«Զիա Գյոքալփ»–ի խմբագրումների տարբերություն

'''Զիյա Գյոքալփ''' ([[Թուրքերեն|թուրք]].՝ ''Ziya Gökalp'', ծնված որպես '''Մեհմեդ Զիյա''' ''[Mehmed Ziya]'', [[մարտի 23]], [[1876]] — [[հոկտեմբերի 25]] [[1924]]), [[Թուրքեր|թուրք]] բանաստեղծ, գրող, սոցիոլոգ և քաղաքական գործիչ, [[պանթյուրքիզմ]]ի և [[պանթուրանիզմ]]ի գաղափարախոս։ [[Երիտթուրքեր]]ի կողմից երկիրը [[Սահմանադրական միապետություն|սահմանադրական միապետության]] վերածելուց հետո ընդունել է '''Գյոքալփ''' (''«Երկնքի հերոս»'') անունը:անունը։

Գյոքալփն ազգային արժեքները միշտ վեր է դասել կրոնականներից՝ գտնելով, որ [[մահմեդականություն]]ը վաղուց սպառել է իրեն և արգելակում է թուրք հասարակության առաջընթացը։ Յուրաքանչյուր ազգ, ըստ Գյոքալփի, պետք է զարգանա սեփական [[մշակույթ]]ի վրա հենվելով, հետևաբար թուրքական ազգայնականությունը պետք է հենվի թուրք մշակույթի ավանդույթների վրա։ Այդ քարոզն ուղղված էր [[Օսմանյան Կայսրություն|Օսմանյան կայսրության]] [[քրիստոնյա]] ժողովուրդների դեմ, որոնք առաջատար դեր ունեին կայսրության տնտեսական, մշակութային-լուսավորչական կյանքում։ Գյոքալփիի գլխավոր նպատակը թուրք ազգի տնտեսական գերազանցության ապահովումն էր:էր։ Գյոքալփը գտնում էր, որ երկրի առաջադիմությունը կարելի է ապահովել թուրք գործարար մարդիկ նախապատրաստելով, արտասահմանում մեքենաներ և սարքավորումներ գնելով, երկրի տնտեսական կյանքից ոչ թուրք [[բուրժուազիա]]յին դուրս մղելով։ Հետագայում դարձել է [[Թալեաթ փաշա]]յի տեղակալը և ձեռնամուխ եղել սեփական գաղափարների իրականացմանը։ Գյոքալփի գաղափարները տեսական հիմք հանդիսացան երիտթուրքերի համար՝ իրագործելու [[Մեծ Եղեռն|հայերի ցեղասպանությունը]], որի ընթացքում ոչնչացվեց նաև հայ գործարար խավը, իսկ հայերի ունեցվածքը յուրացվեց թուրքերի կողմից։

* Taha Parla:Parla։ ''The social and political thought of Ziya Gökalp : 1876 – 1924''. Leiden 1985

* Mihran Dabag:Dabag։ ''Jungtürkische Visionen und der Völkermord an den Armeniern'', in:in։ Dabag / Platt:Platt։ ''Genozid und Moderne'' (Band 1), Opladen 1998. ISBN 3-8100-1822-8

* Katy Schröder:Schröder։ ''Die Türkei im Schatten des Nationalismus''. Hamburg, 2003, ISBN 3-8311-4266-1, S. 50–54