«Սումգայիթի ջարդեր»–ի խմբագրումների տարբերություն

[[Պատկեր:Sumgait genocide.jpg|thumb|right|300px|Ադրբեջանական ջարդարարների ամբոխը շարժվում է դեպի հայկական թաղամաս]] [[Պատկեր:Azerbaijan map sumqayit.png|thumb|right|300px|Սումգայիթը [[Ադրբեջան]]ի քարտեզին]]

'''Սումգայիթի ջարդեր''', [[Ադրբեջանի ԽՍՀ|Խորհրդային Ադրբեջանի]] [[Սումգայիթ]] քաղաքում [[Ադրբեջան|ադրբեջանական]] իշխանությունների կողմից պետական մակարդակով կազմակերպված քաղաքի [[Հայեր|հայ]] ազգաբնակչության եղեռն և զանգվածային տեղահանություն, որը տեղի է ունեցել [[1988]] թվականի փետրվարի [[փետրվարի 27|27-ից]] [[փետրվարի 29|29-ը]] ընկած ժամանակահատվածում: Հայ ազգի դեմ իրականացրած այս հանցագործության նպատակն էր կանխել [[Արցախյան շարժում]]ը, հայերին ահաբեկելով նոր արյունահեղ գործողությունների հեռանկարով՝ կանխել Արցախյան ազատագրական պայքարի տարածումը: Եղեռնագործության նախօրեին Խորհրդային Ադրբեջանի կուսակցական գործիչ Է.Ասադովը սպառնացել է հայերի նկատմամբ հաշվեհարդար տեսնելու նպատակով բազմահազար ադրբեջանցիների արշավ կազմակերպել դեպի [[ԼՂԻՄ]]: [[Փետրվարի 26]]-ին՝ դեպքերից մեկ օր առաջ, [[Միխաիլ Գորբաչով]]ը հայ մտավորականների հետ հանդիպման ժամանակ «մտավախություն» էր հայտնել [[Բաքու|Բաքվում]] ապրող ավելի քան 200.000 հայերի անվտանգության ապահովման շուրջ՝ այն ուղղակիորեն կապելով ԼՂԻՄ-ը [[Հայաստանի ԽՍՀ]]-ին վերամիավորվելու արցախահայության պահանջի հետ:

Սումգայիթում կրքերը բորբոքելու համար օգտագործվել են ստահոդ լուրեր. իբր Հայաստանում զանգվածաբար սպանում են ադրբեջանցիներին, թալանում նրանց ունեցվածքը և այլն: Մասնավորապես սադրիչ ազդեցություն է ունեցել [[ԽՍՀՄ]] գլխավոր դատախազ Կատուսևի հեռուստատեսային ելույթի ժամանակ հրապարակված [[Ասկերանի բախում|Ասկերանի դեպքերի]] ընթացքում երկու ադրբեջանցիների սպանության մասին տեղեկությունը:

 

 

Հայաստանի և Արցախի Հանրապետությունները ևս Սումգայիթի ոճրագործությունը պաշտոնապես չեն ճանաչել ցեղասպանություն՝ բավարարվելով Ստեփանակերտում զոհերի հիշատակը հավերժացնող հուշարձանի և [[Հայոց ցեղասպանության զոհերի հուշահամալիր|Մեծ եղեռնի զոհերի հուշարձանի]] մոտ փոքրիկ խաչքար տեղադրելով:

 

== Ականատեսների վկայություններ ==

* de Waal, Thomas (2003). Black Garden: Armenia and Azerbaijan Through Peace and War. New York: New York University Press. ISBN 9780814719459.

* Kaufman, Stuart J. (2001). Modern Hatreds: The Symbolic Politics of Ethnic War. Ithaca: Cornell University Press. ISBN 0-8014-8736-6.

 

{{ՂԱՊ}}