«Հացահատիկային կուլտուրաներ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չ clean up, փոխարինվեց: : → ։ (16) oգտվելով ԱՎԲ
չ clean up, փոխարինվեց: , → , (55), ։ → ։ (16), ՝ → ՝ (18), → (76), ), → ), , )։ → )։ (4), ( → ( (8) oգտվելով ԱՎԲ
Տող 1.
[[Պատկեր:Wheat Tomsk.jpg|մինի|աջից]]
'''Հացահատիկային կուլտուրաներ''', մշակվող բույսերի կարևորագույն խումբ, որը տալիս է հատիկ՝ [[Մարդ բանական|մարդու]] հիմնական սննդամթերքը, կեր՝ գյուղատնտեսական կենդանիների և հումք՝ արդյունաբերության տարբեր ճյուղերի համար։ Գրեթե բոլոր հացահատիկային կուլտուրաները ([[ցորեն]], [[գարի]], [[աշորա]], [[եգիպտացորեն]], [[վարսակ]], [[կորեկ]], [[բրինձ]], [https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%BE%D1%80%D0%B3%D0%BE սորգո]) [[Դաշտավլուկազգիներ|դաշտավլուկազգիներիդաշտավլուկազգիներ]]ի, իսկ [[հնդկացորեն|հնդկացորենը]]ը [[մատիտեղազգիներ|մատիտեղազգիների]]ի ընտանիքից են։ [[ԽՍՀՄ|ՍՍՀՄ-]]ում հացահատիկային կուլտուրաների ցանքատարածությունը կազմում է 130, 4 մլն հա ([[1977]]թ), որից ցորենը՝ 62, 0, գարին՝ 34, 1, վարսակը՝ 13, 0, աշորան՝ 6, 7, եգիպտացորենը՝ 3, 4, կորեկը՝ 3, 0, հնդկացորենը՝ 1, 7 և բրինձը՝ 0, 5 մլն հա։ ([[ՀԽՍՀ|ՀՍՍՀ]]-ում՝ 166 հազար հա, որից ցորեն՝ 95, 9, գարի՝ 61, 9 հզ. հա և այլն)։ Բաժանվում են 3 խմբի։
 
== Հացահատիկային կուլտուրաների տեսակները ==
* Սովորական հացահատիկային կուլտուրաներ՝ [[ցորեն]], [[գարի]], [[աշորա]] և [[վարսակ]]։ Սրանց հատիկն ունի ակոսիկ, հատիկի ծլման ժամանակ առաջանում են սաղմնային մի քանի արմատիկներ, ծաղկաբույլը հասկ է (ցորեն, գարի) կամ հուրան (վարսակ)։ Երկար օրվա բույսեր են, ջերմության նկատմամբ շատ պահանջկոտ չեն։
* Կորեկանման հացահատիկային կուլտուրաներ՝ [[կորեկ]], [[սորգո]], [[բրինձ]], [[եգիպտացորեն]]։ Սրանց հատիկները չունեն ակոսիկ, ծլելիս տալիս են սաղմնային միայն մեկ արմատիկ, ծաղկաբույլը հուրան է կամ հուրան ու կողր ([[եգիպտացորեն]])։ Բացառապես գարնանացան են, կարճ օրվա և ջերմասեր բույսեր են։
* Երրորդ խմբում ընդգրկված է միայն [[Հնդկացորեն|հնդկացորենըհնդկացորեն]]։ ը։
 
== Արմատային համակարգը ==
 
Հացահատիկային կուլտուրաների արմատային համակարգը փնջաձև է, հիմնականում տեղաբաշխված է վարելաշերտում, լինում են առաջնային կամ սաղմնային (աճում են հատիկի սաղմից) և հիմնական կամ երկրորդային (առաջանում են ավելի ուշ՝ բույսերի թփակալման հանգույցներից)։ Եգիպտացորենը և սորգոն ունեն նաև հենակային կամ օդային արմատներ։ Հացահատիկային կուլտուրաների աճման և զարգացման փուլերն են՝ ծլում, թփակալում, խողովակակալում, հասկակալում, ծաղկում, հասունացում։ Հատիկը պարունակում է [[սպիտակուցներ]], [[ածխաջրեր]], [[ճարպեր]], [[թաղանթանյութեր]], մոխիր, զանազան [[ֆերմենտներ]] և [[վիտամիններ]]։
 
{{ՀՍՀ}}