«Վահան Մամիկոնյան (ռազմական գործիչ)»–ի խմբագրումների տարբերություն

'''Վահան Մամիկոնյանը''' [[Վարդան Մամիկոնյան]]ի եղբոր՝ [[Ավարայրի ճակատամարտ]]ում զոհված Հմայակի և [[Ձվիկ իշխանուհի|Ձվիկ իշխանուհու]] ([[Արծրունիներ|Արծրունյաց]] տոհմից) ավագ որդին:որդին։ Հայոց [[Սպարապետություն|սպարապետ]], [[Մարզպանական Հայաստան]]ի տանուտեր:տանուտեր։

Ավարայրի ճակատամարտից ([[451]]) հետո նրան եղբայրների՝ Վասակի ու Արտաշեսի հետ պատանդ են վերցրել և տարել Պարսից արքունիք:արքունիք։ [[455]] թվականին [[Գուգարք|Գուգարաց]] [[Աշուշա բդեշխ]]ն ազատել է նրանց և կրթել ու դաստիարակել է իր տանը:տանը։ Հետագայում Վահանը հաստատվել է իր հայրական ոստանում, դարձել տոհմի նահապետը և, իր շուրջը հավաքելով հայրենասեր նախարարներին, նախապատրաստվել է ապստամբության պարսիկների դեմ:դեմ։ Տեղեկանալով այդ մասին՝ պարսիկ պաշտոնյաները փախել են [[Ատրպատական]], և իշխանությունն անցել է ապստամբներին:ապստամբներին։

Վահան Մամիկոնյանն ընտրվել է սպարապետ, [[Սահակ Բագրատունի]]ն՝ մարզպան, [[Հովհաննես Ա Մանդակունի]] կաթողիկոսը՝ մեծ դատավոր:դատավոր։ [[Հայաստան]]ից փախած պարսիկ մարզպան [[Ատրվշնասպ]]ը Ատրպատականում զորք է հավաքել և [[481]] թվականի աշնանը շարժվել դեպի [[Այրարատ]]:։ [[Մասիս]]ի լանջին՝ [[Ակոռի գյուղ]]ի մոտ, հայկական ուժերը ճակատամարտում հաղթել են պարսիկներին:պարսիկներին։ Ատրվշնասպն սպանվել է:է։ Հաղթանակը մեծ ոգևորություն է առաջացրել, ապստամբների շարքերը համալրվել են:են։ Թշնամու ավելի խոշոր բանակ արշավել է Հայաստան:Հայաստան։ [[482]] թվականի գարնանը Վահան Մամիկոնյանի հրամանատարությամբ հայկական զորքերը հակառակորդին հանդիպել են Ավարայրից ոչ հեռու՝ [[Արտազ գավառ]]ի [[Ներսեհապատ գյուղ]]ի մոտ:մոտ։ Մարտն ավարտվել է հայերի հաղթանակով:հաղթանակով։ Հետապնդելով փախուստի դիմած թշնամուն՝ հայկական զորաբանակը ոչնչացրել է նրան:նրան։ [[Ներսեհապատի ճակատամարտ]]ը հայկական ռազմական արվեստի պատմության փառավոր էջերից է:է։ [[482]] թվականի ամռանը պարսկական մի խոշոր զորաբանակ [[Աղվանք]]ով ներխուժել է [[Վրաստան]]:։ Վրաց [[Վախթանգ I]] թագավորի խնդրանքով հայկական զորքը Վահան Մամիկոնյանի գլխավորությամբ հասել է օգնության, բայց Ճարմանայի դաշտում հայ-վրացական միացյալ բանակը ծանր պարտություն է կրել:կրել։ Զոհվել են մարզպան Սահակ Բագրատունին, սպարապետի եղբայր Վասակ Մամիկոնյանը և ուրիշներ:ուրիշներ։ Հայկական զորքը նահանջել է [[Տայք]]:։

484 թ-ի [[ամառ|ամռանը]] պարսից բանակը պարտվել է [[Միջին Ասիա|միջինասիական]] քոչվորական ցեղերին՝ հեփթաղներին. կռվում սպանվել է [[Իրան|Պարսից]] [[Պերոզ]] արքան:արքան։ Գահ է բարձրացել նրա եղբայր Վաղարշը:Վաղարշը։ Արքունիքը համոզվել է, որ անհնար է բռնությամբ ճնշել հայոց ապստամբությունը և ընտրել է զիջումների ուղին:ուղին։ [[484]] թվականի [[աշուն|աշնանը]] Վաղարշ արքան Հայաստան է ուղարկել դեսպան [[Նիխոր]] զորավարին՝ հաշտության բանակցություններ վարելու համար:համար։ Բանակցությունները տեղի են ունեցել [[Հեր գավառ]]ի [[Նվարսակ գյուղ]]ում:ում։ Արքունիքը պարտավորվել է հրաժարվել կրոնափոխության ծրագրից, պահպանել Հայաստանում հաստատված նախարարական կարգը, չմիջամտել հայ նախարարների ներքին գործերին, իսկ հայ նախարարները ճանաչել են Պարսից արքայի գերագահությունը: գերագահությունը։

[[485]] թվականին Վահան Մամիկոնյանը մեկնել է մայրաքաղաք [[Տիզբոն]], վերահաստատել Նվարսակի պայմանագիրը, հաստատվել Հայոց սպարապետ և տանուտեր:տանուտեր։ Շուտով նա նշանակվել է նաև Հայաստանի մարզպան:մարզպան։ [[483]]–[[484]] թվականներին հիմնովին վերակառուցել է [[Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածին|Սուրբ Էջմիածնի Մայր տաճարը]]:։ Աքսորից վերադարձրել է [[Ղազար Փարպեցի|Ղազար Փարպեցուն]], որը նրա պատվերով և հովանավորությամբ գրել է «[[Պատմություն Հայոց]]» երկը:երկը։ Վահան Մամիկոնյանին է հղված Ղազար Փարպեցու «[[Թուղթ առ Վահան Մամիկոնյան]]» նամակը:նամակը։