«Կլիմայագիտություն»–ի խմբագրումների տարբերություն

'''Կլիմայագիտություն''', գիտություն [[կլիմա]]յի, նրա տիպերի առաջացման, տարածական բաշխվածության և ըստ ժամանակի փոփոխությունների մասին:մասին։ Կլիմայագիտությունը [[աշխարհագրություն|աշխարհագրության]] և երկրաֆիզիկայի (օդերևութաբանության) սահմանում զարգացող գիտություն է:է։ Կլիմայի տիպերի մասին միասնական տվյալներն ստացվում են օդերևութաբանական դիտումների նյութերի վիճակագրական մշակումից:մշակումից։ Կլիմայի ծագման, նրա ֆիզիկական պայմանավորվածության մասին ուսմունքը ֆիզիկական կլիմայագիտական առարկան է, որը հիմնվում Է երկրի մակերևույթի ն մթնոլորտի ջերմային ու ջրային հաշվեկշռի մասին պատկերացումների և նրանց կլիմայագոյացնող դերի վրա:վրա։ Ֆիզիկական կլիմայագիտության հատուկ ճյուղ Է դինամիկական կլիմայագիտությունը, որը ուսումնասիրում Է կլիմաների տեղաբաշխումը երկրի վրա՝ կախված մթնոլորտի ընդհանուր շրջանառությունից:շրջանառությունից։

Մթնոլորտի բարձր շերտերի կլիման ուսումնասիրում Է [[ագրոկլիմայագիտություն]]ը, երկրամերձ շերտինը՝ [[միկրոկլիմայգիտություն]]ը, հնէակլիմայագիտությունը ([[պալեոկլիմայագիտություն]]) զբաղվում է երկրաբանական և պատմական անցյալի կլիմաների ուսումնասիրությամբ:ուսումնասիրությամբ։ Կիրառական ուղղություններից են կենսաբանական, գյուղատնտեսական, կուրորտային, բժշկական, ինչպես նաև ավիացիոն, տրանսպորտային, [[շինարարական կլիմայագիտություն]]ը:ը։ Կլիմայագիտության նախնական գաղափարները ձևավորվել են [[Հին Հունաստան]]ում:ում։ Հույները արեգակի ճառագայթների անկման անկյան հիման վրա տվեցին երկրի կլիմաների առաջին դասակարգումը՝ մեկ տաք, երկու բարեխառն և երկու ցուրտ գոտիներ:գոտիներ։ XVII—XVIII դարերում երևան եկան առաջին կլիմայական նկարագրությունները՝ կատարված գործիքային դիտարկումների հիման վրա:վրա։ [[է. Հալլեյ]]ը, [[Ջ. Հեղլի]]ն, [[Մ. Լոմոնոսով]]ը առաջինը հայտնեցին այն միտքը,որ մթնոլորտի շրջանառությունը ազդում է կլիմայի վրա:վրա։ XIXդ. սկզբին գերմանացի բնագետ Ա. Հումբոլդտը զբաղվեց երկրի կլիմաների սիստեմատիկ ուսումնասիրությամբ և կազմեց առաջին կլիմայական քարտեզները:քարտեզները։ XIX դ. 2-րդ կեսից կլիմայական հետազոտություններ սկսվեցին Ռուսաստանում, որոնք կենտրոնացված էին 1849-ին բացված Գլխավոր ֆիզիկական դիտարանում:դիտարանում։ Կլիմայական հետազոտություններ են կատարել [[Գ. Վիլդ]]ը, Ա. Ի. Վոյեյկովը, ավելի ուշ՝ [[Ա. Կամինսկի]]ն, Լ. Ս. Բերգը, Վ. Ցու. Վիզեն և այլք:այլք։ XX դ. ընդարձակվեց օդերևութաբանական կայանների ցանցը՝ ընդգրկելով նաև արևադարձային գոտին, Արկտիկան,Անտարկտիկան և օվկիանոսները:Այդօվկիանոսները։Այդ ուղղությամբ հսկայական աշխատանք կատարվեց [[ԽՍՀՄ]]-ում:ում։ XX դ. կեսերին բազմաթիվ երկրներում երևան եկան ֆունդամենտալ տեղեկատուներ, հրատարակվեցին աշխարհամասերի, օվկիանոսների և առանձին ռեգիոնների կլիմայական ատլասներ ու մենագրություններ:մենագրություններ։ Միջազգային համագործակցության կարգով 1971-ին հրատարակվեց աշխարհի կլիմայական ատլասը:ատլասը։ ԽՍՀՄ-ում լույս տեսան բազմահատոր կլիմայական տեղեկատուներ, երկհատոր կլիմայական ատլասը, ծովային, [[Արկտիկա]]յի և [[Անտարկտիկա]]յի ատլասների կլիմայական քարտեզները:քարտեզները։ Ընդարձակվեց [[աերոլոգիա|աերոլոգիական]] դիտարկումների ցանցը, որը հնարավորություն տվեց բազմաթիվ աերոլոգիական ամփոփումներ հրատարակելու:հրատարակելու։ Կլիմայագիտության նոր ուղղությունների առաջացումը նպաստեց օդերևութաբանական նյութերի կլիմայական մշակման մեթոդների զարգացմանը:զարգացմանը։ Միջինների մեթոդի հետ մեկտեղ (Ե. Ս. Ռուբինշտեյն, Օ. Ա. Դրոզդով և այլք) 20-ական թվականներին առաջացան կլիմայական վերլուծության կոմպլեքսային (Ե. Ե. Ֆեոդորով, Լ. Ա. Չուբուկով) և դինամիկ ([[Տ. Րերժերոն]], [[Բ. Ալիսով]], [[Ս. Իյրոմով]], [[Խ. Պողոսյան]] և այլք) մեթոդներ:մեթոդներ։ XX դ. կեսերին կլիմայագիտության մեջ կիրառվեցին կլիմայի ուսումնասիրության հաշվեկշռային մեթոդները (Ա. Ա. Գրիգորն և այլք):։

