«Կտուց կղզի»–ի խմբագրումների տարբերություն

'''Կտուց''' ({{lang-tr|Çarpanak Adası}}), կղզի [[Վանա լիճ|Վանա լճի]] արևելքում, ափից 1 կմ հեռավորությամբ։ Մտել է [[Մեծ Հայք]]ի [[Վասպուրական]] նահանգի [[Առբերանի]] գավառի մեջ։ Լճի տեղատվության ժամանակ Կտուցը դառնում է [[թերակղզի]] (որտեղից և նրա անվանումը)։ Կտուց անապատի ընդհանուր տեսքը Կտուցի թեմը կազմում էին [[Մարմետ (Վանի գավառ)|Մարմետ]], [[Ամենաշատ]], [[Խավենց]], Անանավանք, [[Եկմալ Վերին|Եկմալ]] և Ճիրաշեն գյուղերը։ Նրան էին պատկանում մերձափնյա [[Հացահատիկային բույսեր|հացաբեր]] դաշտերը, որոնցում աշխատում էին միաբանության (100 անձ) մշակները։ Կտուցի անապատի հյուրանոցները կամ օթևանները, որոնք կոչվում էին «Դրսի տունք», կառուցված էին լճափին։ Ամայացել է 1915-ի Մեծ եղեռնի ժամանակ։ Կղզում կանգուն է Կտուց անապատի համալիրը, որը, ըստ ավանդության, հիմնադրել է [[Գրիգոր Լուսավորիչ]]ը։

[[Միջնադար]]ում ուներ չորս [[եկեղեցի]], հայտնի [[կրոն|կրոնական]] ու [[մշակույթ|մշակութային]] կենտրոն էր (տեսէր։ [[Կտուց անապատի գրչաթյան15-րդ կենտրոնդար]])։ XV դ.ի անապատը վերանորոգվել է, սակայն XVI[[16-րդ դար]]ի դ. ավերվել և ամայացել է։ XVII[[17-րդ դար]]ի դ. սկզբում [[Լիմ անապատիանապատ]]ի միաբանության մի մասը տեղափոխվել է [[Կտուց կղզի։կղզի]]։ Քանդված եկեղեցիներից վերակառուցվել է միայն Սբ.սուրբ Կարապետը ([[1712-ին]] թվականին, ճարտ.ճարտարապետ` Բաղիշեցի խոշխաթար)։ Համալիրի հիմնական շենքերը՝ սրբատաշ սպիտակ ֆելգիտից կառուցված եկեղեցին և նրան արմից կից [[գավիթ]]ը (XVIII[[18-րդ դ.դար]]), լավ են պահպանվել, եկեղեցու մեկ զույգ գմբեթակիր մույթերով աղոթասրահը ավարտվում է երկու կողմերին ուղղանկյուն ավանդատներով, բեմի յոթանիստ աբսիդով։ Ութանիստ թմբուկով գմբեթը բարձրանում է մույթերի և աբսիդի անկյունների միջև ձգվող կամարների վրա։ Արտաքին հարդարանքը զուսպ է, ինտերիերը ծածկված է որմնանկարներով։ Գրեթե քառակուսի հատակագծով գավիթն ունի չորս մույթ, որոնց և պատերին կից որմնամույթերի միջև ընկած կամարներով շենքի ներքին տարածությունը բաժանվում է ինը հատվածի։ Գավթի արևմտյան դռան առջև, զույգ մույթերի վրա բարձրանում է [[զանգակատուն]]ը։

Հյուսիսային պատից դուռ է բացվում դեպի ուղղանկյուն բեմով Սբ.սուրբ Հրեշաակապետաց կից մատուռը, որտեղ պահվել են անապատի ձեռագրերը։ Համալիրի հյուսիս-արևմտյան միջանցքի շուրջը երկշար դասավորված, մեկ կամ հազվադեպ երկու սենյականոց, մութ և ցածր խցերը, արևելյանում՝ հյուրատունը, իսկ հարավում՝ վանահոր բնակարանը։