«Զիա Գյոքալփ»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
չ clean up, փոխարինվեց: : → ։ (7) oգտվելով ԱՎԲ |
չ clean up, փոխարինվեց: , → , (23), ։ → ։ (15), ՝ → ՝ (3), → (39), ), → ), (2), ( → ( (4) oգտվելով ԱՎԲ |
||
Տող 22.
| պարգևներ և մրցանակներ =
| կայք =
}}
'''Զիյա Գյոքալփ''' ([[Թուրքերեն|թուրք]].՝ ''Ziya Gökalp'', ծնված որպես '''Մեհմեդ Զիյա''' ''[Mehmed Ziya]'', [[մարտի 23]], [[1876]] — [[հոկտեմբերի 25]] [[1924]]), [[Թուրքեր|թուրք]] բանաստեղծ, գրող, սոցիոլոգ և քաղաքական գործիչ, [[պանթյուրքիզմ]]ի և [[պանթուրանիզմ]]ի գաղափարախոս։ [[Երիտթուրքեր]]ի կողմից երկիրը [[Սահմանադրական միապետություն|սահմանադրական միապետության]] վերածելուց հետո ընդունել է '''Գյոքալփ''' (''«Երկնքի հերոս»'') անունը։
Գյոքալփն ազգային արժեքները միշտ վեր է դասել կրոնականներից՝ գտնելով, որ [[մահմեդականություն]]ը վաղուց սպառել է իրեն և արգելակում է թուրք հասարակության առաջընթացը։ Յուրաքանչյուր ազգ, ըստ Գյոքալփի, պետք է զարգանա սեփական [[մշակույթ]]ի վրա հենվելով, հետևաբար թուրքական ազգայնականությունը պետք է հենվի թուրք մշակույթի ավանդույթների վրա։ Այդ քարոզն ուղղված էր [[Օսմանյան Կայսրություն|Օսմանյան կայսրության]] [[քրիստոնյա]] ժողովուրդների դեմ, որոնք առաջատար դեր ունեին կայսրության տնտեսական, մշակութային-լուսավորչական կյանքում։ Գյոքալփիի գլխավոր նպատակը թուրք ազգի տնտեսական գերազանցության ապահովումն էր։ Գյոքալփը գտնում էր, որ երկրի առաջադիմությունը կարելի է ապահովել թուրք գործարար մարդիկ նախապատրաստելով, արտասահմանում մեքենաներ և սարքավորումներ գնելով, երկրի տնտեսական կյանքից ոչ թուրք [[բուրժուազիա]]յին դուրս մղելով։ Հետագայում դարձել է [[Թալեաթ փաշա]]յի տեղակալը և ձեռնամուխ եղել սեփական գաղափարների իրականացմանը։ Գյոքալփի գաղափարները տեսական հիմք հանդիսացան երիտթուրքերի համար՝ իրագործելու [[Մեծ Եղեռն|հայերի ցեղասպանությունը]], որի ընթացքում ոչնչացվեց նաև հայ գործարար խավը, իսկ հայերի ունեցվածքը յուրացվեց թուրքերի կողմից։
[[1919]] թվականին աքսորվել է [[Մալթա]]։
Տող 33.
*''«Թուրքիզմի սկզբունքները»''
*''«Թուրքական քաղաքակրթության պատմությունը»''
*''«Կըզըլելմա»'' (բանաստեղծությունների ժողովածու)
*''«Պանթուրքիզմ, պանիսլամիզմ և մոդեռնիզմ»''
*''«Քրդական ցեղերի պատմությունը»''
Տող 40.
* Turkay Salim Nefes 'Ziya Gökalp’s adaptation of Emile Durkheim’s sociology in his formulation of the modern Turkish nation' ''International Sociology'' May 2013 vol. 28 no. 3 335-350.
* Taha Parla։ ''The social and political thought of Ziya Gökalp : 1876 – 1924''. Leiden 1985
* Mihran Dabag։ ''Jungtürkische Visionen und der Völkermord an den Armeniern'', in։ Dabag / Platt։ ''Genozid und Moderne'' (Band 1), Opladen 1998. ISBN 3-8100-1822-8
* Katy Schröder։ ''Die Türkei im Schatten des Nationalismus''. Hamburg, 2003, ISBN 3-8311-4266-1, S. 50–54
{{DEFAULTSORT:Գյոքալփ, Զիյա}}▼
{{ՀՀ}}
▲{{DEFAULTSORT:Գյոքալփ, Զիյա}}
[[Կատեգորիա:1876 ծնունդներ]]
[[Կատեգորիա:1924 մահեր]]
| |||