.Սուրբ Գևորգի Աջը, [[Թադեոս առաքյալ]]ի և [[Մատթեոս առաքյալ|Մատթեոս ավետարանչի]] մասունքները։ Մուղնու Սբ.Սուրբ Գևորգ վանքի ուխտի օրն է [[սեպտեմբերի վերջի շաբաթ օրը]]-ը։
