«Տայգա»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չ clean up, replaced: |thumb → |մինի (4), |right → |աջից (4) oգտվելով ԱՎԲ
չ clean up, փոխարինվեց: : → ։ (7), ` → ՝ (6) oգտվելով ԱՎԲ
Տող 1.
[[Պատկեր:Taiga.png|աջից|մինի|Տայգայի տարածման շրջանները]]
 
'''Տայգա''' բառը յակուտերեն է և նշանակում է [[անտառ]]:։ Սակայն ոչ բոլոր անտառներն են տայգա։ Գիտնականները տայգա են անվանում բարեխառն գոտու փշատերև անտառները։ Գիտնականները տարբերում են ''մութ փշատերև տայգա, լուսավոր փշատերև տայգա և սոճու անտառներ:''
 
== Տարածման շրջաններ ==
Տող 8.
 
== Կլիմա ==
Կլիման արևմուտքից արևելք դառնում է ցամաքային։ Ձմռանը ցուրտ է, ձնածածկույթը`ձնածածկույթը՝ կայուն։ Հունվարի միջին ջերմաստիճանը արևմուտքում -5°C է, իսկ ցամաքի կենտրոնում`կենտրոնում՝ մինչև -40°C: Ամռանը տաք է, տեղումների քանակը 700 - 400 մմ. (արևմուտքից արևելք)։
 
Ամբողջ անտառային գոտում տեղումների քանակը գերազանցում է գոլորշունակությանը։
Տող 16.
Հողը հումուսով հարուստ չէ, քանի որ համեմատաբար առատ տեղումները և հողի բարձր խոնավությունը ողողում են սննդարար նյութերը։ Առաջանում են պոդզոլային հողեր (մոխրավուն)։
 
Գոտում շատ են [[ճահիճ]]ները:ները։
 
== Բուսական աշխարհ ==
Տայգայում աճում են փշատերև, ջերմության նկատմամբ ոչ պահանջկոտ ծառեր ([[եղևնի]], եղևենի, [[սոճի]], [[խեժափիճի]], [[մայրի]] և այլն)։ Հանդիպում են նաև մանրատերև ծառեր ([[կեչի]], լաստենի, կաղամախի)։
 
Տայգան մարդուն տալիս է սիբիրյան սոճու «կաղիններ», արժեքավոր դեղաբույսեր`դեղաբույսեր՝ մարալարմատ, [[Չիչխան դժնիկանման|փշարմավ]] (չիչխան), կյանքի արմատ`արմատ՝ [[ժենշեն]]:։ Տայգայի ճահիճներից հավաքում են լոռամիրգ։ Տայգայում շատ են նաև հատապտուղներն ու սնկերը։ Այստեղ աճում են [[հապալասենի]], թթուհատի, մոշենի, մռամոշի, [[ազնվամորի]], [[լոռամրգի]]:։
 
== Կենդանական աշխարհ ==
[[Պատկեր:Brown-bear-in-spring.jpg|աջից|մինի|Գորշ արջ]]
Տայգայում ապրում են թանկարժեք մորթի ունեցող կենդանիներ ([[սկյուռ]]ներ, սպիտակ նապաստակ, [[աղվես]]ներ, սպիտակ կզաքիս, սիբիրական տայգայում`տայգայում՝ սամույր)։
 
Խուլ թավուտներում ապրում են գորշ արջեր, [[լուսան]]ներ, շատակերիկներ, անտառների եզրին`եզրին՝ [[գայլ]]եր:եր։ Հյուսիսային տայգայում ապրում են հյուսիսային [[եղջերու]]ներ:ներ։
 
Կան բազմապիսի թռչուններ (խլահավեր, [[կաքավ]]ներ, ցախաքլորներ, մայրահավեր, [[փայտփորիկ]]ներ և այլն)։
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Տայգա» էջից