«Էնդեմիկ կենդանիներ»–ի խմբագրումների տարբերություն

'''Բնաշխարհիկ կենդանիներ''', էնդեմիկներ (< հուն, endemos տեղական), [[աշխարհագրություն|աշխարհագրական]] ոչ մեծ տարածքում սահմանափակորեն տարածված [[կենդանիներ]]։ Դրանց ծագումը պայմանավորված է տեղանքի բնակլիմայական մեկուսացածությամբ՝ անանցանելի արգելքներով, պատնեշներով, բարձր [[լեռներ]]ով, [[ջրավազաններ]]ով և այլն։ Այդ առումով ինքնուրույն միավոր է [[Հայկական լեռնաշխարհ]]ը, որին բնորոշ բնաշխարհիկ կենդանիներ հանդիպում են նաև [[Հայաստան]]ում։ Ընդհանուր առմամբ Հայաստանի Հանրապետության տարածքում հանդիպող բնաշխարհիկ կենդանիները պատկանում են [[Կովկաս]]ի (Շելկովնիկովի ծառագորտ, կովկասյան մայրեհավ և այլն), [[Փոքր Կովկաս]]ի {Ղարևսկու վահանագլուխ իժ, ժայռային մողեսների մեծամասնությունը և այլն), Հիրկանի (Caspiophaedusa perlucens, Parmacella ibera և այլն), Արլ.Արևելյան Կովկասի {անդրկովկասյան խայտաբղետ մողեսիկ, զոլավոր մողես և այլն), [[Ատրպատական]]ա-արևելահայկական (պարսկական կլորագլուխ մողես, հայկական լեռնատափաստանային վահանագլուխ իժ, հայկական էյրենիս, Ռադդեի [[լեռնային իժ]], Դալի [[ավազամուկ]] և այլն) և Հայկական լեռնաշխարհի (Չեռնովի մերկաչք [[մողես]], սևավիզ քարաթռչնակ, կասպիական ուլար, հայկական որոր և այլն) բնաշխարհիկ խմբերին։

[[Կաթնասուններ]]ից հայկական մուֆլոնը անցյալում տարածված էր [[Արարատի մարզ|Արարատ]]յան գոգավորությունում և Հարավային Հայաստանում ([[Վայոց ձոր]], ՁանգեզուրԶանգեզուր)։ Վերջին 25-30 տարիների ընթացքում այն անհետացել է [[Արարատի մարզ|Արարատ]]յան գոգավորությունից և պահպանվում է միայն [[Խոսրովի անտառ արգելոց]]ում ու հարակից տարածքներում (Երանոսի և Ուրծի լեռնալանջերում), [[Վայոց ձոր]]ի մարզում և [[Զանգեզուր]]ի տարածաշրջանում։