Լուրջ ուշադրություն նվիրվեց լեռնային կլիմայի բնութագրությանը:բնութագրությանը։ Զգալի հաջողությունների հասավ արևադարձային գուռ ու կլիմայագիտական ([[ԱՄՆ]], [[ՉԺՀ]], [[Հնդկաստան]] և այլն):։ Կիրառական խնդիրների լուծման կապակցությամբ աճեց հետաքրքրությունը միկրոկլիմայի և տեղական կլիմայի ուսումնասիրության նկատմամբ (Ռ. Գայգեր, Ս. Ա. Սապոժնիկովա և այլք):։ Սկսած 30-ական թթ. զարգացավ հնէակլիմայագիտությունը ([[Կ. Բրուքս]], [[Վ. Վիզե]] և այլք):։ Մշակվում են արեգակնային ակտիվության ազդեցությունը կլիմայի փոփոխությունների վրա պրոբլեմը ([[Ֆ. Բաուր]], [[Լ. Վիտելս]] և այլք), կլիմայի փոփոխությունների կանխատեսման և անթրոպոգեն ազդեցությունների խնդիրները:Կլիմայագիտությանխնդիրները։Կլիմայագիտության զարգացման հեռանկարները կապված են էլեկտրոնային հաշվիչ մեքենաների, արբանյակների և նորագույն ֆիզիկա-մաթեմատիկական մեթոդների կիրառության հետ:հետ։ [[Հայկական լեռնաշխարհ|Հայկական լեռնաշխարհի]] կլիմայական ուսումնասիրությունները սկսվել են XIX դ. 2-րդ կեսից:կեսից։ Առաջին ուսումնասիրությունը Երևանի օդի ջերմաստիճանի մասին XIX դ. 40-ական թթ. հրատարակել է [[Ի. Աբովյան]]ը:ը։ Գիտական հետազոտություններն սկսվել են XX դ. 30-ական թթ.:Պատրաստվել։Պատրաստվել հրատարակվել են մենագրություններ (Ռ. Քրիստոստուրյան,Ա. Բաղդասարյան, Ա. Ներսեսյան) և քարտեզներ, ինչպես նաև հանրապետության մեծածավալ կլիմայական ատլասը:ատլասը։