«Վերահսկիչ-չափիչ միջոցներ»–ի խմբագրումների տարբերություն

'''Վերահսկիչ-չափիչ միջոցներ''' տեխնիկայում, դետալների և պատրաստի շինվածքների գծային և անկյունային չափերը չափելու և վերահսկելու համար կիրառվող միջոցների խմբի ընդհանրացված անվանում։ Փորձնական ճանապարհով ֆիզիկ, մեծության արժեքը որոշելու համար նախատեսված նորմավորված չափաբանական պարամետրերով կամ հատկություններով տեխնիկական միջոցներն ընդունված է անվանել չափման (չափիչ) միջոցներ։ Եթե փորձնական ճանապարհով ֆիզիկ, մեծության արժեքը որոշելիս անհրաժեշտ է պարզել չափը նորմավորված թույլատրելի արժեքների սահմաններում է թե ոչ, ապա այդ միջոցները կոչվում են վերահսկիչ։ Չափման համար կիրառվող բոլոր սարքերը, որոնցով կարելի է հաշվարկել չափի արժեքը, կարող են օգտագործվել նաև վերահսկման համար։ Վերահսկիչ-չափիչ միջոցներ պայմանականորեն բաժանվում են չափիչ գործիքների (քանոններ, տրամաչափեր[[տրամաչափ]]եր, ձողակարկիններ) և չափիչ սարքերի (պրոֆիլաչափեր, միկրոկատորներ են)։ Պետական ստանդարտներում ընդունված է Վերահսկիչ-ափիչչափիչ միջոցներ չափերի (նախատեսված է տրված չափի ֆիզիկ, մեծությունը վերարտադրելու համար, օրինակ, ծայրաչափեր, տրամաչափեր) և չափիչ սարքերի խոշորացված բաժանում։ Ըստ գործողության սկզբունքի տարբերում են մեխանի¬ կական[[մեխանիկա]]կան, օպտիկական[[օպտիկա]]կան, [[էլեկտրական]] և պնեմատիկ կամ համակցված (օպտիկամեխանիկական, պնեմաէլեկտրական, պնեմալօպտիկական են) չափիչ սարքեր։ Մարքի գործողության սկզբունքը հաճախ արտացոլվում է նրա անվանման մեջ, օրինակ, էլեկտրաինդուկտիվ պրոֆիլաչափ, ներքին չափերը չափելու պնեմաաիկպնեմաիկ սարք են։ Կախված գործողության սկզբունքից՝ չափիչ սարքերն ունեն տարբեր փոխակերպիչ տարրեր (օրինակ, մեխանիկական սարքերում օգտագործում են մեխանիկական փոխակերպիչ հարմարանքներ, օպտիկական չափիչ սարքերում փոխակերպիչ հարմարանքների գործողության սկզբունքը հիմնված է լուսային երևույթների, էլեկտրական սարքերում՝ էլեկտրական երևույթների վրա են)։ Սարքի շահագործման բնութագրերը որոշող հիմնական չափաբանական ցուցանիշներն են սանդղակի բաժանման արժեքը, չափումների տիրույթը, սահմանը և սխավանքը։ Պայմանականորեն տարբերում են ունիվերսալ (չափում և վերահսկում են գծային մեծությունները՝ անկախ վերահսկվող դետալի համադասավորությունից) և հատուկ (նախատեսված են կամ որոշա¬ կիորոշակի կոնստրուկցիայի դետալներ կամ որո¬ շակիորոշակի պարամետրի շինվածքներ չափե¬ լուչափելու համար) ՎՎերահսկիչ-չ․չափիչ մ․։միջոցներ։ Ըստ դետալի նկատ¬ մամբնկատմամբ տեղադրման դիրքի տարբերում են մակադիր (չափման միջոցները տեղադըր- վումտեղադըրվում են դետալի վրա), հաստոցային (չափման ժամանակ դետալը տեղադրվում է սարքի վրա), հենադիր (չափման մի¬ ջոցներըմիջոցները դետալի հետ կոորդինացվում են մեկ բազային մակերեույթի նկատմամբ) ՎՎերահսկիչ-չ․չափիչ մ․։միջոցներ։ Ըստ դետալների հետ փոխազդե¬ ցությանփոխազդեցության բնույթի տարբերում են կոնտակ¬ տայինկոնտակտային (զգայուն տարրը դետալի մակերե- վույթիմակերեվույթի հետ ունի մեխ․մեխանիկական կոնտակտ) և ան- կոնտակտ։անկոնտակտ։ Կախված չափման պրոցեսում օպերատորի մասնակցության աստիճանից՝ ՎՎերահսկիչ-չ․չափիչ մ-ներըմիջոցները լինում են ձեռքի, մեքենայաց¬ վածմեքենայացված, կիսաավտոմատ և ավտոմատ (տես Վերահսկումվերահսկում ավտոմատ)։ ՎՎերահսկիչ-չ․չափիչ մ-ի զար¬միջոցներ գացմանզարգացման հիմնական ուղղություններից է անմիջականորեն աշխատատեղերում օգ¬ տագործելուօգտագործելու համար նախատեսված չափե¬ րիչափերի և սարքերի ստեղծումը։ Ընդ որում մեծ նշանակություն է արվում մեծ մաշակայու¬ նությունմաշակայունություն և ճշգրտություն ունեցող նեղ մաս¬մասնագիտացված նագիտացված ՎՎերահսկիչ-չ․չափիչ մ-իմիջոցների մշակմանը, օրի¬ նակօրինակ, որոշ ՎՎերահսկիչ-չ․չափիչ մ-իմիջոցների կոնտակտային մա¬ սերըմասերը հանդերձվում են կարծր համաձուլ¬ վածքներիցհամաձուլվածքներից և ալմաստից պատրաստված թիթեղներով, էլեկտրական փոխակերպիչ հարմարանքներով սարքերն ունեն 1 մկմ և պակաս բաժանման արժեքով հաշվարկա¬ յինհաշվարկային համակարգեր։ Առավել հեռանկարա¬ յինհեռանկարային են մշակման տեխնոլոգիական[[տեխնոլոգիա]]կան պրոցե¬ սինպրոցեսին անմիջականորեն մասնակցող (տես Վերահսկում ակտիվ) ՎՎերահսկիչ-չ․չափիչ մ֊իմ֊իջոցները պարամետ¬ րերըպարամետրերը, դետալների՝ կլորությունից շեղում¬ ներըշեղումները վերահսկելու, ատամնամշակման հաստոցների կինեմատիկ սխալանքը չա¬ փելուչափելու և այլ սարքերի ստեղծումը։