«Ուսուցում»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
Նոր էջ «Ուսուցումը անցյալի փորձի արդյունքում ձևավորված ադապտիվ անհատական վարքի փոփոխությունն է։ Այդ դե...»: |
No edit summary |
||
Տող 1.
Ուսուցման շնորհիվ մարդու և կենդանիների գիտելիքները թարմանում են, ձեռք են բերվում նոր հմտություններ և կարողությունները, ինչը հանգեցնում է առավել հարմարվողական վարքի ձևավորմանը։
=Ուսուցման հոգեֆիզիոլոգիա=
Հոգեֆիզիոլոգիայի տեսանկյունից ուսուցումը կոմպլեքս երևույթ է, այսինքն՝ ներառում է դրդապատճառային-հուզական ոլորտը, ուշադրությունը, ինչպես ոչ կամածին, այնպես էլ կամածին, ընկալումը, հիշողությունը, մտածողությունը, գիտակցականի և անգիտակցականի հարաբերակցությունը, հմտությունների ավտոմատացումը և որոշ այլ էլեմենտներ։
==Ուսուցման տեսակներ==
Առանձնացնում են ուսուցման տարբեր տեսակները։
Տող 32 ⟶ 30՝
Պայմանական ռեֆլեքսները կամ դասական պայմանավորումը՝ մի քանի անգամ համընկած որոշակի ազդակի և հակազդման եղանակի զուգորդումը, ուսուցման մեկ այլ ձև է։ Այս երևույթը առաջին խորը ուսումնասիրել է ռուս գիտնական, ֆիզիոլոգ Ի. Պ. Պավլովը 1911 թվականին։ Նա բացահայտեց, որ պայմանական ռեֆլեքսի ձևավորումը կայանում է այն ժամանակ, երբ ազդակը, որը բնական պայմաններում առաջացնում է որոշակի ռեակցիա, մի քանի անգամ համակցվում է ինչ-որ ուրիշ, նախկինում չեզոք ազդակի հետ։ Դրանից հետո չեզոք ազդակը սկսում է առաջ բերել նույն ռեակցիան, ինչ և՝ բնականը։ Պայմանական կապի առաջացման համար երկու գրգռիչները պետք է ժամանակի մեջ միմյանց մոտ լինեն։
Օօպերանտ վարքը կամ ուսուցումը օպերանտ պայմանավորման արդյունքում իրենից ներկայացնում է այն գործողությունների ամրապնդումը, որոնց արդյունքները օրգանիզմի համար ցանկալի են, և հրաժարվելը՝ նրանցից, որոնք հանգեցնում են անցնակալի հետևանքների։ Առանձնացնում են այս ուսուցման երեք
# փորձերի և սխալների մեթոդ կամ գործիքային ուսուցում
# ավտոմատացված ռեակցիաների ձևավորում
# կրկնօրինակում
[[1911]] թվականին գիտնական Թորնդայքը սկսեց ուսումնասիրել տվյալ տիպի ուսուցումը՝ առաջ քաշելով այն գաղափարը, որ ուսուցումը տեղի է ունենում նաև այն պատճառով, որ որոշակի գործողություններ հանգեցնում են հաճելի կամ տհաճ արդյունքների։ Փորձերի և սխալների մեթոդի գաղափարը այն է, որ մարդը կամ կենդանին, նպատակին հասնելու, արգելքները հաղթահարելու միջոցները և եղանակները հերթով փորձելով, հրաժարվում է ոչ արդյունավետներից և վերջ ի վերջո գտնում է խնդրի լուծումը։ Այստեղ վարքն ամրապնդվում է հետևանքի կանոնի համաձայն՝ որոշակի վարքի հետևանքներից է կախված դա կամրապնդվի, թե՝ ոչ։
Ավտոմատացված ռեակցիաների ձևավորումը բարդ վարքային ռեակցիաների փուլային ձևավորումն է։ Ամեն փուլը այդ ընթացքում ամրապնդվում է։ Ամրապնդումը օգտագործվում է ուսուցման ոչ միայն այս տեսակի ժամանակ, այլև պայմանական ռեֆլեքսների ձևավորման, փորձերով ու սխալներով ուսուցման մեթոդի կրիառման ժամանակ։ Դրա հիմքում ընկած է ազդակի և հակազդման միջև կապի ուժեցղացման սկզբունքը։ Այսինքն՝ կրկնվում են պայմանական և ոչ պայամանական ազդակների և վարքի ձևի ու հետևանքի միջև կապերը։ Կրկնօրինակումը իրենից ներկայացնում է ուսուցում գործողությունների մոդելի դիտման և վերարտադրման միջոցով, որոնց դեպքում գործողությունների նշանակությունը ոչ միշտ է հասկացվում։ Առանձնացնում են կրնօրինակման երկու ձև՝ մաքուր կրկնօրինակում և ուսուցում հասկացմամբ։
Կոգնիտիվ ուսուցումը էվոլյուցիոն առումով ամենից հինն է և ամենից արդյունավետն է։ Ամբողջական ծավալով այդպիսի ուսուցումը բնորոշ է միայն մարդկանց, չնայած որ դրա առանձին էլեմենտներ կարելի է տարբերակել բարձրագույն կենդանիների մոտ։ Առանձնացնում են կոգնիտիվ ուսուցման հետևյալ
# լատենտ կամ թաքուն ուսուցում
# բարդ հոգեշարժական հմտությունների ուսուցում
Տող 59 ⟶ 57՝
==Ուսուցման նյարդաֆիզիոլոգիական մեխանիզմներ==
Ուսուցման մեծանիզմները շատ բազմազան են ֆիզիոլոգիական պրոցեսների և նյարդային համակարգի մասնակցող կառուցվածքների բնույթով։ Ուսումնասիրությունները պարզել են, որ ուսուցումն ընթանում է փուլերով, որոնց ընթացքում տեղի է ունենում ուսուցման ռազմավարության փոփոխություն։ Ուսուցման գործընթացի մեջ առանձնացնում են ուսուցման երկու տարբեր տիպեր՝ սահուն և թռիչքաձև։ Վերջինների շարքին են պատկանում պայծառացումը և դրոշմումը։
Տող 77 ⟶ 74՝
==Ուսուցման խանգարումներ==
Ուսուցման խանգարումները կապված են ուղեղային կառույցների ախտաբանության, զանազան հոգեկան խանգարումների հետ։
Տող 86 ⟶ 82՝
խանգարումները բխում են անհատական ախտաբանական նախադրյալներից և ուսուցման գործընթացը ընթանում է սոցիալական և հուզական ապահարմարվողականության ֆոնի վրա
խանգարումներ հմտությունների ձևավորման դժվարությունների առաջացման տեսքով, երբ նպատակաուղղված ուսուցման շրջանակներում ցնակալի վարքը, հմտությունները, գիտելիքները յուրացվում են պահանջվող որակին անհամապատասխան։
== Գրականություն ==
*Գրիգորյալ Վ.Հ. Հոգեֆիզիոլոգիա; Երևան, Երևանի համալսարանի հրատարակչություն, 2007
*Блум Ф., Лейзерсон А., Хофстедтер Л.; М.; Издательство "Мир" 1988
| |||